Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 5 stycznia 2015 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Świstak Sędziowie Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Sędzia WSA Jakub Zieliński (spr.) Protokolant St. sekretarz sąd. Katarzyna Sierszeńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 grudnia 2014 r. sprawy ze skargi Redaktora naczelnego dziennika "A" – P. G. na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego [...] w przedmiocie udzielenia informacji prasowej; I. zobowiązuje Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego [...]do załatwienia wniosku dziennikarza dziennika "A" – K. M. z 1 sierpnia 2014 roku, w terminie 14 dni od otrzymania prawomocnego wyroku i akt sprawy, II. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, III. zasądza od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego [...]na rzecz skarżącego kwotę 357,- zł (trzysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W dniu 11 sierpnia 2014 r. (data wpływu do organu wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r.) dziennikarz dziennika "A" K. M. zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] o udzielenie informacji:

1. "Kto jest obecnie przewodniczącym Zarządu Okręgowego i od jakiego dnia zajmuje tę funkcję, licząc od pierwszej jego kadencji na tym stanowisku?",

2. "Ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na urlopie wypoczynkowym, urlopie bezpłatnym lub okolicznościowym w roku 2013?",

3. "Ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na zwolnieniu lekarskim (w tym urlopie zdrowotnym, sanatorium, etc.) w roku 2013?",

4. "Ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na delegacjach służbowych w roku 2013?",

5. "Jakie sumarycznie koszty delegacji służbowych poniósł Polski Związek z tytułu delegacji służbowych przewodniczącego Zarządu Okręgowego w 2013 r.".

Jako podstawę prawną swojego żądania wskazał art. 4 ust. 1 i 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe.

Wnioskodawca zaznaczył, że w przypadku odmowy udzielenia żądanych informacji prosi, w imieniu redaktora naczelnego, o złożenie w ciągu 3 dni odmowy w trybie art. 4 ust. 3 ustawy Prawo prasowe.

Przewodniczący Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] pismem z dnia 18 sierpnia 2014 r. zwrócił się do redaktora naczelnego dziennika "A" o przesłanie kopii legitymacji dziennikarskiej K. M. oraz upoważnienia do reprezentowania redakcji dziennika w tej sprawie.

W dniu 19 września (data nadania pocztowego pisma z dnia 15 września 2014 r.) redaktor naczelny dziennika "A" - P. G. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] w przedmiocie udzielenia informacji prasowej na wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r., domagając się nakazania skarżonemu podmiotowi udzielenia informacji zgodnie z wnioskiem - "w ciągu 3 dni" oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi skarżący przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania w sprawie oraz wskazał, że do dnia wniesienia skargi wnioskowana informacja nie została udzielona. Wyjaśnił m.in., że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2001 r. nr 112, poz. 1198, z późn. zm. - dalej: u.d.i.p.), natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz.U. nr 5, poz. 24, z późn. zm.) również przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielania prasie informacji o swojej działalności. W konsekwencji stwierdził, że w świetle art. 3a ustawy Prawo prasowe dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji, w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udostępniania informacji publicznych, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach u.d.i.p. Skarżący wskazał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Strona skarżąca podniosła, że Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania. Polski Związek Łowiecki wykonuje m.in. zadania administracji publicznej, w tym polegające na zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Ponadto Polski Związek Łowiecki realizuje również zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska; wymienione zadania nałożone na Związek w drodze ustawy mają charakter publiczny, dlatego informacja o działalności jego organów, określonych w ustawie winna być udzielana na wniosek tak prasy, jak i każdego obywatela R.P. na postawie przepisów u.d.i.p. Zdaniem strony, wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r., jako dotyczący udzielenia informacji o charakterze publicznym i skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, podlegał rozpatrzeniu przez Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] (dalej również: Zarząd) w trybie przewidzianym w u.d.i.p., a nie w trybie art. 4 ustawy Prawo prasowe; oznacza to, że brak odpowiedzi Zarządu jest bezczynnością lub przewlekłym prowadzeniem postępowania w tym przedmiocie.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w [...] wniósł o jej odrzucenie.

Po przedstawieniu w uzasadnieniu swojej odpowiedzi stanu faktycznego sprawy Zarząd zaznaczył, że skarga jest przedwczesna i jako taka niedopuszczalna. Zarząd miał bowiem prawo oczekiwać, że K. M., powołując się na działanie jako dziennikarz dziennika "A" i wnosząc o udostępnienie informacji w trybie prawa prasowego, wykaże się umocowaniem od występowania z takim pytaniem w imieniu redakcji lub wykaże, że pozostaje w stosunku pracy z redakcją, na którą się powołuje. Zdaniem Zarządu nie zaistniały przesłanki do wniesienia skargi, ponieważ wniosek zawierał braki formalne, które do czasu złożenia skargi nie zostały usunięte przez wnioskodawcę ani redakcję dziennika "A".

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Skarga okazała się zasadna.

Stosownie do treści z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm. - dalej: p.p.s.a.) kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje między innymi orzekanie w sprawach skarg na bezczynność. W takich przypadkach kontroli poddany jest brak aktu lub czynności w sytuacji, gdy organ administracji, względnie inny podmiot zobowiązany do określonego działania, miał obowiązek podjąć działanie w danej formie w określonym przez prawo terminie. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie mają znaczenia powody, przez które akt nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, jak również czy bezczynność spowodowana została zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, że w świetle zapisów ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz.U. z 1984 r. nr 2 poz. 24, z późn. zm.), w szczególności art. 25 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 7, art. 1 i 3a tej ustawy, oraz przedstawionego wypisu z rejestru dzienników i czasopism nie budzi wątpliwości legitymacja czynna redaktora naczelnego dziennik "A" P. G. jako kierującego redakcją, skoro we wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r. o udzielenie informacji zwracał się dziennikarz redakcji tego dziennika, powołując się na działanie z upoważnienia wyżej wymienionego. Zarówno dziennikarz jak i redaktor naczelny konkretnego dziennika mieszczą się bowiem w pojęciu "prasa" w rozumieniu tej ustawy. Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt ustawy Prawo prasowe w rozumieniu ustawy prasa to nie tylko publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele- i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską.

Domaganie się udzielenia informacji przez konkretnego dziennikarza nie przekreśla legitymacji do zaskarżenia bezczynności w tym przedmiocie przez redaktora naczelnego dziennika "A". W stanie faktycznym sprawy nie ma bowiem podstaw do przyjęcia, że K. M. działał imieniem własnym. To, że działał on na rzecz dziennika "A" wynika wprost z treści pisma z dnia 1 sierpnia 2014 r., ale i przede wszystkim z treści skargi. Interes prawny w tej sytuacji niewątpliwie ma więc redaktor naczelny dziennika - jako osoba kierująca na mocy art. 25 ust. 1 ustawy Prawo Prasowe jako jego redakcją (tak m.in. wyroki WSA w Lublinie z 6 maja 2014 r. sygn. akt II SAB/Lu 147/14, WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 20 maja 2014 r. sygn. akt II SAB/Go 120/14, WSA w Warszawie z 11 września 2014 r. sygn. akt II SAB/Wa 328/14 - orzeczenia dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych: http://orzeczenia.nsa.gov.pl ).

Rozpatrywana sprawa dotyczy bezczynności Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] polegająca na niezałatwienie wniosku opatrzonego datą 1 sierpnia 2014 r., złożonego przez dziennikarza dziennika "A" K. M. o udzielenie informacji prasowej.

W tym miejscu zauważyć należy, że w aktualnym stanie prawnym dopuszczalna jest skarga do sądu administracyjnego na bezczynność podmiotu zobowiązanego do udzielania informacji prasowej. Zgodnie bowiem z art. 3a ustawy - Prawo prasowe w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

Oznacza to, że udostępnienie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Z kolei regulacja zawarta w art. 4 Prawa prasowego rozszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w u.d.i.p., tj. o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku.

Zatem w sytuacji gdy wniosek o udzielenie informacji publicznej pochodzi od prasy dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji, decydujące znaczenie ma ocena charakteru adresata wniosku.

W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji mającej charakter informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udostępniania informacji publicznych, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach u.d.i.p. (por. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13 - dostępny jw.). Zatem skarga na bezczynność będzie przysługiwać, gdy podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej prasie informacji tej nie udziela, i nie wydaje w tym przedmiocie żadnego aktu.

Mając powyższe na uwadze, w pierwszej kolejności zauważyć należy, iż zgodnie z art 4 ust. 1 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w tym podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p.).

Zgodnie z poglądem ukształtowanym w orzecznictwie sądów administracyjnych (patrz m.in. wyrok NSA z 5 kwietnia 2013 r. sygn. akt I OSK 89/13), Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, do którego mają zastosowanie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Analizując bowiem kompetencje Polskiego Związku Łowieckiego wynikające z przepisów ustawy stwierdzić trzeba, że ustawodawca przekazał mu do realizacji zadania z zakresu administracji publicznej. Zdania te wynikają m.in. z art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. z 2013 r., poz. 1226, z późn. zm. - dalej: Prawo łowieckie). Tymi zadaniami są m.in.: prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia i w obwodach wydzierżawionych przez koła łowieckie, troska o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny. O publicznoprawnym charakterze działalności Polskiego Związku Łowieckiego świadczy także konieczność odbycia, przez osoby ubiegające się o uprawnienia do polowania, szkolenia prowadzonego przez Związek (art. 42 ust. 4-7 ustawy Prawo łowieckie). Co istotne zadania określone w art. 34 ustawy Prawo łowieckie mogą być realizowane również przez organy okręgowe Związku, w tym jego zarządy okręgowe (art. 32a ust. 4 ustawy Prawo łowieckie).

Działalność Polskiego Związku Łowieckiego regulują przepisy ustawy Prawo łowieckie, a w szczególności jej rozdział 6, oraz statut. Polski Związek Łowiecki jest zrzeszeniem osób fizycznych i prawnych, które prowadzą gospodarkę łowiecką poprzez hodowlę i pozyskiwanie zwierzyny oraz działają na rzecz jej ochrony poprzez regulację liczebności populacji zwierząt łownych. Polski Związek Łowiecki posiada osobowość prawną. Polski Związek Łowiecki oraz koła łowieckie działają na podstawie ustawy oraz statutu uchwalonego przez Krajowy Zjazd Delegatów Polskiego Związku Łowieckiego. Statut Polskiego Związku Łowieckiego określa w szczególności organy Polskiego Związku Łowieckiego oraz koła łowieckiego, ich kompetencje, tryb dokonywania ich wyboru, zmiany bądź uzupełnienia składu.

Artykuł 32a Prawa łowieckiego stanowi, że:

1. Organami Polskiego Związku Łowieckiego są:

1) Krajowy Zjazd Delegatów Polskiego Związku Łowieckiego, jako najwyższa władza Polskiego Związku Łowieckiego, który tworzą, wyłonieni w wyborach pośrednich, przedstawiciele kół łowieckich i przedstawiciele członków niezrzeszonych w kołach łowieckich;

2) Naczelna Rada Łowiecka, do zadań której należy ustalanie kierunków i planów działalności Polskiego Związku Łowieckiego między Krajowymi Zjazdami Delegatów oraz realizacja innych zadań przewidzianych statutem, oraz Okręgowe Rady Łowieckie;

3) Zarząd Główny jako organ zarządzający;

4) Główny Sąd Łowiecki i okręgowe sądy łowieckie jako organy orzekające w postępowaniu dyscyplinarnym;

5) Główny Rzecznik Dyscyplinarny i okręgowi rzecznicy dyscyplinarni jako organy prowadzące dochodzenia dyscyplinarne.

2. Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego reprezentuje Związek na zewnątrz.

3. Polski Związek Łowiecki zobowiązany jest posiadać organy kontroli wewnętrznej.

4. Statut Polskiego Związku Łowieckiego może przewidywać powoływanie innych organów krajowych i okręgowych, które realizują - na terenie swego działania - zadania określone w art. 34.

Z kolei z art. 33 stanowi, że:

1. Koła łowieckie zrzeszają osoby fizyczne i są podstawowym ogniwem organizacyjnym w Polskim Związku Łowieckim w realizacji celów i zadań łowiectwa.

2. Koła łowieckie posiadają osobowość prawną i ponoszą odpowiedzialność za swoje zobowiązania.

3. Osobowość prawną koła łowieckie nabywają i tracą z dniem nabycia lub utraty członkostwa w Polskim Związku Łowieckim.

4. Wskazane statutem organy okręgowe, o których mowa w art. 32a ust. 4, koordynują i nadzorują działalność kół łowieckich oraz członków - osób fizycznych niezrzeszonych w kołach łowieckich.

5. Organy, o których mowa w ust. 4, uchylają, w ramach nadzoru, sprzeczne z prawem bądź statutem Polskiego Związku Łowieckiego uchwały kół łowieckich.

Z powyższych przepisów wynika, że choć w strukturze organizacyjnej zrzeszenia podmiotowość prawną mają jedynie Polski Związek Łowiecki i koła łowieckie, to jednak zarządy okręgowe są statutowymi organami Polskiego Związku Łowieckiego wyposażonymi we własne władcze kompetencje.

Zauważyć w tym miejscu należy, że przepis art. 4 ust. 1 u.d.i.p. wymienia podmioty zobowiązane do udostępniania informacji publicznej, przy czym katalog podmiotów wyliczonych w art. 4 ust. 1 pkt 1-5 nie ma charakteru zamkniętego, gdyż ustawodawca posłużył się w określeniu tego katalogu zwrotem "w szczególności". Mając na uwadze, że unormowania u.d.i.p. wprowadziły odformalizowany tryb dostępu do informacji i stanowią konkretyzację wynikającego z Konstytucji RP prawa do informacji publicznej (art. 61 Konstytucji RP), należy stanąć na stanowisku, że przepisy określające otwarty katalog podmiotów wyliczonych w art. 4 ust. 1 pkt 1-5 u.d.i.p., o ile tylko są to "władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne", powinny być wykładane w taki sposób, który w najpełniejszy sposób gwarantuje rzeczywisty dostęp do informacji publicznej. Podmiotem zobowiązanym do zajęcia stanowiska w przedmiocie wniosku o udostępnienie informacji publicznej może być zatem zarówno Polski Związek Łowiecki jak i jego jednostka organizacyjna w postaci zarządu okręgowego, a co za tym idzie zarówno Polski Związek Łowiecki jak i zarządy okręgowe i koła łowieckie uprawnione są do rozpoznawania wniosków o udostępnienie informacji publicznej, w tym do wydawania rozstrzygnięć o jakich mowa w art. 16 ust.1 u.d.i.p. (por. dotyczące jednostek organizacyjnych spółek prawa handlowego wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 kwietnia 2013 r. sygn. akt I OSK 102/13, z dnia 3 kwietnia 2014 r., sygn. akt I OSK 2874, postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 września 2013 r. sygn. akt I OZ 811/13, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 12 lutego 2013 r. sygn. akt IV SAB/Gl 146/12 - wszystkie dostępne jw.).

Także zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem nie budzi wątpliwości, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego jest podmiotem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p., a więc zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej z racji wykonywania przez Związek zadań publicznych wynikających m.in. z art. 34 ustawy Prawo łowieckie i legitymowanym w sprawie bezczynności w przedmiocie udzielenia informacji publicznej (zob. m.in. uzasadnienie postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 kwietnia 2007 r. sygn. I OSK 735/06, wyroku NSA z 5 kwietnia 2013 r. sygn. akt I OSK 89/13 - dostępne jw.).

Reasumując stwierdzić należy, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. i co za tym idzie do rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej przez ten podmiot stosować się będzie regulacje ustawy o dostępie do informacji publicznej i to niezależnie od tego, czy wniosek pochodzi od obywatela działającego w imieniu własnym czy też od prasy.

W tym miejscu wskazać należy, że dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy niezbędne jest także ustalenie, czy żądane informacje są informacją publiczną. Przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej stosuje się bowiem jedynie do tego rodzaju informacji, co oznacza, iż w przypadku złożenia wniosku o udostępnienie informacji nie będącej informacja publiczną podmiot do którego wniosek ten skierowano nie jest obowiązany do podejmowania działań wskazanych w przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej i co za tym idzie - nie pozostaje w bezczynności zarówno wtedy gdy udzielił wnioskodawcy zwykłym pismem odpowiedzi, iż żądana informacja nie jest informacja publiczną, jak i gdy nie podjął jakichkolwiek działań dla załatwienia wniosku.

Udzielając odpowiedzi na tak postawione pytanie, w pierwszym rzędzie wskazać należy, że będący przedmiotem rozpoznania w kontrolowanej sprawie wniosek o udostępnienie informacji publicznej miał charakter złożony i w zakresie objętym rozpatrywaną skargą nie dotyczył udostępnienia jednej, konkretnie wskazanej informacji, względnie jednego dokumentu, lecz udostępnienia szeregu różnego rodzaju informacji dotyczących tego kto jest obecnie przewodniczącym Zarządu Okręgowego i od jakiego dnia zajmuje tę funkcję, licząc od pierwszej jego kadencji na tym stanowisku, ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na urlopie wypoczynkowym, urlopie bezpłatnym lub okolicznościowym w 2013 r., ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na zwolnieniu lekarskim (w tym urlopie zdrowotnym, sanatorium, etc.) w 2013 r., ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na delegacjach służbowych w 2013 r. oraz jakie sumarycznie koszty delegacji służbowych poniósł Polski Związek z tytułu delegacji służbowych przewodniczącego Zarządu Okręgowego w 2013 r.

Informacje jakich udostępnienia domagał się wnioskodawca miały zatem charakter zróżnicowany i każda z nich winna być odrębnie oceniona pod kątem tego, czy stanowi ona informację publiczną.

Dalej zauważyć należy, że zgodnie z art. 1 ust. 1 u.d.i.p., informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, to jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa, o ile odnosi się do faktów (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 3 września 2007 r., sygn. IV SAB/Gl 28/07, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). W myśl art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d. i lit. f u.d.i.p., udostępnieniu podlega informacja publiczna m.in. o podmiotach wykonujących zadania publiczne, w tym o organach i osobach sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach.

Informacje, o udostępnienie których wystąpiono wnioskiem z dnia 1 sierpnia 2014 r. do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...], co najmniej w części obejmującej informacje dotyczące wydatków, a więc spraw majątkowych (koszty delegacji pracowników), jak i informacje o organach i osobach sprawujących funkcje w Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] (dane o osobie przewodniczącego ZO PZŁ - okresie pełnienia tej funkcji) stanowią niewątpliwie informację publiczną w rozumieniu przepisów art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d i f u.d.i.p.

Skoro wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r. dotyczył informacji o charakterze publicznym i został skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, to pomimo, iż żądanie to pochodziło od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 Prawa prasowego, stosownie do art. 3a tej ustawy podlegało rozpatrzeniu przez Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Dalej zauważyć trzeba, że ustawa o dostępie do informacji publicznej nie zawiera jakichkolwiek wymagań formalnych jakie winien spełniać wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Wniosek taki może zatem przybrać każdą formę, o ile wynika z niego w sposób jasny co jest jego przedmiotem. Pogląd ten uzasadniony jest brakiem konieczności pełnego zidentyfikowania wnioskodawcy, a to z tego względu, że żądając udostępnienia informacji publicznej nie musi się on wykazać jakimkolwiek interesem prawnym lub faktycznym, aby informację taką otrzymać. Także cel u.d.i.p. oraz regulacja zawarta w jej art. 10 ust. 2, przewidująca że informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku, uzasadnia wywód, iż postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej jest odformalizowane i uproszczone. Z tego też względu np. brak autoryzowanego podpisu na wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie stanowi jego braku formalnego (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 marca 2009 r. sygn. akt I OSK 1277/08; z 30 listopada 2012 r. oraz wyrok Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Poznaniu z 5 września 2013 r. sygn. akt II SAB/Po 76/13 - dostępne jw.). Braku formalnego nie będzie także stanowił brak upoważnienia (pełnomocnictwa) do wystąpienia z wnioskiem o informacje publiczną w imieniu innego podmiotu.

Sprecyzowany jasno wniosek o udostępnienie informacji publicznej wszczyna postępowanie w sprawie, jednakże na tym etapie w postępowaniu tym nie znajdują jeszcze zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.). Wniosek ten jest zatem złożony skutecznie i wywołuje określone w u.d.i.p. skutki prawne, czyli powinien podlegać rozpatrzeniu.

Na gruncie regulacji zawartych w u.d.i.p. istotne staje się jednakże wyróżnienie dwóch etapów postępowania o różnym charakterze i mających za przedmiot odmienne sprawy administracyjne.

W pierwszym rzędzie podmiot wezwany do udostępnienia informacji winien ocenić, czy żądana informacja stanowi informacje publiczną, a jeśli tak, to czy jest w posiadaniu podmiotu zobowiązanego

Dopiero udzielenie przez podmiot zobowiązany odpowiedzi pozytywnej na powyższe pytania upoważniało będzie do dokonania również zindywidualizowanej oceny, czy prawo do informacji publicznej danego rodzaju podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy.

Zauważyć w tym miejscu należy, że odmowa udostępnienia informacji ma charakter aktu woli, co oznacza, iż odmówić można wyłącznie udostępnienia informacji, którą podmiot zobowiązany posiada, zaś w przypadku nieposiadania wnioskowanej informacji właściwym sposobem rozpoznania wniosku jest poinformowanie o tym strony zwykłym pismem.

Dalej ważnym jest, czy podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej i posiadający ją w ogóle zamierza informacji tej udzielić, czy w grę wchodzi informacja publiczna przetworzona, czy podmiot zobowiązany zamierza obciążyć wnioskodawcę kosztami jej udostępnienia oraz czy w grę nie wchodzi odmowa udzielenia informacji. Ma to związek z formą zakończenia danego postępowania i przepisami, które znajdą wówczas zastosowanie.

Jeżeli organ (lub inny zobowiązany podmiot) dysponuje żądaną informacją publiczną i zamierza ją udostępnić bez opłat, to w postępowaniu tym nie mają w ogóle zastosowania przepisy k.p.a., bowiem informacja publiczna jest wtedy po prostu udostępniana, co przybiera postać czynności materialno-technicznej. Jak wskazano wyżej dla wszczęcia takiego postępowania wystarczy wniosek ustny bądź złożony w innej niesformalizowanej formie, wniosek ten nie musi być poparty żadnym uzasadnieniem ani wskazaniem szczególnego interesu.

Sytuacja wygląda inaczej gdy:

1. udostępnienie informacji publicznej wiąże się z poniesieniem kosztów, gdzie wezwanie do ich uiszczenia, jako akt o którym mowa w art. 3 § 2 pkt. 4 p.p.s.a., do którego nie stosuje się bezpośrednio przepisów k.p.a. – regulujących m.in. formę wniosku, wymaga zindywidualizowania wnioskodawcy. Wówczas z uwagi na potrzebę nałożenia na wnioskodawcę określonego obowiązku – zapłaty kosztów – podmiot od którego pochodzi wniosek musi być skonkretyzowany;

2. okazuje się, że informacja, której udostępnienia żąda wnioskodawca, ma charakter informacji publicznej przetworzonej, bowiem wówczas dodatkową kwestią wymagającą wykazania jest to, czy udostępnienie informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego;

3. istnieją powody do odmowy udzielenia informacji publicznej przez wzgląd na tajemnice ustawowo chronione;

4. informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, co rodzi konieczność poinformowania wnioskodawcy w trybie art. 14 ust. 2 u.d.i.p. i ewentualnie następczo umorzenia postępowania.

Wszystkie wskazane powyżej przypadki, w których ma dojść do podjęcia przez podmiot zobowiązany do udostępnienie informacji aktu administracyjnego, w tym zwłaszcza kwalifikowanego aktu administracyjnego, jakim jest decyzja administracyjna – odmowna bądź o umorzeniu postępowania – bezwzględnie wymagają sprecyzowania podmiotu, którego pochodzi wniosek i do którego zostanie skierowane orzeczenie.

Dlatego też wniesienie wniosku w imieniu innego podmiotu wymaga załączenia do wniosku dokumentu zawierającego stosowne upoważnienie (pełnomocnictwo). Brak tego upoważnienia winien zostać usunięty w postępowaniu naprawczym regulowanym w art. 64 § 2 k.p.a. Zgodnie z art. 16 ust. 2 u.d.i.p. do decyzji odmownej oraz o umorzeniu postępowania stosuje się przepisy k.p.a., co oznacza że k.p.a. znajduje zastosowanie do całego procesu wydawania decyzji, a więc także do kwestii usuwania braków formalnych wniosku o udostępnienie informacji publicznej, o ile zobowiązany organ zmierza do wydania takiej decyzji (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 grudnia 2009 r. sygn. akt I OSK 1002/09 - dostępny jw.).

Przenosząc te uwagi na grunt kontrolowanej sprawy należy przede wszystkim zauważyć, że wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r. złożony przez K. M. jako dziennikarza dziennika "A", pomimo niedołączenia do niego upoważnienia do występowania w imieniu redaktora naczelnego tego dziennika, skutecznie – wbrew stanowisku wynikającemu z postawy Zarządu (Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...]) – wszczął postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej i powinien podlegać rozpatrzeniu przez ten podmiot.

W konsekwencji Zarząd zobowiązany był załatwić sprawę na gruncie przepisów u.d.i.p.

Załatwienie sprawy wymagało w pierwszym rzędzie ustalenia czy żądane informacje stanowią informację publiczną, a jeśli tak to o jakim charakterze (informacje proste czy przetworzone), czy znajdują się w posiadaniu podmiotu, czy podmiot zobowiązany posiada środki techniczne umożliwiające udostępnienie informacji w sposób wskazany przez wnioskodawcę oraz czy udostępnienie żądanych informacji nie podlega ograniczeniu ze względu na tajemnice prawnie chronione.

Dopiero poczynienie powyższych ustaleń umożliwiało zastosowanie jednej ze wskazanych w przepisach u.d.i.p., a omówionych powyżej form załatwienia sprawy.

Wskazać należy, że udostępnienie informacji publicznej powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 1 u.d.i.p.).

Wezwanie do nadesłania upoważnienia do występowania w imieniu redaktora naczelnego dziennika "A" byłoby dopuszczalne wyłącznie w konkretnych i uzasadnionych przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w [...] okolicznościach prowadzących do podjęcia przez ten podmiot aktu administracyjnego (art. 16 w zw. z art. 17 u.d.i.p), a nadto – co istotne – wezwanie to powinno co do zasady nastąpić w przewidzianej prawem formie.

Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w [...] do dnia wyrokowania nie podjął żadnych z przywołanych powyżej czynności. Jedyną reakcją tego podmiotu na wniosek złożony przez dziennikarza dziennika "A" K. M. było wystosowanie do redaktora naczelnego dziennika "A" pisma z dnia 18 sierpnia 2014 r., w którym wezwano redaktora naczelnego dziennika "A" do nadesłania kserokopii legitymacji dziennikarskiej K. M. i upoważniania do występowania w imieniu redaktora naczelnego tego dziennika, jednakże bez wskazania terminu dla spełnienie powyższego żądania, jak i skutków prawnych niedopełnienie powyższego obowiązku.

Pismo to nie może być uznane za żadną z przywołanych powyżej czynności, do której podjęcia Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w [...] był zobowiązany na gruncie regulacji u.d.i.p.

Podkreślić należy, iż Przewodniczący Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] w żaden sposób nie uargumentował – chociażby pośrednio – konieczności nadesłania upoważnienia udzielnego K. M. W szczególności z pisma Przewodniczący Zarządu z dnia 18 sierpnia 2014 r. nie wynika, by którąkolwiek z szeregu żądanych informacji uznawał za informacje przetworzoną, względnie by w sprawie chociażby potencjalnie zachodziła możliwość podjęcia decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej lub decyzji o umorzeniu postępowania, ani też jakiegokolwiek innego aktu administracyjnego, który wiązałby się ustaleniem podmiotu od którego pochodzi wniosek. Przewodniczący Zarządu nie wskazał też na konieczność poniesienia kosztów przez wnioskodawcę lub wykazania interesu publicznego w związku koniecznością udostępnienia informacji przetworzonej. Co więcej pismo to zostało skierowane bezpośrednio do redaktora naczelnego dziennika "A" - P. G., a nie do osoby podpisanej pod wnioskiem z dnia 1 sierpnia 2014 r., co sugeruje, że Przewodniczący Zarządu nie miał wątpliwości, iż wniosek o udzielenie informacji prasowej został wniesiony przez dziennik "A", a nie w imieniu własnym przez K. M.

W ocenie Sądu, zważywszy na charakter pisma z dnia 18 sierpnia 2014 r., w tym z uwagi na jego konstrukcję, w której jako główny element wyeksponowane jest wskazanie braku pisemnego upoważnienia K. M. do złożenia wniosku w imieniu dziennika "A", należy uznać, że Zarząd nie przeprowadził merytorycznego rozpoznania wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r. Ze stanowiska wyrażonego w analizowanym piśmie oraz odpowiedzi na skargę wynika, że w ocenie Zarządu nieusunięcie wskazanego braku formalnego wniosku uniemożliwia jego rozpoznanie. Stanowisko to potwierdza dalsze niepodejmowanie przez ten podmiot jakichkolwiek czynności w kontrolowanej sprawie.

Inaczej rzecz ujmując, niezależnie od niezłożenia żądanego przez podmiot zobowiązany upoważnienia winien on rozpoznać przedmiotowy wniosek o udostępnienie informacji publicznej z dnia 1 sierpnia 2014 r. w takim zakresie w jakim było to możliwe pomimo braku formalnego wniosku wyrażającego się w niedołączeniu do niego dokumentu potwierdzającego upoważnienie K. M. do działania w imieniu redakcji dziennika "A".

Tym samym, wobec wyżej zaprezentowanych uwag Sądu stwierdzić należy, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w [...] na dzień złożenia skargi oraz na dzień wyrokowania pozostawał w bezczynności w rozpoznaniu wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r.

W tym miejscu należy zauważyć, że przesądzanie charakteru wszystkich informacji żądanych przez stronę skarżącą jest na obecnym etapie postępowania przedwczesne i prowadziłoby w istocie do zastępowania Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w [...] w jego obowiązkach wynikających z przepisów u.d.i.p.

Mając na względzie dotychczasowe rozważania, Sąd na podstawie art. 149 p.p.s.a. w punkcie I sentencji wyroku zobowiązał Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w [...] do załatwienia wniosku skarżącego z dnia 1 sierpnia 2014 r. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej w terminie 14 dni od zwrotu organowi akt sprawy z prawomocnym wyrokiem.

Załatwienie tego wniosku powinno nastąpić w sposób przewidziany prawem. W szczególności organ winien dokonać oceny czy wszystkie informacje, których udostępnienia domaga się wnioskodawca stanowią informacje publiczną i w zależności od tych ustaleń odnośnie konkretnych żądanych informacji procedować następnie w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, względnie w przypadku ustalenia, iż część żądanych informacji nie posiada przymiotu informacji publicznej poinformować o tym będący wnioskodawcą dziennik "A" w formie zwykłego pisma.

Wobec treści dokumentacji przedłożonej wraz ze skargą na obecnym etapie postępowania niewątpliwym pozostaje bowiem fakt, że wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r. pochodzi od redakcji dziennika "A". Okoliczność ta ma znaczenie nie tylko dla ustalenia strony postępowania do której winny być kierowane ewentualne rozstrzygnięcia, lecz także dla oceny istnienia szczególnie istotnego interesu publicznego w udostępnieniu wnioskodawcy będącemu organem prasowym informacji publicznej przetworzonej.

Odnośnie informacji mających charakter informacji publicznej podmiot zobowiązany winien następnie ocenić, czy i ewentualnie w jakim zakresie ich udostępnienie nie podlega ograniczeniu ze względu tajemnice prawnie chronione, w tym w szczególności prywatność osoby fizycznej będącej piastunem funkcji organu, której ogólnego stanu zdrowia część żądanych informacji dotyczy.

Sąd, w punkcie II sentencji, stwierdził że bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] nie nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa. Zauważyć bowiem należy, że podmiot ten nie pozostawił wniosku z 1 sierpnia 2014 r. bez jakiejkolwiek odpowiedzi, a pozostawanie przez Zarząd w stanie bezczynności wynikało nie z lekceważenia przepisów prawa, lecz z błędnej ich interpretacji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie III sentencji na podstawie art. 200 i 205 § 2 p.p.s.a. oraz § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c, § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 490).