Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia SO del. Arkadiusz Mrowiec, Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska, Protokolant Specjalista Jolanta Sikora, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 25 września 2014 r. sprawy ze skargi P. G. – redaktora naczelnego dziennika na bezczynność Okręgowej Rady w przedmiocie udzielenia informacji publicznej I. zobowiązuje Okręgową Radę do załatwienia wniosku P. G. – redaktora naczelnego dziennika z dnia 27 sierpnia 2013 r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku; II. stwierdza, że bezczynność Okręgowej Rady miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; III. wymierza Okręgowej Radzie grzywnę w wysokości 500 (pięćset) złotych; IV. zasądza od Okręgowej Rady na rzecz P. G. – redaktora naczelnego dziennika 117 (sto siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania; V. zwraca P. G – redaktorowi naczelnemu dziennika z rachunku Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie 100 (sto) złotych tytułem nadpłaconego wpisu od skargi.

We wniosku z dnia 27 sierpnia 2013 r. P. G. – redaktor naczelny Dziennika A z siedzibą w [...] reprezentowany przez S. P. – Dziennikarza tego Dziennika, powołując się na przepis art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe, zwrócił się do Okręgowej Rady Łowieckiej Polskiego Związku Łowieckiego w [...] (dalej także jako: "Okręgowa Rada Łowiecka") o udzielenie informacji poprzez wydanie kopii protokołów posiedzeń oraz podjętych uchwał Okręgowej Rady Łowieckiej i Prezydium tej Rady odbytych w okresie obecnej kadencji od 2010 r. do dnia złożenia wniosku.

Wnioskodawca zaznaczył, że w przypadku odmowy udzielenia żądanych informacji prosi o złożenie w ciągu 3 dni odmowy w trybie art. 4 ust. 3 ustawy Prawo prasowe.

W dniu 26 września 2013 r. P. G. – redaktor naczelny Dziennika A skierował do Okręgowej Rady Łowieckiej pismo, w którym stwierdził, że redakcja dotychczas nie otrzymała odpowiedzi na zapytanie prasowe S. P. z dnia 27 sierpnia 2013 r. W związku z tym P. G. domagał się sporządzenia takiej odmowy przewidzianej w art. 4 ust. 3 ustawy Prawo prasowe lub udzielenia wnioskowanych informacji w ciągu 3 dni.

W dniu 29 października 2013 r. (data wpływu do siedziby Okręgowej Rady Łowieckiej) P. G., działając jako redaktor naczelny Dziennika A, złożył skargę do Sądu na odmowę udzielenia informacji prasowej przez ten podmiot. W uzasadnieniu skargi skarżący przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania w niniejszej sprawie oraz wniósł o uchylenie odmowy i nakazanie powtórnego rozpoznania jego wniosku.

W odpowiedzi na skargę Prezes Okręgowej Rady Łowieckiej wniósł o jej odrzucenie, podnosząc, iż stroną postępowania sądowego w niniejszej sprawie może być jedynie Polski Związek Łowiecki jako całość, gdyż on tylko posiada osobowość prawną i w związku z tym może być podmiotem praw i obowiązków. Błędna jest w ocenie Prezesa Okręgowej Rady Łowieckiej, wykładnia prawa prasowego uznająca, iż do udzielenia informacji w trybie prawa prasowego obowiązane do są podmioty funkcjonujące w ramach "wewnętrznej struktury PZŁ". Nie może być bowiem zobowiązanym w tym zakresie organ, taki jak Okręgowa Rada Łowiecka, która zbiera się na posiedzenia kilka razy w roku, a jej członkowie pełnią swe funkcje społecznie.

W piśmie procesowym z dnia 23 maja 2014 r. strona skarżąca zmodyfikowała swą skargę wskazując, iż zarzuca Okręgowej Radzie Łowieckiej bezczynność polegającą na nieudzielenia informacji publicznej, żądanej we wniosku z dnia 27 sierpnia 2013 r.

Mając na uwadze powyższe pismo skarżącego, postanowieniem z dnia 5 czerwca 2014 r., sygn. akt II SA/Lu 1175/13, Sąd orzekł o zakreśleniu sprawy niniejszej w repertorium "SA" oraz o wpisaniu jej do repertorium "SAB".

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 i art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; dalej jako: "P.p.s.a.") sąd sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej poprzez rozpoznawanie skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4a.

Stosownie do art. 149 § 1 P.p.s.a. sąd uwzględniając skargę na bezczynność organów w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a P.p.s.a., zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Stosownie zaś do § 2 tego przepisu, sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 P.p.s.a.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że zgodnie z przepisem art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. nr 5, poz. 24 ze zm.; dalej jako: "u.p.p."), w zakresie prawa dostępu do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 ze zm.; dalej jako: "u.d.i.p."). Przepis ten, dodany został do u.p.p. w wyniku jej nowelizacji dokonanej przez art. 24 pkt 1 u.d.i.p. Oznacza to, że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie określonym w u.d.i.p. (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2013 r., I OSK 89/13, LEX nr 1368968).

Regulacja zawarta w art. 4 ust. 1 u.p.p. poszerza zbiór podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o niektóre podmioty niewymienione w u.d.i.p., a mianowicie o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, że Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to z mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p. – zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej. W tym zakresie odwołać się należy do wyroku NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r. (sygn. akt I OSK 89/13), gdzie wskazano, że ustawodawca w art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.) przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu administracji publicznej, w tym m.in.: prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia i w obwodach wydzierżawionych przez koła łowieckie; troskę o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy, ze względu na ich cel, mają charakter publiczny (por. R. Stec, Uprawianie łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne, Warszawa 2012).

Odnosząc się do tego, czy Okręgowa Rada Łowiecka może być była podmiotem zobowiązanym do rozpoznania wniosku, wskazać należy, że nie budzi wątpliwości Sądu, iż obowiązek udostępniania informacji publicznej nie ogranicza się tylko do organów naczelnych Polskiego Związku Łowieckiego. Skoro bowiem Związek ten jest zrzeszeniem osób fizycznych i prawnych z całego kraju i realizuje zadania publiczne określone w art. 34 ustawy Prawo łowieckie na terenie całego kraju przez m.in. swoje organy okręgowe, to wniosek o udzielenie informacji z zakresu działalności tych organów okręgowych może być kierowany do nich bezpośrednio. Powinno być tak zwłaszcza wówczas, gdy wniosek dotyczy udostępnienia dokumentów wytworzonych przez taki organ, a więc będących w jego posiadaniu. Stosownie do art. 32a ust. 1 pkt 2 Prawa łowieckiego okręgowe rady łowieckie są organami Polskiego Związku Łowieckiego. Zgodnie z § 98 ust. 2 pkt 2 statutu Polskiego Związku Łowieckiego, zatwierdzonego uchwałą XXI Krajowego Zjazdu Delegatów PZŁ z dnia 2 lipca 2005 r. (tekst dostępny w WWW pod adresem: http://www.lowiecki.pl/prawo/statut/statut_new.pdf), okręgowe rady łowieckie są okręgowymi organami zrzeszenia jakim jest PZŁ.

Z powyższego wynika, iż Okręgowa Rada Łowiecka w [...], realizując na obszarze swojej właściwości zadania publiczne powierzone Polskiemu Związkowi Łowieckiemu, jest zobowiązana do udostępniania informacji publicznej.

Zauważyć przy tym należy, że uznanie Polskiego Związku Łowieckiego, w tym także jego organu okręgowego, jakim jest Okręgowa Rada Łowiecka w [...], za podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej nie wymaga stwierdzenia, iż zrzeszenie to wykonuje zadania z zakresu administracji publicznej. Przepis art. 4 ust. 1 ab initio u.d.i.p. przesądza bowiem, że w tym zakresie wystarczające jest ustalenie, iż dany podmiot realizuje zadania publiczne, a więc zadania o charakterze znacznie szerszym aniżeli zadania administracji publicznej.

Publicznoprawny charakter działalności Polskiego Związku Łowieckiego przesądza również o tym, że żądane w niniejszej sprawie informacje stanowią informację publiczną. Skarżący domagał się bowiem udostępnienia protokołów z posiedzeń Okręgowej Rady Łowieckiej PZŁ i Prezydium tej Rady oraz podjętych przez nie uchwał, a więc dokumentów stanowiących informację o działalności Okręgowej Rady Łowieckiej. Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. "c" u.d.i.p. informację publiczną stanowi w szczególności informacja o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1 u.d.i.p., w tym o ich przedmiocie działalności i kompetencjach.

Skoro w świetle powyższych ustaleń nie budzi wątpliwości, że wniosek z dnia 27 sierpnia 2013 r., skierowany do Okręgowej Rady Łowieckiej Polskiego Związku Łowieckiego w [...], dotyczył informacji o charakterze publicznym i został skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, to należy stwierdzić, że stosownie do art. 3a u.d.i.p. podlegał on rozpatrzeniu przez Okręgową Radę Łowiecką w trybie przewidzianym w tej ustawie, a nie w art. 4 u.p.p. Oznacza to, że brak odpowiedzi na ten wniosek nie mógł zostać uznany za odmowę udzielenia informacji, lecz jedynie za bezczynność w tym przedmiocie, na którą redaktorowi Dziennika A przysługiwała skarga do sądu administracyjnego, w trybie art. 3 § 2 pkt 8 w zw. z art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a. (por. uzasadnienie postanowienia NSA z dnia 12 kwietnia 2013 r., I OSK 319/13, niepubl., dostępnego w CBOSA).

W tym miejscu trzeba wskazać, że bezczynność zachodzi wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie właściwy organ (bądź – jak na gruncie u.d.i.p. – także inny podmiot wykonujący zadania publiczne) nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie, ale – mimo istnienia ustawowego obowiązku – nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności określonej w art. 3 § 2 pkt 1-4a P.p.s.a. (por. wyroki NSA: z dnia 20 lipca 1999 r., I SAB 60/99, OSP 2000, nr 6, poz. 87 oraz z dnia 22 września 2010 r., II OSK 1904/09, LEX nr 838737).

W sprawach z zakresu informacji publicznej bezczynność ma miejsce wtedy, gdy podmiot zobowiązany do udostępniania informacji publicznych, pomimo dysponowania żądaną informacją publiczną, nie udostępnia jej zgodnie z art. 13 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1 u.d.i.p., to jest bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, bądź też w tym terminie nie wydaje na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (co jest uzasadnione np. wobec stwierdzenia, że żądana informacja objęta jest ograniczeniem opisanym w art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p.).

Nie ulega wątpliwości, że w razie odmowy udostępnienia informacji publicznej, do wydania rozstrzygnięcia w tym przedmiocie, w formie odpowiadającej decyzji administracyjnej, obowiązane są na mocy art. 17 ust. 1 u.d.i.p. poza organami administracji publicznej również inne podmioty wymienione w art. 4 u.d.i.p.

W ocenie Sądu Okręgowa Rada Łowiecka Polskiego Związku Łowieckiego w [...] pozostaje w bezczynności w sprawie wniosku strony skarżącej z dnia 27 sierpnia 2013 r., albowiem pomimo upływu ponad roku od dnia otrzymania tego wniosku nie załatwiła go dotychczas w żaden z opisanych wyżej sposobów.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał skargę P. G. za zasadną i na podstawie art. 149 § 1 zdanie 1 P.p.s.a. zobowiązał Okręgową Radę Łowiecką Polskiego Związku Łowieckiego w [...] do załatwienia wniosku P. G. z dnia 27 sierpnia 2013 r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku. Bezczynności Okręgowej Rady Łowieckiej w niniejszej sprawie nie usprawiedliwiają również rozbieżności w orzecznictwie co do trybu, w jakim podmiot ten winien realizować skierowane do niego przez prasę wnioski o udostępnianie informacji, to jest, czy właściwym jest tryb uregulowany w u.d.i.p., czy też w art. 4 u.p.p. Należy bowiem zwrócić uwagę, że wniosek złożony przez Dziennik A w niniejszej sprawie nie został załatwiony w żadnym z tych trybów.

Jednocześnie Sąd, na podstawie art. 149 § 1 zdanie 2 P.p.s.a., stwierdził, że bezczynność Okręgowej Rady Łowieckiej w niniejszej sprawie miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Oceniając tę kwestę Sąd wziął pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, w tym fakt, iż bezczynność Okręgowej Rady Łowieckiej w niniejszej sprawie trwa już ponad rok i nie wynika z okoliczności niezależnych od tego podmiotu.

Uwzględniając rażący charakter naruszenia prawa w niniejszej sprawie Sąd, na podstawie art. 149 § 2 w zw. z art. 154 § 6 P.p.s.a., wymierzył Okręgowej Rady Łowieckiej grzywnę w wysokości 500 złotych. Wysokość wymierzonej grzywny odpowiada kryteriom wskazanym w art. 154 § 6 P.p.s.a., a nadto jest adekwatna do długiego i nieuzasadnionego okresu bezczynności tego podmiotu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200, art. 205 § 1 i art. 225 P.p.s.a.