Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Kwiecińska, Sędziowie WSA Adam Lipiński (spr.), Anna Mierzejewska, Protokolant referent stażysta Małgorzata Ciach, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 marca 2014 r. sprawy ze skargi P. G. - redaktora naczelnego dziennika "[...]" na odmowę Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego udostępnienia informacji prasowej na wniosek z dnia [...] września 2013 r. 1. uchyla zaskarżoną odmowę, 2. zasądza od Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego na rzecz skarżącego redaktora naczelnego dziennika "[...]" kwotę 200 (słownie: dwieście) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Redaktor naczelny dziennika "[...]" – P. G.wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę z dnia [...] października 2013 r. na odmowę udzielenia przez Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego informacji prasowej w trybie przepisów art. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo Prasowe (Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24 ze zm.).

W uzasadnieniu skargi wskazał, że w dniu [...] września 2013 r. wystąpił do Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego z wnioskiem o udzielenie informacji prasowej poprzez odpowiedź na poniższe pytania:

1. Czy uchwała Okręgowej Rady Łowieckiej w [...] z dnia [...] września

2003 r., która stanowi, że: "Zarząd zdecyduje w formie uchwały o dalszym przeznaczeniu trofeum, uwzględniając zasadę, że trofeum nie może trafić do myśliwego, który dokonał odstrzału rażąco nieprawidłowego." obowiązuje koła łowieckie okręgu [...], po wejściu w życie nowego Statutu PZŁ w dniu 1 stycznia 2006 r.?

2. Jeżeli na powyższe pytanie 1 jest odpowiedź twierdząca, to czy była jest lub będzie ta uchwała analizowana przez jakikolwiek organ PZŁ lub jego służby prawne pod względem zgodności z art. 64 ust. 3 Konstytucji RP w związku z art. 15 ustawy Prawo łowieckie, ze względu na ograniczenie tą uchwałą ustawowego prawa własności koła łowieckiego, do dysponowania wg własnego uznania trofeum będącego własnością koła?

3. Jeżeli analiza, o której w pytaniu 2 wyżej, była przeprowadzona, to jakie było uzasadnienie dla zachowania tej uchwały w obrocie prawnym w Polskim Związku Łowieckim?.

Wobec barku jakiejkolwiek odpowiedzi, pismem z dnia [...] września 2012 r., powołując się na art. 4 Prawa prasowego zażądał od ZG PZŁ albo udzielenia odpowiedzi, albo udzielenia odpowiedzi odmownej.

W tym samym dniu Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego poinformował redaktora, iż właściwym do udzielania informacji jest Okręgowa Rada Łowiecka w [...], do której należy się zwrócić

W ocenie redaktora naczelnego dziennika "[...]" powyższa odpowiedź narusza zasady art. 4 Prawa prasowego. Jego pytania dotyczyły zagadnień stosowania przez ZG PZŁ uprawnień nadzorczych wobec zarządów okręgowych Związku (§ 113 pkt 5, § 133 pkt 8 Statutu) – to jest czy w przedmiotowej sprawie ZG PZŁ z uprawnień tych skorzysta. Natomiast udzielona odpowiedź odmowna nie spełnia wymogów wskazanych w art. 4 ust. 2 i ust. 3 Prawa prasowego, a nadto została udzielona ze znacznym opóźnieniem.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego wnosił o jej oddalenie.

Argumentował, iż w odpowiedzi na ponaglenie, w dniu [...] września 2013 r. rzecznik prasowy PZŁ poinformował redaktora naczelnego dziennika "[...]", iż w sprawie informacji zawartej w pytaniu z dnia [...] września 2013 r. dziennikarz powinien zwrócić się do właściwej struktury PZŁ w [...], celem uzyskania informacji. Dziwić przy tym może, iż osoba dziennikarza, która jednocześnie jest członkiem PZŁ i jako taki jest zobowiązany do znajomości Statutu PZŁ kieruje pytanie do organu niewłaściwego. Zarząd Główny PZŁ zgodnie z § 113 Statutu PZŁ nie jest właściwy do oceny uchwał okręgowych rad łowieckich, jak również nie posiada instrumentów pozwalających na ewentualną eliminację z obrotu prawnego wadliwych aktów.

Z kolii na rozprawie pełnomocnik ZG PZŁ wniósł przede wszystkim o odrzucenie skargi z uwagi na brak przedmiotu zaskarżania, a w przypadku bezskuteczności tego zadania o jej oddalenie. Argumentował, iż ZG PZŁ nie odmówił udzielenia informacji, a jedynie wskazał właściwy organ Związku do jej udzielenia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że w zakresie dokonywanej kontroli sąd administracyjny bada, czy organ administracji, jak również podmioty, realizując swą działalność w sferze publicznoprawnej poddanej kontroli sądowej, orzekając w sprawie nie naruszyły prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Zgodnie z treścią art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Rozpatrując materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie i oceniając podniesione w skardze zarzuty, Sąd doszedł do przekonania, że skarga jest uzasadniona, gdyż zaskarżona odmowa została wydana z naruszeniem przepisów art. 4 Prawa prasowego, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Jednakże na wstępie należało zbadać, czy w niniejszej sprawie nie zachodzi sytuacja przewidziana w przepisie art. 3a Prawa prasowego, a zatem czy żądana informacja ma cechy informacji publicznej, określonej w przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) czy też stanowi tzw. informację prasową, podlegającą reżimowi art. 4 Prawa prasowego.

Przedmiotowe pytanie inicjujące przedmiotową sprawę dotyczy określonej uchwały podjętej przez Okręgową Radę Łowiecką PZŁ w [...] w kontekście ewentualnego skorzystania z uprawnień nadzorczych Zarządu Głównego PZŁ. Polski Związek Łowiecki spełnia niewątpliwie warunki podmiotu zobowiązanego na gruncie przepisów art. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej, jednakże samo pytanie nie dotyczy zagadnień publicznych w rozumieniu art. 6 tej ustawy. Przedmiot pytania dotyczy wąskiej sfery działalności organów PZŁ w aspekcie zmiany art. 15 Prawa łowieckiego, co do prawa własności trofeum myśliwskiego w przypadku niezgodnego z prawem dokonania odstrzału zwierzyny i treści regulującej tę kwestię uchwały ORŁ w [...]. Zatem zakres niniejszej sprawy nie ma cech publicznych w rozumieniu art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej, dotyczy bowiem członków PZŁ i to okręgu [...], a nadto sprawa nie ma charaktery publicznego, a ściśle wewnątrzzwiązkowy.

Zatem brak jest tu zastosowania art. 3a Prawa prasowego – odsyłającego do uregulowań ustawy o dostępie do informacji publicznej, zaś przedmiotowe pytanie podlega reżymowi przepisów art. 4 Prawa prasowego i Zarząd Główny PZŁ spełnia cechy podmiotu wskazanego w ust. 1 tego przepisu, zobowiązanego do udzielenia prasie informacji o swojej działalności. Podkreślenia także wymaga, iż sprawa nie jest objęta tajemnicą ani nie narusza prawa do prywatności (a przynajmniej żadna ze stron na taką okoliczność nie wskazuje).

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) prasa, zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej korzysta z wolności wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej. W świetle art. 4 ust. 1 tej ustawy przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów, informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności.

W przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy (ust. 3 powołanego artykułu).

Przepis art. 4 ust. 4 Prawa prasowego określa także sposób zaskarżenia (wniesienia skargi do sądu administracyjnego) odmowy udzielenia informacji, przy czym po wniesieniu takiej skargi – zgodnie z tym przepisem, dalsze postępowanie toczy się według przepisów ustawy Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Podmiotem, którego dotyczy regulacja art. 4 Prawa prasowego, jest niewątpliwie Polski Związek Łowiecki, albowiem mimo, iż nie jest zaliczany do sektora finansów publicznych, jak również będąc podmiotem zrzeszającym osoby fizyczne i prawne, które czynnie uczestniczą w ochronie i rozwoju populacji zwierząt łownych oraz działają na rzecz ochrony przyrody (art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.) nie działa w celu osiągnięcia zysku. Zatem na Polskim Związku Łowieckim spoczywa obowiązek udzielania prasie informacji o swej działalności, z wyjątkiem odmowy dokonanej ze względu na ochronę prywatności oraz ochronę tajemnicy państwowej i służbowej oraz innej tajemnicy chronionej ustawą. Uwzględniając określony w art. 61 ust. 2 Konstytucji RP zakres prawa do informacji, należy wskazać, że na PZŁ ciąży obowiązek zapewnienia prasie dostępu do dokumentów łączących się z jego działalnością, jeżeli nie ma ustawowych wyłączeń ze względu na ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu państwa (art. 61 ust. 3 Konstytucji RP). Realizacja uprawnień prasy do uzyskania informacji następuje przez podanie jej określonej wiadomości lub udostępnienie w stosownym trybie żądanych dokumentów.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie udzielona redaktorowi naczelnemu dziennika "[...]" w dniu [...] września 2013 r. przez Zarząd Główny PZŁ odpowiedź stanowi załatwienie sprawy, mieszczące się, przynajmniej formalnie w ramach odpowiedzi. Zatem w brew twierdzeniom podniesionym przez ZG PZŁ na rozprawie, w niniejszej sprawie istnieje przedmiot zaskarżenia – czyli wspomniane wyżej pismo, którego treść podlega ocenie sądu administracyjnego, pod względem prawidłowości zastosowania przepisów art. 4 Prawa prasowego, przez podmiot zobowiązany do udzielenia informacji prasowej. Kognicja Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie do rozpatrzenia przedmiotowej sprawy mieści się zatem w treści art. 3 § 2 pkt 4 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Przystępując do analizy udzielonej odpowiedzi przez ZG PZŁ wskazać należy na niewłaściwe załatwienie sprawy przez podmiot zobowiązany do udzielenia informacji prasowej.

Już samo pytanie redaktora dziennika "[...]" poprzez jego sformułowanie powinno rodzić po stronie ZG PZŁ wątpliwości czy w istocie chodzi O pytanie co do obowiązywania konkretnej uchwały terenowego organu PZŁ, czyli co do wykładni prawa, czy też pytanie zmierza do uzyskania informacji w zakresie korzystania przez ZG PZŁ uprawnień nadzorczych, co do wskazanej uchwały ORŁ w [...], czy wszczęto w tej sprawie postępowanie, czy też sprawa ta nie jest w ogóle przewidziana w przedmiocie rozważań przez ZG PZŁ.

Jednakże ZG PZŁ wątpliwości tych nie miał, a jedynie pismem z dnia [...] września 2013 r. wskazał, iż właściwym w sprawie udzielenia odpowiedzi jest Okręgowa Rada Łowiecka w [...], bez bliższego wyjaśnienia dlaczego ma to być właściwy organ Związku do udzielenia odpowiedzi na przedmiotowe pytanie dotyczące w istocie uprawnień przysługujących ZG PZŁ.

Następnie, gdy w skardze wyjaśniono, iż istotą pytania jest wskazanie czy ZG PZŁ będzie korzystał w stosunku do rzeczonej uchwały ORŁ w [...] z przewidzianych w Statucie Związku uprawnień nadzorczych, w odpowiedzi na skargę ZG PZŁ podtrzymał swoją odpowiedź z dnia [...] września 2013 r. i dodał, iż nie jest on właściwy do oceny uchwał jednostek terenowych Związku.

Gdy zestawi się treść odpowiedzi (pismo z [...] września 2013 r.) i treść odpowiedzi na skargę z zapisami Statutu PZŁ - a to z zapisami o charakterze wprost nadzorczym § 113 pkt 5, § 127 pkt 4, a zwłaszcza z przepisami rozdziału XIX – Nadzór (§ 173), czy z zapisami dotyczącymi sposobu zaskarżania w trybie wewnątrzzwiązkowym uchwał organów terenowych - § 169 i § 170, udzielona redaktorowi dziennika "[...]" odpowiedź z dnia [...] września 2013 r. wydaje się co najmniej nieodpowiadająca rzeczywistości.

Statut PZŁ wyposażony jest w szereg instytucji zarówno nadzorczych, jak i dostępnych członkom do wzruszania uchwał organów terenowych. Zatem z tego punktu widzenia pytanie, co do działań ZG PZŁ w zakresie uchwały ORŁ w [...] z dnia [...] września 2003 r. dotyczy w istocie zamierzeń ZG PZŁ co do skorzystania z uprawnień nadzorczych. Na to pytanie odpowiedzi udzielić może jedynie Zarząd Główny Związku. Co prawda Statut umożliwia także wzruszenia uchwał władz terenowych w innym trybie, ale o to akurat skarżący nie pyta, zatem odesłanie go w sprawie uzyskania informacji do ORŁ w [...] jest chybione.

Podkreślić należy, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie daleki jest od narzucania ZG PZŁ treści odpowiedzi na powyższe pytanie prasowe z dnia [...] września 2013 r., jednakże należy oczekiwać prawidłowej realizacji od ZG PZŁ zasad przewidzianych w art. 4 Prawa prasowego, inaczej mówiąc udzielona dziennikarzowi odpowiedź nie musi go satysfakcjonować, ale musi być rzeczywista i odnosić się do materii pytania.

Wskazać również należy na sformalizowany charakter odmowy udzielenia informacji prasowej, powinna ona zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy (art. 4 ust. 3 Prawa prasowego). Pomijając w niniejszej sprawie kwestię niedotrzymania 3 dniowego terminu na udzielenie odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji prasowej, co zasadnie podniosła strona skarżąca, stwierdzić należy, iż zaskarżona odmowa nie spełnia wymogów stawianych przez ustawodawcę w powołanym przepisie. Nie powołuje się ona na którąkolwiek z ustawowych przesłanek negatywnych (tajemnicę państwową, służbową, inną prawem chronioną lub prawo do prywatności), a tylko te przesłanki mogły stanowić o ograniczeniu prasie dostępu do informacji.

Próbę uzasadnienia wydanej odmowy ZG PZŁ podjął w piśmie procesowym, jakim jest odpowiedź na skargę, złożonym po zakończeniu postępowania w ramach art. 4 Prawa prasowego, jednakże ona też nie jest wyczerpująca i jest całkowicie chybiona, gdy porówna się ją z istotą pytania.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie treść odpowiedzi na skargę nie może w żaden sposób zastąpić aktu odpowiedzi, nawet gdyby była w pełni wyczerpująca, albowiem pismem procesowym nie można uzupełnić aktu odpowiedzi na pytanie prasowe.

Reasumując, stwierdzić należy, iż zaskarżona odmowa została wydana z naruszeniem art. 4 ust. 1 i 3 Prawa prasowego, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy i dlatego skutkuje uchyleniem zaskarżonego aktu.

To z kolei powoduje konieczność ponownego rozpoznania wniosku redaktora naczelnego dziennika "[...]" przez jego adresata – Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego i udzielenia żądanej informacji w takim zakresie, w jakim nie ogranicza jej przepis art. 4 ust. 1 Prawa prasowego i w jakim ZG PZŁ posiada interesujące redaktora P. G. informacje.

Biorąc powyższe pod uwagę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 146 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji. W przedmiocie zwrotu kosztów Sąd orzekł na podstawie art. 200 powołanej wyżej ustawy.