Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Witold Falczyński (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia NSA Grażyna Pawlos - Janusz, Sędzia NSA Krystyna Sidor, Protokolant Starszy asystent sędziego Łucja Krasińska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 18 listopada 2014 r. sprawy ze skargi P. G. na bezczynność Koła Łowieckiego w przedmiocie odmowy udzielenia informacji prasowej na wniosek z dnia 13 maja 2013r. I. stwierdza, że bezczynność Koła Łowieckiego miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; II. wymierza Kołu Łowieckiemu grzywnę w wysokości 500 (pięćset) złotych; III. oddala skargę w pozostałej części; IV. zasądza od Koła Łowieckiego na rzecz P. G. – kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

P. G., działając jako redaktor naczelny dziennika "[...]" z siedzibą w G., wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę z dnia 29 sierpnia 2014 r. na bezczynność Koła Łowieckiego Nr [...] "M." w K. w przedmiocie udzielenia informacji prasowej zgodnie z wnioskiem z dnia 13 maja 2013 r. Zdaniem skarżącego Koło Łowieckie "M.", pozostając bezczynnym w sprawie tego wniosku, naruszyło przepis art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 782, dalej jako "u.d.i.p."). Skarżący wniósł zatem o nakazanie powyższemu Kołu Łowieckiemu, na podstawie art. 149 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej jako "p.p.s.a."), udzielenia żądanych informacji w terminie 7 dni, zgodnie z przedmiotowym wnioskiem oraz uznanie, że bezczynność Koła miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, a nadto o wymierzenie Kołu Łowieckiemu grzywny na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a. oraz zasądzenie na rzecz strony skarżącej kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi skarżący wyjaśnił, że wnioskiem z dnia 13 maja 2013 r. dziennikarz dziennika "[...]" R. A. zwrócił się do Koła Łowieckiego "M." w K. o udzielenie informacji prasowej poprzez podanie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Ile i jakie gatunki zwierzyny dzikiej drobnej odstrzeliło Koło Łowieckie na poszczególnych dzierżawionych obwodach łowieckich w roku gospodarczym 2007/2008?

2. Ile i jakie gatunki zwierzyny dzikiej grubej odstrzeliło Koło Łowieckie na poszczególnych dzierżawionych obwodach łowieckich w roku gospodarczym 2007/2008?

3. Czy wszystkie obwody dzierżawione przez Koło Łowieckie nr [...] "M." posiadają powierzchnię powyżej 3000 ha?

4. Na jakim obszarze upraw rolnych i w uprawach jakich roślin wystąpiły szkody od zwierzyny dzikiej w roku gospodarczym 2007/2008?

5. W jakiej wysokości (sumarycznie) Koło wypłaciło odszkodowania za jak. pkt 4 w poszczególnych dzierżawionych obwodach?

6. W jakiej wysokości składki członkowskie opłacali członkowie Koła w roku gospodarczym 2007/2008?

7. Czy Koło korzystało w roku gospodarczym 2007/2008 z dotacji państwowych, od władz samorządowych, dotacji unijnych i subwencji lub innych form wsparcia finansowego i w jakiej wysokości?

Do powyższego wniosku organ ustosunkował się pismem z dnia 26 lipca 2014 r., w którym odmówił udzielenia odpowiedzi na zadane pytania. W konsekwencji, pomimo upływu ponad 16 miesięcy od złożenia wniosku, do dnia sporządzenia skargi żądana informacja nie została stronie skarżącej udzielona.

Powołując się na przepis art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm., dalej jako "Pr. pras.") skarżący stwierdził, że udostępnianie prasie informacji publicznych odbywa się w trybie u.d.i.p. W związku z tym jego wniosek powinien zostać rozpatrzony przez Koło Łowieckie zgodnie z przepisami tej ustawy. Koło do dnia sporządzenia skargi nie dopełniło jednak wynikających z tego aktu obowiązków. Skoro zaś w odniesieniu do żądania udzielenia informacji organ nie załatwił wniosku pozytywnie w terminie określonym przez prawo, ani też w inny, przewidziany przepisami u.d.i.p. sposób, to – zdaniem skarżącego – uznać należy, że organ ten pozostaje w bezczynności. Ponadto, rozpatrując wniosek z dnia 13 maja 2013 r. dopiero w lipcu 2014 r., a więc po okresie 16 miesięcy, organ działał z rażącym naruszeniem prawa. W związku z powyższym skarżący wystąpił w niniejszej sprawie o uznanie, że taki właśnie charakter miała bezczynność Koła Łowieckiego "M." oraz wymierzenie temu Kołu grzywny na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a.

W odpowiedzi na skargę Prezes Zarządu Koła Łowieckiego "M." w K. wniósł o umorzenie postępowania.

Autor odpowiedzi na skargę stwierdził, że zakres informacji objętych wnioskiem strony skarżącej z dnia 13 maja 2013 r. przesądzał o tym, iż przedmiotem żądania jest informacja przetworzona, o jakiej mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. Wnioskodawca zobowiązany był zatem wykazać, że żądana informacja jest szczególnie istotna dla interesu publicznego. Takiej szczególnej istotności w złożonym wniosku natomiast nie wykazano. Wobec tego Zarząd Koła Łowieckiego "M." wydał w dniu [...] lipca 2014 r. decyzję nr [...], którą odmówił udzielenia wnioskowanej informacji publicznej, przyjmując za podstawę prawną tego rozstrzygnięcia art. 3a Pr. pras. oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 17 ust. 1 u.d.i.p.

W tej sytuacji, zdaniem Prezesa Zarządu Koła Łowieckiego "M.", organ ten, pomimo opóźnienia w załatwieniu sprawy, nie pozostaje w niej bezczynny, bowiem przed wniesieniem skargi wydał stosowną decyzję, a zatem dokonał czynności, do której był zobowiązany w razie nieudzielenia stronie skarżącej odpowiedzi na zadane pytania. Uzasadniony, w ocenie organu, jest więc wniosek o umorzenie postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Na wstępie wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, która to kontrola – stosownie do art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. – obejmuje orzekanie w sprawach ze skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4a tego przepisu. W myśl zaś art. 149 § 1 p.p.s.a. sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności, lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Stosownie do § 2 cytowanego przepisu sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6.

Podkreślić ponadto wypada, że w myśl art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W niniejszej sprawie P. G., działając jako redaktor naczelny dziennika "Ł." przedmiotem skargi do sądu administracyjnego uczynił bezczynność Koła Łowieckiego Nr [...] "M." w K. w udzieleniu informacji prasowej zgodnie z wnioskiem dziennikarza tego dziennika z dnia 13 maja 2013 r. Podnieść w tym miejscu należy, że oznaczenie przedmiotu zaskarżenia w ten sposób czyni skargę dopuszczalną. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem Naczelnego Sadu Administracyjnego przyjętym w postanowieniu z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 319/13 (publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych), które to stanowisko skład orzekający w niniejszej sprawie podziela, w przypadku, gdy podmiot zobowiązany do udzielenia informacji prasowej (art. 4 ust. 1 Pr. pras.) informacji tej nie udziela i nie wydaje w tym przedmiocie żadnego aktu - redaktorowi naczelnemu czasopisma przysługuje skarga do sądu administracyjnego na bezczynność na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 w zw. z art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.

Zgodnie z art. 4 Pr. pras., przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów, informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności (ust. 1). W przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy (ust. 3). Odmowę, o której mowa w ust. 3, lub niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie, można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych (ust. 4).

W niniejszej sprawie, pomimo że wniosek strony skarżącej z dnia 13 maja 2013 r. – jak wynikało z jego treści – został złożony w imieniu redakcji dziennika, a zatem pochodził od prasy w rozumieniu art. 7 ust 2 pkt 1 Pr. pras., zaś jako jego podstawę prawną powołano przepisy ustawy Pr. pras., wniosek ten – w ocenie Sadu – podlegał rozpoznaniu nie w trybie przewidzianym w art. 4 Pr. pras., lecz w trybie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Na gruncie regulacji u.d.i.p. podlega zatem ocenie również zarzucana Kołu Łowieckiemu bezczynność w sprawie tego wniosku. Zgodnie bowiem z art. 3a Pr. pras., w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy u.d.i.p. Oznacza to, że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie u.d.i.p. Natomiast art. 4 ust. 1 Pr. pras. w obecnym stanie prawnym (po wejściu w życie u.d.i.p.), jedynie poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w u.d.i.p. tj. o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. W konsekwencji, dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udostępniania informacji publicznych, właściwym dla jego załatwienia – jak trafnie wskazał skarżący – będzie tryb określony w przepisach u.d.i.p. (por. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, publ. CBOSA).

Taka właśnie sytuacja zachodziła w niniejszej sprawie. Należy bowiem podkreślić, że zgodnie z art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Nie budzi wątpliwości Sądu, że koła łowieckie stanowią wspomniane wyżej "inne podmioty wykonującymi zadania publiczne" w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p., a tym samym ciąży na nich ustawowy obowiązek udostępniania informacji publicznych, będących w ich posiadaniu (ust. 3). Koła łowieckie wykonują bowiem zadania administracji państwowej związane z łowiectwem w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1226 ze zm.). Są one podstawowymi podmiotami wydzierżawiającymi obwody łowieckie, a zatem to na nich, na dzierżawionym obwodzie, spoczywa obowiązek realizacji celów i zadań łowiectwa, to jest prowadzenia gospodarki łowieckiej rozumianej – w myśl art. 8 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie – jako element ochrony środowiska przyrodniczego, obejmującego ochronę zwierząt łownych, gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. Nadto koła łowieckie współpracują z jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, albowiem sporządzane przez nie roczne plany łowieckie, po zasięgnięciu opinii wójta (burmistrza lub prezydenta miasta), podlegają zatwierdzeniu przez nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (por. postanowienie NSA z dnia 28 listopada 2013 r., I OZ 1155/13, niepubl., dostępne w CBOSA).

Dokonując natomiast w dalszej kolejności oceny charakteru żądanych w niniejszej sprawie informacji Sąd doszedł do wniosku, że stanowią one informację publiczną w rozumieniu przepisów u.d.i.p. Dziennik "[...]" domagał się bowiem od Koła Łowieckiego "M." udzielenia szeregu informacji dotyczących elementu publicznoprawnej działalności tego podmiotu, jakim jest prowadzenie gospodarki łowieckiej w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1226), w tym informacji dotyczących dysponowania jego majątkiem. Informacją publiczną jest zaś każdorazowo w szczególności informacja o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1 u.d.i.p., w tym o ich przedmiocie działalności i kompetencjach oraz o majątku, którym dysponują (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. "c" i "f" u.d.i.p.).

Skoro w świetle powyższych ustaleń należy uznać, że będący przedmiotem niniejszej sprawy wniosek z dnia 13 maja 2013 r. podlegał rozpatrzeniu przez Koło Łowieckie "M." w trybie przewidzianym w u.d.i.p., wymaga wyjaśnienia, że bezczynność na gruncie tej ustawy zachodzi w szczególności wówczas, gdy podmiot zobowiązany do udostępniania informacji publicznych, pomimo dysponowania żądaną informacją publiczną, nie udostępnia jej zgodnie z art. 13 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1 u.d.i.p., tj. bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem (za wyjątkiem sytuacji opisanych w art. 13 ust. 2 i art. 14 ust. 2 u.d.i.p.), bądź też w tym terminie nie wydaje na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (co jest uzasadnione np. wobec stwierdzenia, że żądana informacja objęta jest jednym z ograniczeń opisanych w art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p.). Zaznaczyć w tym miejscu należy, że w razie odmowy udostępnienia informacji publicznej, do wydania rozstrzygnięcia w tym przedmiocie, w formie odpowiadającej decyzji administracyjnej, obowiązane są na mocy art. 17 ust. 1 u.d.i.p. poza organami administracji publicznej również inne podmioty wymienione w art. 4 u.d.i.p.

W ocenie Sądu, podniesiony przeciwko Kołu Łowieckiemu "M." zarzut bezczynności w niniejszej sprawie nie był pozbawiony podstaw. Poza sporem bowiem pozostaje, że strona skarżąca w dniu 13 maja 2013 r. skutecznie złożyła do siedziby tegoż Koła przedmiotowy wniosek o udzielenie informacji (fakt otrzymania tegoż wniosku przez Koło Łowieckie nie był przez nie kwestionowany). Wobec publicznego charakteru objętych tym wnioskiem informacji, winien on – co do zasady – zostać załatwiony zgodnie z art. 13 ust. 1 u.d.i.p. w terminie 14 dni od dnia jego złożenia. Tymczasem, jak wynika z akt sprawy, Koło Łowieckie nie załatwiło tego żądania z zachowaniem powyższego terminu, co oznacza, że po jego upływie pozostawało w niniejszej sprawie bezczynne. Jednocześnie jednak nie może budzić wątpliwości, że przedmiotowy wniosek został ostatecznie przez Koło Łowieckie "M." rozpatrzony wydaną w dniu 26 lipca 2014 r. decyzją o odmowie udzielenia żądanych odpowiedzi, przy czym podkreślić należy, że wydanie tej decyzji poprzedzało wniesienie przez P. G. rozpoznawanej skargi na bezczynność Koła.

Powyższe oznacza, że skarga – w części, w jakiej zmierza do zobowiązania Koła Łowieckiego "M." do załatwienia wniosku strony skarżącej z dnia 13 maja 2013 r. – podlega oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a. jako bezzasadna. Wyjaśnić przy tym należy, że wobec faktu, iż bezczynność Koła Łowieckiego w niniejszej sprawie ustała przed złożeniem skargi, nie zachodziły podstawy do umorzenia postępowania sądowego we wskazanej części na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. Rozstrzygnięcie takie byłoby bowiem dopuszczalne jedynie w sytuacji, gdyby Koło Łowieckie uchyliło swą bezczynność dopiero po wniesieniu skargi (por. uchwała 7 sędziów NSA z dnia z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. akt I OPS 6/08, publ. ONSA i WSA 2009/4/63, LEX nr 463487). Dopiero bowiem wówczas trwające już postępowanie sądowe stałoby się bezprzedmiotowe, co wypełniałoby dyspozycję powołanej wyżej normy.

Mając jednak na uwadze, że analiza akt sprawy nie pozostawia wątpliwości, iż Koło Łowieckie dopuściło się w sprawie wniosku strony skarżącej bezczynności, to pomimo, że bezczynność ta ustała przed wniesieniem skargi (co – jak wyżej wskazano - czyni skargę bezzasadną w zakresie zobowiązania organu do określonego działania), niedopuszczalne byłoby poprzestanie przez Sąd na jej oddaleniu, bez odniesienia się do tego, jaki był charakter zaistniałej bezczynności oraz, czy zachodzą podstawy do wymierzenia Kołu Łowieckiemu grzywny. Wydanie decyzji przed wniesieniem skargi na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a., nie zwalnia bowiem sądu w zakresie orzekania, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce, czy miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa oraz czy uzasadnione jest wymierzenie grzywny (por. wyrok NSA z dnia 30 października 2013 r., sygn. akt I OSK 1387/13, publ. CBOSA).

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a., stwierdził, że bezczynność Koła Łowieckiego w niniejszej sprawie miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Oceniając tę kwestę Sąd wziął pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, w tym przede wszystkim znaczny, bo blisko 14-miesięczny okres zwłoki Koła Łowieckiego, który - zdaniem Sądu - nie znajduje żadnego usprawiedliwienia, w szczególności wobec faktu, że przedmiotowy wniosek strony skarżącej ostatecznie został załatwiony w drodze decyzji odmawiającej udzielenia objętych nim informacji. W tej sytuacji również charakter i zakres żądanych informacji nie może tłumaczyć tak znacznego uchybienia w podjęciu przez Koło Łowieckiego niezbędnego działania.

Uwzględniając rażący charakter naruszenia prawa w niniejszej sprawie Sąd ponadto, na zasadzie art. 149 § 2 w zw. z art. 154 § 6 p.p.s.a., wymierzył Kołu Łowieckiemu Nr [...] "M." w K. grzywnę w wysokości 500 złotych. Wysokość wymierzonej grzywny odpowiada kryteriom wskazanym w art. 154 § 6 p.p.s.a., a nadto jest adekwatna do długiego i nieuzasadnionego żadnymi racjonalnymi przyczynami okresu bezczynności tego podmiotu.

Orzeczenie o kosztach postępowania znajduje zaś uzasadnienie w treści art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.