Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia NSA Krystyna Sidor, Sędziowie Sędzia SO del. Arkadiusz Mrowiec (sprawozdawca), Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski, Protokolant Referent Bartłomiej Maciak, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 27 listopada 2014 r. sprawy ze skargi P. G. - redaktora naczelnego dziennika "Ł." na bezczynność Koła Łowieckiego Nr [..] "A" w L. w przedmiocie udzielenia informacji prasowej I. zobowiązuje Koło Łowieckie Nr [..] "A" w L. do załatwienia wniosku P. G. - redaktora naczelnego dziennika "Ł." z dnia [...] o udzielenie informacji prasowej, w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku; II. stwierdza, że bezczynność Koła Łowieckiego Nr [..] "A" w L. miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; III. wymierza Kołu Łowieckiemu Nr [..] "A" w L, grzywnę w wysokości 100 (sto) złotych; IV. zasądza od Koła Łowieckiego Nr [..] "A" w L. na rzecz P. G. - redaktora naczelnego dziennika "Ł." kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

P. G., działając jako redaktor naczelny dziennika "Ł." z siedzibą w G., wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę na bezczynność Koła Łowieckiego Nr [...] "Ł. " w L. w przedmiocie udzielenia informacji prasowej zgodnie z wnioskiem z dnia 4 sierpnia 2014 r. Zdaniem skarżącego Koło Łowieckie "Ł. ", pozostając bezczynnym w sprawie tego wniosku, naruszyło przepis art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 782, dalej jako "u.d.i.p."). Skarżący wniósł zatem o nakazanie powyższemu Kołu Łowieckiemu, na podstawie art. 149 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej jako "p.p.s.a."), udzielenia żądanych informacji w terminie 3 dni, zgodnie z przedmiotowym wnioskiem oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi skarżący wyjaśnił, że wnioskiem z dnia 4 sierpnia 2014 r. dziennikarz dziennika "Ł." S. P. zwrócił się do Koła Łowieckiego "Ł. " w L. o udzielenie informacji prasowej "poprzez przesłanie kopii:

1. Protokołów z odbytych w latach 2012-2012 Walnych Zgromadzeń Członków Koła wraz z załącznikami.

2. Uchwał podjętych podczas obrad Walnych Zgromadzeń Członków Koła w latach 2012-2012 wraz z załącznikami."

Skarżący podkreślił, że zgodnie z art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. nr 5, poz. 24 ze zm., dalej jako "Pr. pras.") udostępnianie informacji publicznych prasie odbywa się w trybie u.d.i.p. W związku z tym jego wniosek powinien zostać rozpatrzony przez Koło Łowieckie zgodnie z przepisami u.d.i.p. Koło Łowieckie "Ł." do dnia sporządzenia skargi nie udzieliło jednak wnioskowanej informacji, ani nie załatwiło wniosku skarżącego w inny przewidziany przez przepisy u.d.i.p. sposób, pozostając tym samym w przedmiotowej sprawie bezczynnym.

W odpowiedzi na skargę Koło Ł. "[...]" w L. wniosło o jej oddalenie.

Koło Ł. wyjaśniło, że przedmiotowy wniosek z dnia 4 sierpnia 2014 r. o udzielenie informacji publicznej wpłynął do jego siedziby w dniu 11 sierpnia 2014 r. Wniosek ten został podpisany przez S. P., który powoływał się na przepisy ustawy Pr. pras. Do wniosku nie załączono jednak dokumentów upoważniających S. P. do występowania w imieniu redakcji, w związku z czym Zarząd Koła podjął decyzją o wystąpieniu do wnioskodawcy o dostarczenie takich dokumentów. Pismo w tym przedmiocie zostało doręczone wnioskodawcy w dniu 5 września 2014 r.

W ocenie Koła Łowieckiego "Ł. " skoro wnioskodawca domagał się udzielenia informacji w trybie przewidzianym w ustawie Pr. pras., powinien był dołączyć do wniosku dokumenty, które potwierdzałyby, że jest on osobą upoważnioną do występowania w imieniu redakcji dziennika "Ł. " zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 7 ust. 2 pkt 5 Pr. pras. Skoro zaś nie dopełnił tego obowiązku, uznać należy, że jego wniosek nie spełniał wymogów formalnych.

Koło łowieckie podkreśliło również, że bezzasadne jest zawarte w skardze żądanie zobowiązania go do udzielenia wnioskowanych informacji w terminie 3 dni, skoro wniosek strony skarżącej z dnia 4 sierpnia 2014 r. podlega załatwieniu w trybie przepisów u.d.i.p., a zgodnie z art. 13 ust. 1 tej ustawy, udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.

Na rozprawie przed Sądem w dniu 27 listopada 2014 r. S. P., występując w roli pełnomocnika strony skarżącej, poparł skargę, wnosząc dodatkowo o ukaranie Koła Łowieckiego "Ł. " grzywną i uznanie, że dopuściło się ono rażącego naruszenia prawa przez nieudzielanie informacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem skargi P. G. – redaktor naczelny dziennika "Ł. " – uczynił bezczynność Koła Łowieckiego Nr [...] "Ł. " w L. w udzieleniu informacji prasowej zgodnie z wnioskiem dziennikarza tego dziennika z dnia 4 sierpnia 2014 r.

Jak wynika z akt sprawy, przedmiotowy wniosek złożony został do Koła Łowieckiego "Ł." za pośrednictwem poczty polskiej przez S. P., na druku oznaczonym logiem redakcji dziennika "Ł. ", ze wskazaniem numeru rejestru prasowego w Sądzie Okręgowym w G.. Jako podstawę prawną wniosku wnioskodawca podał art. 4 ust. 1 i art. 11 ust. 1 Pr. pras., wnosząc jednocześnie, by w razie odmowy udzielenia żądanych informacji Koło Ł. wydało w terminie 3 dni odmowę, o jakiej mowa w art. 4 ust. 3 Pr. pras. Wnioskodawca zwrócił się przy tym o przesłanie mu kserokopii wnioskowanych dokumentów (protokołów z posiedzeń i uchwał Walnego Zgromadzenia Koła Łowieckiego z 2012 r. wraz z załącznikami) nie na adres redakcji dziennika, lecz na własny adres do doręczeń w L..

Wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 4 ust. 1 Pr. pras. przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności.

W myśl ustępu 3 i 4 powyższego artykułu, w przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy. Odmowę, o której mowa wyżej, lub niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie, można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych.

W świetle powyższych regulacji dziennikarz jest zatem uprawniony do uzyskiwania informacji w zakresie, o którym mowa w art. 4 Pr. pras. od podmiotów wymienionych w tym przepisie, w trybie w nim uregulowanym. Podkreślić jednak należy, że regulacja ta stanowi jedynie swoiste poszerzenie katalogu podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w u.d.i.p. tj. o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Rozszerzenie uprawnienia wynikającego z art. 61 Konstytucji oraz u.d.i.p. ma na względzie zadania jakie pełni prasa w demokratycznym społeczeństwie (por. E. Czarny-Drożdzejko, Karna ochrona prawa do informacji publicznej, LEX 2013 Nr 51998).

Jeżeli natomiast prasa domaga się udzielenia informacji od podmiotu objętego obowiązkiem udostępniania informacji publicznej na mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p., zaś wnioskowana informacja ma charakter informacji publicznej, wówczas – niezależnie od charakteru wnioskodawcy – właściwym do załatwienia wniosku jest tryb określony przepisami u.d.i.p. (por. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, dostępny w CBOSA). Wynika to z dyspozycji art. 3a Pr. pras., który stanowi wprost, iż w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy u.d.i.p. Zatem osoba, która w celach dziennikarskich chce otrzymać informację publiczną, ma takie same uprawnienia w tym zakresie, jak każda inna osoba działająca na podstawie przepisów u.d.i.p.

Co za tym idzie, dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. Na gruncie niniejszej sprawy ustalenia te będą zatem miały zasadnicze znaczenie dla oceny zarzucanej Kołu Łowieckiemu "Ł. " w L. bezczynności.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Nie budzi wątpliwości Sądu, że koła łowieckie stanowią wspomniane wyżej "inne podmioty wykonującymi zadania publiczne" w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p., a tym samym ciąży na nich ustawowy obowiązek udostępniania informacji publicznych, będących w ich posiadaniu (ust. 3). Koła łowieckie wykonują bowiem zadania administracji państwowej związane z łowiectwem w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1226 ze zm.). Są one podstawowymi podmiotami wydzierżawiającymi obwody łowieckie, a zatem to na nich, na dzierżawionym obwodzie, spoczywa obowiązek realizacji celów i zadań łowiectwa, to jest prowadzenia gospodarki łowieckiej rozumianej – w myśl art. 8 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie – jako element ochrony środowiska przyrodniczego, obejmującego ochronę zwierząt łownych, gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. Nadto koła łowieckie współpracują z jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, albowiem sporządzane przez nie roczne plany łowieckie, po zasięgnięciu opinii wójta (burmistrza lub prezydenta miasta), podlegają zatwierdzeniu przez nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (por. postanowienie NSA z dnia 28 listopada 2013 r., I OZ 1155/13, niepubl., dostępne w CBOSA).

Publicznoprawny charakter działalności Polskiego Związku Łowieckiego, w tym poszczególnych kół łowieckich, przesądza również o tym, że żądane w niniejszej sprawie informacje stanowią informację publiczną. Wniosek z dnia 4 sierpnia 2014 r. dotyczył bowiem protokołów z posiedzeń organu Koła Łowieckiego "Ł. ", jakim jest Walne Zgromadzenie jego członków (§ 51 pkt 1 Statutu PZŁ przyjętego uchwałą XXI Krajowego Zjazdu Delegatów PZŁ z dnia 2 lipca 2005 r.) oraz podjętych przez ten organ w uchwał, a więc dokumentów stanowiących zasadniczą informację o działalności tego organu. Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. "c" u.d.i.p. informację publiczną stanowi w szczególności informacja o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1 u.d.i.p., w tym o ich przedmiocie działalności i kompetencjach.

W świetle powyższych ustaleń należy zatem uznać, że będący przedmiotem niniejszej sprawy wniosek z dnia 4 sierpnia 2014 r. – niezależnie od powołanej w nim podstawy prawnej – podlegał rozpatrzeniu przez Koło Łowieckie "Ł. " w trybie przewidzianym w u.d.i.p., nie zaś w trybie określonym w art. 4 Pr. pras. Z przepisów u.d.i.p. wynika natomiast, że załatwienie wniosku, którego przedmiotem jest udostępnienie informacji publicznej, winno – co do zasady – nastąpić najpóźniej w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania (art. 13 ust. 1) i polegać na podjęciu czynności materialno-technicznej polegającej na udzieleniu żądanej informacji w sposób i w formie zgodnymi z wnioskiem (art. 14 ust. 1), bądź też na wydaniu decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (art. 16 ust. 1 - z zastrzeżeniem sytuacji opisanych w art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2 oraz art. 15 ust. 2 u.d.i.p., kiedy to termin udostępnienia informacji wydłuża się maksymalnie do 2 miesięcy, a postępowanie zakończyć się może także wydaniem decyzji o jego umorzeniu). Zaznaczyć w tym miejscu należy, że w razie odmowy udostępnienia informacji publicznej, do wydania w tym przedmiocie rozstrzygnięcia w formie odpowiadającej decyzji administracyjnej obowiązane są na mocy art. 17 ust. 1 u.d.i.p. poza organami administracji publicznej również inne podmioty wymienione w art. 4 u.d.i.p.

W sytuacji zaś, gdy adresat wniosku nie dysponuje żądaną informacją publiczną, bądź też informacja ta dostępna jest dla wnioskodawcy w innym trybie, wyprzedzającym zastosowanie przepisów u.d.i.p. (art. 1 ust. 2), wówczas zobowiązany jest jedynie powiadomić pisemnie wnioskodawcę o tych okolicznościach, tłumacząc przyczyny nieposiadania żądanej informacji, bądź też wskazując odmienny tryb dostępu do niej.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że Koło Łowieckie "Ł.", pomimo upływu ustawowego terminu, nie załatwiło do dnia rozpoznania skargi wniosku strony skarżącej w żaden z opisanych wyżej sposobów. Z akt sprawy wynika natomiast, że podmiot ten uzależnił załatwienie przedmiotowego wniosku od wykazania przez wnioskodawcę (S. P.) posiadania statusu dziennikarza oraz tego, iż jako dziennikarz jest on uprawniony do działania w imieniu redakcji dziennika "Ł.". Działanie to – w ocenie Sądu – nie miało jednak uzasadnionych podstaw, a w związku z tym brak potwierdzenia przez S. P., iż istotnie działa on w niniejszej sprawie w celach dziennikarskich w imieniu dziennika "Ł. ", nie może usprawiedliwiać bezczynności Koła Łowieckiego "Ł." w załatwieniu żądania udostępnienia informacji publicznej.

Podkreślić należy, że u.d.i.p. nie przewiduje konieczności pełnego zidentyfikowania osoby żądającej udostępnienia informacji publicznej. Osoba taka, na poparcie swego wniosku, nie musi zresztą wykazywać się jakimkolwiek interesem prawnym lub nawet faktycznym (art. 2 ust. 2 u.d.i.p.). Przepisy u.d.i.p. nie przewidują ponadto jakichkolwiek wymagań formalnych wniosku. Wniosek o udzielenie informacji publicznej może przybrać każdą formę, o ile wynika z niego w sposób jasny, co jest jego przedmiotem (por. wyrok NSA z dnia 16 marca 2009 r., sygn. akt I OSK 1277/08, publ. ONSAiWSA 2010/5/91, LEX nr 604186).

W związku z tym wynik weryfikacji danych o osobie wnioskodawcy, pod kątem ustalenia tego, czy żąda on udzielenia informacji w celach dziennikarskich, nie może być warunkiem dalszego rozpatrywania wniosku, jeśli jego przedmiotem jest informacja publiczna. Nawet bowiem w razie negatywnej weryfikacji osoby wnioskodawcy pod kątem tych ustaleń, wniosek taki i tak winien być dalej rozpatrywany w imię zasady, że prawo do informacji ma każdy, co wynika z art. 2 ust. 1 u.d.i.p. Jednak nie jest to wniosek złożony przez dziennikarza (co zasadniczo może mieć znaczenia jedynie w kontekście wykazania przesłanki szczególnego interesu publicznego w razie żądania udostępnienia informacji przetworzonej – por. P. Sitniewski, Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2014, str. 26 i nast.).

Z tych wszystkich względów złożona przez redaktora naczelnego dziennika "Ł." skarga na bezczynność Kola Łowieckiego Nr [...] "Ł. " w L. zasługuje na uwzględnienie. Publiczny charakter informacji objętych wnioskiem z dnia 4 sierpnia 2014 r. czynił bowiem uzależnienie rozpoznania tego wniosku od wykazania przez wnioskodawcę swych uprawnień dziennikarskich bezzasadnym.

Końcowo podkreślić należy, że w niniejszej sprawie, w toku postępowania sądowego, potwierdzone zostało ostatecznie przez samego skarżącego redaktora naczelnego dziennika "Ł.", że S. P., zwracając się do Koła Łowieckiego "Ł. " wnioskiem z dnia 4 sierpnia 2014 r. o udzielenie informacji, działał w imieniu tego dziennika, dlatego też Sąd nie miał wątpliwości co do legitymacji P. G. do wniesienia skargi na bezczynność w sprawie tegoż wniosku. Należy bowiem wskazać, że przepis art. 3a Pr. pras. determinuje jedynie tryb, w jakim ma być załatwiony wniosek prasy o udostępnienie informacji publicznej, skierowany do podmiotu zobowiązanego do udostępniania takich informacji. Użyte w tym unormowaniu słowo "prasa" wskazuje jednak, że w każdej takiej sprawie to "prasa" pozostaje w roli podmiotu żądającego informacji. "Prasą" w rozumieniu Pr. Pras. jest zaś na przykład określony dziennik (art. 7 ust. 2 pkt 7 Pr. Pras.). Zatem w sytuacji, gdy wniosek o udostępnienie informacji publicznej wnosi dziennikarz działający w imieniu określonego dziennika, interes prawny w postępowaniu zainicjowanym tym wnioskiem będzie miał dziennik, a nie tylko dziennikarz, jako osoba fizyczna. Redaktorowi naczelnemu takiego dziennika – jako osobie kierującej na mocy art. 25 ust. 1 Pr. Pras. jego redakcją – przysługuje zatem legitymacja do wniesienia skargi w takim postępowaniu.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 149 § 1 zdanie 1 p.p.s.a., zobowiązał Koło Ł. Nr [...] "Ł." w L. do załatwienia wniosku redaktora naczelnego dziennika "Ł. " z dnia 4 sierpnia 2014 r. o udzielenie informacji prasowej w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku.

Jednocześnie Sąd, na podstawie art. 149 § 1 zdanie 2 p.p.s.a., stwierdził, że bezczynność Koła Łowieckiego "Ł." w niniejszej sprawie miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Oceniając tę kwestę Sąd wziął pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, w tym fakt, iż bezczynność ta trwa już przeszło trzy miesiące i nie wynika z okoliczności niezależnych od tego podmiotu, ani też z wątpliwości co do charakteru żądanych informacji, lecz jedynie z bezpodstawnego uzależnienia ich udostępnienia od wykazania przez wnioskodawcę statusu dziennikarza dziennika "Ł.". Ponadto stan bezczynności Koła Łowieckiego nie został usunięty w toku postępowania sądowego, pomimo potwierdzenia w skardze, że S. P. wnosząc o udzielenie informacji, działał w imieniu dziennika "Ł.".

Uwzględniając rażący charakter naruszenia prawa w niniejszej sprawie Sąd ponadto, na zasadzie art. 149 § 2 w zw. z art. 154 § 6 p.p.s.a., wymierzył Kołu Łowieckiemu Nr [...] "Ł." w L. grzywnę w wysokości 100 złotych. Wysokość wymierzonej grzywny odpowiada kryteriom wskazanym w art. 154 § 6 p.p.s.a., a nadto jest adekwatna do zaistniałego, nieuzasadnionego okresu bezczynności tego podmiotu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 1 p.p.s.a.