Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki Sędziowie Sędzia NSA Tadeusz Michalik Sędzia WSA Małgorzata Walentek (spr.) Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 listopada 2014 r. sprawy ze skargi P.G. - redaktora naczelnego dziennika "[...]" na bezczynność Zarządu Okręgowego [...] w B. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1) zobowiązuje Zarząd Okręgowy [...] w B. do załatwienia wniosku skarżącego z dnia [...]; 2) stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3) zasądza od wymienionego organu na rzecz skarżącego kwotę [...] złotych (słownie: [...]) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Pismem z dnia 1 sierpnia 2014 r. K.M., powołując się na upoważnienie redaktora naczelnego dziennika "[...]", zwrócił się do Zarządu Okręgowego [...] w B., na podstawie art. 4 ust. 1 oraz art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe, o udzielenie informacji:

– Kto jest obecnie przewodniczącym Zarządu Okręgowego i od jakiego dnia zajmuje tę funkcję, licząc od pierwszej jego kadencji na tym stanowisku?

– Ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na urlopie wypoczynkowym, urlopie bezpłatnym lub okolicznościowym w roku 2013 r.?

– Ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na zwolnieniu lekarskim (w tym urlopie zdrowotnym, sanatorium, etc.) w 2013 r.?

– Ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na delegacjach służbowych w 2013 r.?

– Jakie sumarycznie koszty delegacji służbowych poniósł [...] z tytułu delegacji służbowych przewodniczącego Zarządu Okręgowego w 2013 r.

Wnioskodawca zaznaczył, że w przypadku odmowy udzielenia żądanych informacji prosi o złożenie w ciągu 3 dni odmowy w trybie art. 4 ust. 3 ustawy Prawo prasowe.

Przewodniczący Zarządu Okręgowego [...] pismem z dnia 18 sierpnia 2014 r. zwrócił się do redaktora naczelnego dziennika "[...]" o przesłanie kopii legitymacji dziennikarskiej K.M. oraz upoważnienia redaktora naczelnego, na które ww. powołał się w swoim wystąpieniu.

W dniu 15 września 2014 r. P.G., działając jako redaktor naczelny dziennika "[...]", reprezentowany przez pełnomocnika, zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach bezczynność Zarządu Okręgowego [...] w B. w przedmiocie udzielenia prasie informacji publicznej na wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r., w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm. – dalej "u.d.i.p.") w zw. z art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (DZ. U. Nr 5, poz. 24 ze zm. – dalej "u.p.p.") zarzucając organowi naruszenie art. 4 ust. 1 u.d.i.p.

W uzasadnieniu skargi skarżący przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania w niniejszej sprawie oraz wskazał, że do dnia wniesienia skargi wnioskowana informacja nie została udzielona, jak również organ nie wykonał żadnej czynności sprawie, o których mowa w u.d.i.p. Wyjaśnił m.in., że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie u.d.i.p. Natomiast art. 4 ust. 1 u.p.p. poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty nie wymienione w u.d.i.p., tj. o przedsiębiorców i podmioty nie zaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Zatem w świetle art. 3a u.p.p. dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji, w sytuacji gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udostępniania informacji publicznych, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach u.d.i.p. Wskazał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Zdaniem skarżącego [...] jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania. Jak bowiem wskazano w wyroku NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, ustawodawca w art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu administracji publicznej, w tym m.in.: zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na Związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny dlatego informacja o działalności jego organów, określonych w ustawie, winna być udzielana na wniosek tak prasy, jak i każdego obywatela R.P. na postawie przepisów u.d.i.p. Zatem wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r., jako dotyczący udzielenia informacji o charakterze publicznym i skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, podlegał rozpatrzeniu przez ZO [...] w trybie przewidzianym w u.d.i.p., a nie w trybie art. 4 u.p.p.. Oznacza to, że brak odpowiedzi organu jest bezczynnością w tym przedmiocie.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy [...] w B. wniósł o jej odrzucenie. Po przedstawieniu stanu faktycznego sprawy zaznaczono, że w ocenie organu skarga jest przedwczesna i jako taka niedopuszczalna, gdyż organ ani nie odmówił ani nie zwleka z odpowiedzią na zadane pytania w trybie Prawa prasowego. Natomiast organ, do którego kierowane jest zapytanie ma prawo oczekiwać, że osoba kierująca wniosek o udzielenie odpowiedzi w trybie prawa prasowego wykaże umocowanie lub wykaże, iż pozostaje w stosunku pracy z redakcją, na którą się powołuje. Pomimo wezwania do stosownego oświadczenia ze strony redakcji organ nie otrzymał do tej pory stosownego dokumentu, w związku z tym nie można uznać, iż zaistniały przesłanki do złożenia przedmiotowej skargi, gdyż do chwili jej złożenia nie zostały usunięte braki formalne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości m.in. poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Przy czym po myśli art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. – zwana w skrócie P.p.s.a.) kontrola ta obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 a.

Z kolei stosownie do treści art. 149 P.p.s.a. sąd uwzględniając skargę na bezczynność organu w sprawach określonych w art.3 § 2 pkt 1-4a zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu albo dokonania czynności lub stwierdzenia bądź uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa, a nadto rozstrzyga w kwestii, czy bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

W pierwszej kolejności zaakcentować należy, że przedmiotem skargi jest bezczynność Zarządu Okręgowego [...] w B. (w skrócie ZO [...]) polegająca na niezałatwieniu wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r., złożonego przez dziennikarza dziennika "[...]" K.M. o udzielenie informacji prasowej.

Zdaniem Sądu, nie budzi wątpliwości, że wniosek pochodzi od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. nr 5, poz. 24 ze zm., dalej – "u.p.p."). K.M. powoływał się w nim na upoważnienie redaktora naczelnego, wniosek ten posiada logo i nagłówek dziennika "[...]", wnioskodawca wskazał, że jest dziennikarzem tego dziennika, a jako jego podstawę prawną podał art. 4 ust. 1 Prawa prasowego. Zatem nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że z wnioskiem o udzielenie informacji K.M. występował w imieniu własnym, a nie jako dziennikarz dziennika "[...]".

Należy zgodzić się z argumentacją strony skarżącej, iż w aktualnym stanie prawnym skarga do sądu administracyjnego na bezczynność podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji prasowej jest dopuszczalna. Świadczy o tym przepis art. 3a ustawy Prawo prasowe, który w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej nakazuje stosowanie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2014 r., poz. 782 zwana dalej, jak wyżej, u.d.i.p.). Oznacza to, że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie tej ustawy. Natomiast art. 4 ust. 1 u.p.p., jedynie poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w u.d.i.p., tj. o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku.

Jednocześnie w orzecznictwie ukształtowanym na gruncie u.d.i.p. przyjmuje się powszechnie, że brak jest jakichkolwiek wymogów formalnych wniosku (poza utrwaleniem go w formie pisemnej), gdyż postępowanie w tym przedmiocie jest odformalizowane i uproszczone (por. wyrok NSA z 30 listopada 2012 r., sygn. akt I OSK 1991/12, Lex nr 1291370).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p.).

[...] jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania. Zgodnie z art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2002 r. nr 42, poz. 372 ze zm.) ustawodawca przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu administracji publicznej w przepisie tym wymienionych. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny. Wymaga podkreślenia, iż zadania te mogą być realizowane również przez organy okręgowe Związku, w tym jego zarządy okręgowe (art. 32a ust. 4 ustawy Prawo łowieckie).

Jednocześnie informacje o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1, w tym o organach i osobach sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach stanowią informację publiczną w rozumieniu przepisów art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d) u.d.i.p.

Natomiast dokumentacja sprawy przedstawiona Sądowi wraz ze skargą pozwala przyznać rację skarżącemu, że do dnia wniesienia skargi zobowiązany do udzielenia informacji publicznej organ nie załatwił sprawy. Nie udzielił bowiem żądanych informacji. Nie wydał też decyzji o odmowie udzielenia informacji ani też nie przekazał adresatowi wniosku pisma informującego, że wezwany podmiot nie jest zobowiązany do udzielenia informacji, gdyż nie jest to informacja publiczna, czy też że nie dysponuje żądaną informacją.

W rozpoznawanej sprawie ZO [...] w B. wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r. otrzymał w dniu 11 sierpnia 2014 r., - co do zasady - powinien go załatwić w terminie 14 dni (art. 13 u.d.i.p.) w sposób wyżej określony. Tymczasem na dzień wniesienia skargi tj. do dnia 19 września 2014 r. (data nadania) oraz na dzień orzekania przez Sąd, wniosek nie został załatwiony w żaden z opisanych wyżej sposobów.

Stąd też, wobec braku odpowiedzi na żądanie, Sąd uznał, że organ pozostawał w bezczynności, a redaktorowi naczelnemu dziennika "[...]" przysługiwała skarga na bezczynność w tym przedmiocie, złożona na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 w zw. z art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a.

Należy jednakże wyjaśnić, że uwzględniając skargę na bezczynność Sąd może jedynie zobowiązać organ do załatwienia wniosku strony w przewidzianej prawem formie. Nie może natomiast rozstrzygać, czy żądana informacja winna być udzielona, czy też istnieją podstawy do załatwienia wniosku strony w inny sposób.

W związku z tym Sąd na podstawie art. 149 § 1 P.p.s.a. orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. Konsekwencją tego rozstrzygnięcia Sądu jest konieczność ponownego załatwienia wniosku skarżącego z dnia 1 sierpnia 2014 r.w terminie 14 dni od dnia otrzymania prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy (art. 13 ust. 1 u.d.i.p. w zw. z art. 286 § 2 P.p.s.a.). Jednocześnie w ocenie Sądu w kontrolowanej sprawie nie można przypisać organowi bezczynności o charakterze rażącego naruszenia prawa, ponieważ postawa organu była raczej wynikiem błędnej wykładni obowiązujących przepisów, a nie złej woli w załatwieniu wniosku. O kosztach postępowania, na które składa się wpis sądowy, oraz koszty zastępstwa procesowego, orzeczono w punkcie 3 sentencji na podstawie art. 200 oraz art. 205 § 1 P.p.s.a.