Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Matczak Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Protokolant specjalista Jakub Borowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 września 2014r. sprawy ze skargi P. G. – redaktora naczelnego dziennika A na bezczynność Rady Łowieckiej Polskiego Związku Łowieckiego w udzieleniu informacji prasowej 1. zobowiązuje Radę Łowiecką Polskiego Związku do zakończenia postępowania wszczętego wnioskiem z dnia "[...]".; 2. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. nie wymierza organowi grzywny; 4. zasądza od Rady Łowieckiej Polskiego Związku Łowieckiego na rzecz skarżącego P. G. – redaktora naczelnego dziennika A kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt sprawy wynika, że wnioskiem z dnia 12 kwietnia 2014 r. S. P., działając na rzecz dziennika "[...]", powołując się na art. art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984r. Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm.), zwrócił się do Okręgowej Rady Łowieckiej Polskiego Związku Łowieckiego (dalej też w skrócie jako: "ORŁ") o przesłanie na wskazany adres w L kopii protokołów z posiedzeń ORŁ odbytych w okresie od 1 stycznia 2012r. do chwili złożenia wniosku oraz kopii uchwał podjętych w tym czasie przez ORŁ.

W odpowiedzi, pismem z dnia 15 maja 2014r. Prezes Okręgowej Rady Łowieckiej poinformował S. P., na adres redakcji w G., że w sprawie ma zastosowanie art. 3a ustawy Prawo prasowe i wniosek został rozpatrzony w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 ze zm., dalej w skrócie: "u.d.i.p."). Organ wskazał, że środki techniczne, którymi dysponuje uniemożliwiają udostępnienie informacji w sposób i formie określonych we wniosku, w szczególności z uwagi na liczbę żądanych do przesłania dokumentów i braku zaplecza osobowego do sporządzania kserokopii dokumentów. Oświadczył, że wnioskowane dokumenty mogą być udostępnione wnioskodawcy w siedzibie Polskiego Związku Łowieckiego Zarządu Okręgowego przy ul. "[...]" w poniedziałek 26 maja bieżącego roku w godzinach 8.00-10.00 lub w inny poniedziałek, uzgodniony z biurem ZO PZŁ.

Pismem z dnia 6 czerwca 2014r. redaktor naczelny dziennika "[...]" P. G. wniósł za pośrednictwem Okręgowej Rady Łowieckiej skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie na bezczynność w udzieleniu informacji publicznej, domagając się zobowiązania ORŁ do udzielenia w ciągu 7 dni informacji zgodnie z wnioskiem z dnia 12 kwietnia 2014r. Wniósł o uznanie, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa i o wymierzenie organowi grzywny, na podstawie art. 149 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, że po otrzymaniu wniosku o udzielenie informacji publicznej organ zobowiązany był rozpatrzyć go zgodnie z przepisami u.d.i.p., w tym ocenić, w jakim zakresie zawarte w nim żądania odnoszą się do informacji o charakterze publicznym i w konsekwencji podjąć odpowiednie czynności, tj. udzielić żądanej informacji (art. 14 ust. 1 u.d.i.p.), względnie poinformować, iż żądana

Sygn. akt II SAB/Ol 78/14

2

informacja nie ma charakteru informacji publicznej. Wówczas należy wydać decyzję, o której mowa wart. 16 ust. 1 i 2 u.d.i.p. Bądź wreszcie, stosownie do treści art. 14 ust. 2 u.d.i.p., poinformować stronę, iż żądana informacja nie może być udostępniona w formie żądanej przez stronę, pouczając jednocześnie o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazując, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. Wówczas należy również pouczyć stronę, iż w sytuacji, gdy w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji podlegać będzie umorzeniu. Podkreślono, że do dnia dzisiejszego organ nie dopełnił powyższych obowiązków, pozostając w tym zakresie bezczynnym. Wprawdzie pismem z dnia 15 maja 2014 r. organ poinformował wnioskodawcę o braku możliwości udostępnienia informacji, wskazując inny możliwy sposób uzyskania żądanej informacji, to jednak zgodnie z art. 14 ust. 2 u.d.i.p., skutkiem nieustosunkowania się wnioskodawcy do tego pisma, powinno być wydanie decyzji administracyjnej o umorzeniu postępowania. Zaznaczono, że w rozpatrywanej sprawie organ nie pouczył strony, że ma ona prawo złożenia wniosku o udostępnienie informacji w sposób wskazany przez stronę pod rygorem umorzenia postępowania, tym samym nie można tej czynności uznać za skuteczną w rozumieniu art. 14 ust. 2 u.d.i.p. Skoro zatem w odniesieniu do żądania udzielenia informacji organ nie załatwił wniosku pozytywnie ani też w inny formalny i przewidziany przez ustawę sposób, uznać należy, że organ pozostaje w bezczynności.

Dodatkowo skarżący wyjaśnił, że wniosek o udzielenie informacji prasowej z dnia 12 kwietnia 2014 r. stanowił powtórzenie wniosku z dnia 27 sierpnia 2013 r., wobec którego WSA w Olsztynie wydał prawomocny wyrok uchylający odmowę udzielenie wnioskowanej informacji (sygn. akt I SA/Ol 1070/13). Zatem rozpatrując niniejszy wniosek z dnia 12 kwietnia 2014, ORŁ powtórnie uchyliła się od udzielenia wnioskowanej informacji publicznej, co stanowi rażące naruszenie prawa i wymierzenie grzywny organowi jest zasadne i konieczne.

W odpowiedzi na skargę Prezes Okręgowej Rady Łowieckiej Polskiego Związku Łowieckiego wniósł o jej odrzucenie z powodu niewłaściwie określonej strony skarżonej, ewentualnie, z ostrożności procesowej, wniósł o oddalenie skargi w całości. Wyjaśniono, że Okręgowa Rada Łowiecka jest organem wewnętrznym Polskiego Związku Łowieckiego i nie jest uprawniona do reprezentowania podmiotu, jakim jest Polski Związek Łowiecki.

Sygn. akt II SAB/Ol 78/14

3

Zgodnie z treścią § 127 Statutu Polskiego Związku Łowieckiego, Okręgowa Rada Łowiecka jest wewnętrznym organem Zrzeszenia. Kompetencje Rady można podzielić na organizacyjno-porządkowe, uchwałodawcze, nadzorcze i personalne. Tym samym brak jest podstaw do występowania do Rady jako do podmiotu, który na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej może udzielać informacji i wydawać jakiekolwiek decyzje. Podkreślono, że MORŁ nie jest podmiotem podlegającym przepisom kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie jaki wskazuje skarżący.

Zdaniem organu nie doszło do bezczynności, gdyż pismem z dnia 15 maja 2014r., na podstawie art. 14 ust. 2 u.d.i.p., udzielono odpowiedzi na wniosek z dnia 12 kwietnia 2014r. i umożliwiono dziennikarzowi dostęp do wnioskowanych dokumentów. Skoro organ wyraził wolę udostępnienia żądanych informacji, a skarżący nie zgłosił się w celu wykonania wniosku, to można mówić tylko o bezczynności ze strony skarżącego. Prezes ORŁ zarzucił, że działanie dziennika "[...]" ma jedynie na celu paraliżowanie pracy MORŁ i tak naprawdę wnioskodawca nie chce zapoznać się z żądanymi dokumentami dostępnymi w siedzibie organu. Stwierdził, że niniejsza skarga jedynie przedłuża postępowanie i narusza zasady współżycia społecznego. Podniósł, że osoby, które społecznie działają w MORŁ, w przeciwieństwie do dziennikarzy, nie są tak biegłe w procedurze i zastosowano przepis w dosłownym jego brzmieniu. Na uwzględnienie, w ocenie organu, zasługuje również okoliczność, iż termin w jakim została złożona skarga jest krótki w stosunku do udzielonej odpowiedzi o braku środków i proponowanym terminie zapoznania się z dokumentami. Wnioskowana decyzja o umorzeniu na skutek braku ponownego wniosku mogłaby zostać wydana na przełomie maj/czerwiec 2014r. Zauważono, że MORŁ działa jako organ kolegialny i rozpatruje sprawy podczas posiedzeń, które organizowane są w odstępach kilkutygodniowych. Dlatego MORŁ nie wydała decyzji o umorzeniu natychmiast.

W ocenie organu dyscyplinowanie MORŁ grzywną jest nieuzasadnione, ponieważ nie dopuszczono się zaniedbań; wręcz przeciwnie Rada wyraziła wolę pozytywnego rozpatrzenia wniosku, co zlekceważył skarżący. Poza tym MORŁ jako organ wewnętrzny PZŁ nie została zobowiązana do wydawania decyzji jakich oczekuje skarżący. Prezes MORŁ dostrzegł ponadto, że art. 14 ust. 2 u.d.i.p. nie zobowiązuje do pouczania o możliwości umorzenia postępowania na skutek niezłożenia ponownego wniosku przez wnioskodawcę, którego poinformowano o technicznych ograniczeniach. Tym samym twierdzenie, iż organ "powtórnie" uchyla się od udzielenia

Sygn. akt II SAB/Ol 78/14

4

wnioskowanych informacji jest bezpodstawny. Podniesiono również, że brak zaplecza i środków technicznych do sporządzenia kserokopii żądanych dokumentów znajduje potwierdzenie w okolicznościach niniejszej sprawy, gdyż osoby pełniące funkcje w MORŁ wykonują je społecznie. Zatem wszelkie zadania z powierzonego jej zakresu są realizowane kosztem życia prywatnego członków Rady. Tym samym uzasadnione jest stanowisko o barku możliwości technicznych.

Reasumując, Prezes MORŁ stwierdził, że w zaistniałej sytuacji wydanie decyzji jest nieuzasadnione, ponieważ organ wyraził zgodę na udzielenie informacji. MORŁ wywiązała się z obowiązków określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej, bowiem stworzyła dziennikarzom możliwość zapoznania się z dokumentacją. Żądanie więc ciągłego dostarczania prasie dokumentów lub materiałów przez jednostkę zobowiązaną do informowania o swej działalności, wykracza poza zakres tego obowiązku. Odmowa takich świadczeń na rzecz gazety nie narusza bowiem chronionej konstytucyjnie wolności prasy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Podnieść należy, iż w myśl art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153 poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę wykonywania administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Przy czym sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity Dz. U. z 2012 poz. 270, dalej jako: p.p.s.a.). Kontrola ta obejmuje orzekanie w sprawie skarg na akty administracyjne lub czynności z zakresu administracji publicznej, enumeratywnie wymienione w art. 3 § 2 p.p.s.a, jak również stosownie do art. 3 § 2 pkt 8 tej ustawy stronie przysługuje skarga na bezczynność organu administracji w sprawach, w których mogą być wydawane decyzje i postanowienia (art. 3 § 2 pkt 1 - 3 p.p.s.a.) oraz akty lub podejmowane czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.) a także pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach (art. 3 § 2 pkt 4a p.p.s.a.). W takich sprawach można skutecznie wnieść skargę na bezczynność, jeśli organ administracji publicznej nie załatwi sprawy w terminie określonym w przepisach art. 35 -

Sygn. akt II SAB/OI 78/14

5

36 k.p.a., bądź w terminie wynikającym z innej ustawy regulującej sposób postępowania organów administracji.

Rozważając w pierwszej kolejności wniosek o odrzucenie skargi, Sąd stwierdził, że skarga została skutecznie wniesiona i podlegała merytorycznemu rozpatrzeniu. W szczególności niezasadnie organ podniósł w odpowiedzi na skargę zarzut dotyczący błędnego określenia organu, którego działanie jest przedmiotem skargi. Okoliczność, iż w pismach kierowanych do Okręgowej Rady Łowieckiej PZŁ nie podano pełnej nazwy organu przez pominięcie członu "[...]", nie wywołało wątpliwości co do adresata wniosku. Nadane w odpowiedzi pismo, podpisane przez Prezesa Okręgowej Rady Łowieckiej, informujące wnioskodawcę o możliwości udostępnienia wnioskowanych dokumentów w ustalonym miejscu i czasie, przekonuje, że sam organ nie miał wątpliwości do kogo był kierowany wniosek i rozpatrzył go, co sam przyznał, w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, konkretnie stosując art. 14 ust. 2 tej ustawy. Tym samym w sprawie nie doszło do błędnego określenia strony.

W rozpoznawanej sprawie strony są zgodne, że wniosek z dnia 12 kwietnia 2014r. podlega rygorom cytowanej ustawy o dostępie do informacji publicznej. Rozstrzygnął o tym prawomocnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 16 stycznia 2014r., sygn. akt II SA/Ol 107/13, uchylającym odmowę udzielenia informacji prasowej. W sprawie tej wnioskiem z dnia 27 sierpnia 2013r. S. P., działając na rzecz dziennika "[...]", domagał się udostępnienia przez ORŁ PZŁ . kopii protokołów z posiedzeń tego organu i Prezydium ORŁ oraz podjętych uchwał od 2010r. do dnia złożenia wniosku. W wyroku tym WSA przyjął, że Polski Związek Łowiecki, w tym jego organy, jest podmiotem wykonującym zadania publiczne określone m.in. w art. 34 ustawy Prawo łowieckie, a przez to jest objęty regulacją art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. Poza tym Sąd stanął na stanowisku, że wnioskowane protokoły i uchwały z posiedzeń ORŁ mieszczą się w zakresie rzeczowym pojęcia informacji publicznej. W wyroku tym podkreślono, że obowiązek udzielenia informacji prasie nie ogranicza się tylko do organów naczelnych Polskiego Związku Łowieckiego. Skoro bowiem Związek ten jest zrzeszeniem osób fizycznych i prawnych z całego kraju i realizuje zadania publiczne określone w art. 34 ustawy Prawo łowieckie na terenie całego kraju przez m.in. swoje organy okręgowe, to wniosek o udzielenie informacji z zakresu działalności tych organów okręgowych może być kierowany do nich bezpośrednio. Szczególnie, gdy wniosek dotyczy udostępnienia informacji będących

Sygn. akt II SAB/Ol 78/14

6

w jego posiadaniu. Zaznaczono, że stosownie do art. 32a ust. 1 pkt 2 Prawa łowieckiego Okręgowe Rady Łowieckie są organami Polskiego Związku Łowieckiego. Zgodnie też z § 98 ust. 2 pkt 2 Statutu PZŁ, Okręgowe Rady Łowieckie są okręgowymi organami zrzeszenia jakim jest PZŁ. Reasumując, Sąd stwierdził, że Okręgowa Rada Łowiecka, realizując na terenie swojej właściwości zadania publiczne powierzone Polskiemu Związkowi Łowieckiemu, jest zobowiązana do udzielania prasie informacji z zakresu jej działalności. W konsekwencji Sąd wskazał, że wymieniony wniosek prasy powinien zostać rozpatrzony na podstawie art. 3a ustawy Prawo prasowe, tj. w trybie u.d.i.p. Tak też uczyniła ORŁ w O. rozpatrując niniejszy wniosek z dnia 12 kwietnia 2014r., który stanowi zmodyfikowaną wersję wniosku z dnia 27 sierpnia 2013r., gdyż dotyczy poszerzonego okresu -od 1 stycznia 2012r. do kwietnia 2014r. i zrezygnowano w nim z protokołów z posiedzeń i uchwał Prezydium ORŁ. Okręgowa Rada Łowiecka, stosując art. 14 ust. 2 u.d.i.p. poinformowała wnioskodawcę, że z powodu ograniczonych środków technicznych i braku zaplecza osobowego, nie może wnioskowanych informacji udostępnić w sposób i formie zgodnych z wnioskiem. Powiadomiono jednocześnie stronę o miejscu i czasie udostępnienia dokumentów do wglądu. Organ wadliwie poprzestał na takim zawiadomieniu mimo, że ten sam przepis (zdanie ostatnie) stanowi wprost, że jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się. Organ jest co do zasady zobowiązany do poinformowania wnioskodawcy o tym w ramach powiadomienia wnioskodawcy, iż informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1 i 2 u.d.i.p umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym wart. 14 ust. 2 następuje w drodze decyzji, do której stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Natomiast jedną z naczelnych zasad postępowania administracyjnego, wyrażoną wart. 9 k.p.a. jest zasada należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Pouczenie takie mobilizuje stronę i zakreśla termin zakończenia postępowania o udostępnienie informacji publicznej. Zakończenie takiego postępowania, w świetle omawianej ustawy następuje tylko poprzez udzielenie żądanych informacji albo wydanie decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia informacji albo umorzeniu postępowania w sytuacji opisanej

W art. 14 ust. 2 u.d.i.p. W związku z tym dla oceny bezczynności, rozumianej jako niepodejmowanie nakazanych prawem działań, nie może mieć znaczenia, że organ wyraził wolę udostępnienia żądanych informacji i powiadomił o tym wnioskodawcę, który świadomy był, jak wnioskować należy z argumentów skargi, o konsekwencjach takiego zawiadomienia i nie kwestionuje podanych przez organ okoliczności uniemożliwiających mu postąpienie zgodnie z wnioskiem. Istotnym jest tylko, że w zaistniałej sytuacji organ dotychczas nie załatwił zgłoszonego w dniu 12 kwietnia 2014r. wniosku w przepisany sposób, gdyż nie udostępnił wnioskowanych informacji ani nie wydał żadnej z decyzji administracyjnych wskazanych wart. 16 ust. 1 u.d.i.p. Zaznaczyć w tym miejscu należy, że do wydania rozstrzygnięcia w tym przedmiocie, w formie odpowiadającej decyzji administracyjnej, obowiązane są na mocy art. 17 ust. 1 u.d.i.p. poza organami administracji publicznej również inne podmioty wymienione w art. 4 u.d.i.p. Dlatego na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a. należało zobowiązać ORŁ PZŁ do zakończenia postępowania wszczętego wnioskiem z dnia 12 kwietnia 2014r. w sposób określony w przytoczonych przepisach, o czym rozstrzygnięto w pkt 1 sentencji wyroku.

Jednocześnie Sąd stwierdził, że w zaistniałych okolicznościach faktycznych i prawnych, bezczynność w załatwieniu wniosku z dnia 12 kwietnia 2014r. nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, gdyż wynikała, co przyznał sam organ, z nieznajomości procedowania. Organ zawiadomił wnioskodawcę o miejscu i czasie udostępnienia żądanych dokumentów, wyjaśniając przyczyny braku możliwości przesłania kopii protokołów i uchwał na wskazany adres. W tej sytuacji nie sposób dopatrzyć się ze strony organu lekceważenia wnioskodawcy, czy też celowego wprowadzania go w błąd. Sam skarżący w ogóle nie sprzeciwił się podanemu rozwiązaniu, kwestionując w zasadzie tylko brak umorzenia postępowania. Ponadto choć, jak podaje strona skarżąca, przedmiotowy wniosek stanowi konsekwencję niewykonania powołanego wyroku, to przedmiotowa skarga nie dotyczy niewykonania wyroku (art. 154 § 1 p.p.s.a.). W związku z tym fakt pozostawania przez ORŁ w bezczynności po wydaniu wyroku kasacyjnego nie może wpływać na ocenę bezczynności w rozpatrzeniu zmodyfikowanego wniosku z dnia 12 kwietnia 2014r. Powyższe uzasadnia rozstrzygnięcie zawarte w pkt 2 i 3 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania, obejmujących zwrot od organu, który dopuścił się bezczynności w sprawie, uiszczonego wpisu od skargi w wysokości 100 zł, orzeczono

stosownie do art. 200 p.p.s.a.

Sygn. akt II SAB/OI 78/14

7