Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Witold Falczyński, Sędziowie Sędzia SO del. Arkadiusz Mrowiec (sprawozdawca), Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski, Protokolant Referent Bartłomiej Maciak, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 13 stycznia 2015 r. sprawy ze skargi P. G. - redaktora naczelnego na bezczynność Zarządu Okręgowego w przedmiocie udostępnienia informacji prasowej I. zobowiązuje Zarząd Okręgowy do załatwienia wniosku dziennika dnia 6 października 2014 r. o udostępnienie informacji prasowej, w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku; II. stwierdza, że bezczynność Zarządu Okręgowego miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; III. wymierza Zarządowi Okręgowemu grzywnę w wysokości 100 zł (sto złotych); IV. zasądza od Zarządu Okręgowego na rzecz dziennika kwotę 357 zł (trzysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

P. G., działając jako redaktor naczelny dziennika "Ł." z siedzibą w G., wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w C. (dalej także jako "ZO PZŁ") w przedmiocie udzielenia prasie informacji publicznej zgodnie z wnioskiem z dnia 6 października 2014 r. Zdaniem skarżącego ZO PZŁ, pozostając bezczynnym w sprawie tego wniosku, naruszyło przepis art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 782, dalej jako "u.d.i.p."). Skarżący wniósł zatem o nakazanie ZO PZŁ na podstawie art. 149 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej jako "p.p.s.a."), udzielenia żądanych informacji w terminie 14 dni, zgodnie z przedmiotowym wnioskiem oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi skarżący wyjaśnił, że wnioskiem z dnia 6 października 2014 r. dziennikarz dziennika "Ł." S. P. zwrócił się do ZO PZŁ na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm., dalej jako "Pr. pras.") o udzielenie informacji poprzez przesłanie protokołów z walnych zgromadzeń oraz nadzwyczajnych walnych zgromadzeń Koła Łowieckiego nr [...] "S.", odbytych w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do chwili wykreślenia Koła z rejestru Zarządu Okręgowego w C. W odpowiedzi organ w piśmie z dnia 15 października 2014 r. zaprosił dziennikarza do swojej siedziby celem zapoznania się z wnioskowaną informacją. W związku z tym w dniu 31 października 2014 r. S. P. zgłosił się w biurze organu celem zapoznania się z wnioskowanymi dokumentami i wykonania ich kopii (zaopatrzony we własny, niezbędny ku temu sprzęt), lecz spotkał się odmową powielania przekazanych mu do wglądu materiałów.

Skarżący podkreślił, że zgodnie z art. 3a Pr. pras. udostępnianie informacji publicznych prasie odbywa się w trybie u.d.i.p. Polski Związek Łowiecki jest natomiast podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to zobowiązanym do udostępniania informacji publicznych zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. W związku z tym przedmiotowy wniosek z dnia 6 października 2014 r. – jako dotyczący informacji publicznej – winien zostać rozpatrzony przez ZO PZŁ zgodnie z przepisami u.d.i.p. Organ, nie zapewniając wnioskodawcy możliwości wykonania – zgodnie z wnioskiem – kserokopii żądanych dokumentów, w konsekwencji do dnia sporządzenia skargi nie udzielił wnioskowanej informacji, ani też nie wykonał żadnej innej czynności przewidzianej w przepisach art. 13 – 16 u.d.i.p., przez co wniesienie przedmiotowej skargi – jak wskazał skarżący – stało się w pełni zasadne i konieczne.

W odpowiedzi na skargę ZO PZŁ wniosło o jej oddalenie.

Organ potwierdził twierdzenia skarżącego, iż w związku z wnioskiem S. P. z dnia 6 października 2014 r., pismem z dnia 15 października 2014 r. zaprosił tego dziennikarza do swego biura celem zapoznania z wnioskowaną dokumentacją. Potwierdził również że nie wyraził wówczas zgody na zeskanowanie przez wnioskodawcę przekazanej mu dokumentacji. Dokumenty te nie były bowiem zanonimizowane. Umożliwienie ich zeskanowania w takiej postaci naruszałoby zatem prawa osób, których dane osobowe w dokumentach tych się znajdują. Ponadto samowolne skanowanie udostępnionych dokumentów – zdaniem ZO PZŁ – wykracza poza zakres uprawnień związanych z działalnością dziennikarską.

W oparciu o powyższe ZO PZŁ stwierdził, że podjął starania udzielenia wnioskodawcy odpowiedzi na jego wniosek zgodnie z prawem. Umożliwił mu bowiem dostęp do wnioskowanych dokumentów. Nie sposób mu zatem zarzucić bezczynności w udzieleniu informacji.

Na rozprawie przed Sądem w dniu 13 stycznia 2014 r. S. P., występując w roli pełnomocnika strony skarżącej, poparł skargę, wnosząc dodatkowo o ukaranie ZO PZŁ grzywną i uznanie, że bezczynność tego organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem skargi P. G. – redaktor naczelny dziennika "Ł." – uczynił bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w C. polegającą na nieudostępnieniu prasie informacji publicznej zgodnie z wnioskiem dziennikarza tego dziennika z dnia 6 października 2014 r.

Jak wynika z akt sprawy, przedmiotowy wniosek złożony został do ZO PZŁ za pośrednictwem poczty polskiej przez S. P., na druku oznaczonym logiem redakcji dziennika "Ł.", ze wskazaniem numeru rejestru prasowego w Sądzie Okręgowym w G. Jako podstawę prawną wniosku wnioskodawca podał art. 11 ust. 1 Pr. pras., zaś określając sposób i formę udostępnienia żądanych dokumentów zwrócił się o przesłanie ich kopii na podany adres do doręczeń w L.

Wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 4 ust. 1 Pr. pras. przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności.

W myśl ustępu 3 i 4 powyższego artykułu, w przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy. Odmowę, o której mowa wyżej, lub niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie, można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych.

W świetle powyższych regulacji dziennikarz jest zatem uprawniony do uzyskiwania informacji w zakresie, o którym mowa w art. 4 Pr. pras. od podmiotów wymienionych w tym przepisie, w trybie w nim uregulowanym. Podkreślić jednak należy, że regulacja ta stanowi jedynie swoiste poszerzenie katalogu podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w u.d.i.p. tj. o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Rozszerzenie uprawnienia wynikającego z art. 61 Konstytucji oraz u.d.i.p. ma na względzie zadania jakie pełni prasa w demokratycznym społeczeństwie (por. E. Czarny-Drożdzejko, Karna ochrona prawa do informacji publicznej, LEX 2013 Nr 51998).

Jeżeli natomiast prasa domaga się udzielenia informacji od podmiotu objętego obowiązkiem udostępniania informacji publicznej na mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p., zaś wnioskowana informacja ma charakter informacji publicznej, wówczas – niezależnie od charakteru wnioskodawcy – właściwym do załatwienia wniosku jest tryb określony przepisami u.d.i.p. (por. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, dostępny w CBOSA). Wynika to z dyspozycji art. 3a Pr. pras., który stanowi wprost, iż w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy u.d.i.p. Zatem osoba, która w celach dziennikarskich chce otrzymać informację publiczną, ma takie same uprawnienia w tym zakresie, jak każda inna osoba działająca na podstawie przepisów u.d.i.p.

Co za tym idzie, dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. Na gruncie niniejszej sprawy ustalenia te będą zatem miały zasadnicze znaczenie dla oceny zarzucanej ZO PZŁ bezczynności.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów (pkt 5).

Nie budzi wątpliwości Sądu, że Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to zobowiązanym do udostępniania informacji publicznych, będących w jego posiadaniu (art. 4 ust. 3 u.d.i.p.). Kwestię tę trafnie ocenił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13 wskazując, że ustawodawca w art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.) przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu administracji publicznej, w tym m. in.: prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia i w obwodach wydzierżawionych przez koła łowieckie, troskę o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny (por. R. Stec: "Uprawianie łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne.", Lex 2012). Wymaga podkreślenia, iż powyższe zadania mogą być realizowane również przez organy okręgowe Związku, w tym jego zarządy okręgowe (art. 32a ust. 4 Prawa łowieckiego), a także przez poszczególne koła łowieckie (por. postanowienie NSA z dnia 26 listopada 2013 r., sygn. akt I OZ 1155/13, publ. CBOSA).

Publicznoprawny charakter działalności Polskiego Związku Łowieckiego, w tym poszczególnych kół łowieckich, przesądza również o tym, że żądane w niniejszej sprawie informacje stanowią informację publiczną. Wniosek z dnia 6 października 2014 r. dotyczył bowiem protokołów z walnych zgromadzeń oraz nadzwyczajnych walnych zgromadzeń podległego niegdyś ZO PZŁ w C. Koła Łowieckiego Nr [...] "S.", a więc dokumentów stanowiących informację o działalności tego Koła. Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. "c" u.d.i.p. informację publiczną stanowi w szczególności informacja o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1 u.d.i.p., w tym o ich przedmiocie działalności i kompetencjach. Nie ma przy tym znaczenia, czy żądane dokumenty spełniają wymogi dokumentów urzędowych w rozumieniu art. 6 ust. 2 u.d.i.p. albowiem na podstawie przepisów u.d.i.p. można żądać udostępnienia nie tylko dokumentów urzędowych, lecz również wszystkich innych dokumentów, których treść stanowi informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 tej ustawy.

Skoro w świetle powyższych ustaleń nie budzi wątpliwości, że będący przedmiotem niniejszej sprawy wniosek z dnia 6 października 2014 r. dotyczył informacji o charakterze publicznym i został skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, to należy uznać, że niezależnie od powołanej w tym wniosku podstawy prawnej, podlegał rozpatrzeniu przez ZO PZŁ w trybie przewidzianym w u.d.i.p., nie zaś w trybie określonym w art. 4 Pr. pras. Z przepisów u.d.i.p. wynika natomiast, że załatwienie wniosku, którego przedmiotem jest udostępnienie informacji publicznej, winno – co do zasady – nastąpić najpóźniej w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania (art. 13 ust. 1) i polegać na podjęciu czynności materialno-technicznej polegającej na udzieleniu żądanej informacji w sposób i w formie zgodnymi z wnioskiem (art. 14 ust. 1), bądź też na wydaniu decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (art. 16 ust. 1 - z zastrzeżeniem sytuacji opisanych w art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2 oraz art. 15 ust. 2 u.d.i.p., kiedy to termin udostępnienia informacji wydłuża się maksymalnie do 2 miesięcy, a postępowanie zakończyć się może także wydaniem decyzji o jego umorzeniu). Zaznaczyć w tym miejscu należy, że w razie odmowy udostępnienia informacji publicznej, do wydania w tym przedmiocie rozstrzygnięcia w formie odpowiadającej decyzji administracyjnej obowiązane są na mocy art. 17 ust. 1 u.d.i.p. poza organami administracji publicznej również inne podmioty wymienione w art. 4 u.d.i.p.

W sytuacji zaś, gdy adresat wniosku nie dysponuje żądaną informacją publiczną, bądź też informacja ta dostępna jest dla wnioskodawcy w innym trybie, wyprzedzającym zastosowanie przepisów u.d.i.p. (art. 1 ust. 2), wówczas zobowiązany jest jedynie powiadomić pisemnie wnioskodawcę o tych okolicznościach, tłumacząc przyczyny nieposiadania żądanej informacji, bądź też wskazując odmienny tryb dostępu do niej.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że ZO PZŁ dysponuje żądanymi przez stronę skarżącą dokumentami. Co więcej, organ ten wyraził gotowość ich udostępnienia, jednak jedynie poprzez umożliwienie dziennikarzowi dziennika "Łowiecki" zapoznania się z ich treścią w siedzibie ZO PZŁ. Z odmową organu spotkała się natomiast próba wykonania przez dziennikarza kserokopii (skanów) tych dokumentów podczas uprzednio umówionej wizyty w biurze Zarządu.

W ocenie Sądu opisana postawa ZO PZŁ pozbawiona jest jednak racji. Publiczny charakter objętych wnioskiem z dnia 6 października 2014 r. informacji determinował bowiem – jak już wyżej wskazano – konieczność załatwienia tego wniosku w trybie u.d.i.p. Zgodnie zaś z art. 14 ust. 1 tej ustawy, udostępnienie żądanych informacji publicznych następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem. Skoro zatem wnioskodawca w niniejszej sprawie jako formę i sposób udostępnienia żądanych informacji wyraźnie wskazał na przesłanie ich w formie kserokopii, powinnością organu było udostępnienie mu żądanych informacji w ten właśnie sposób, w terminie 14 dni, względnie wydanie w tym terminie na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzji o odmowie ich udostępnienia. Uniemożliwienie pozyskania żądanych informacji we wskazanej we wniosku formie, tj. jako kserokopii (skanów), było tym bardziej nieuzasadnione, skoro wnioskodawca był skłonny samodzielnie, przy użyciu własnych środków, wykonać żądane kopie w siedzibie organu. W gestii ZO PZŁ leżało natomiast w odpowiedni sposób przygotować wcześniej żądane dokumenty, tj. usunąć z ich treści informacje objęte ochroną na podstawie art. 5 ust. 1 u.d.i.p. w związku z przepisami ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. dz. U. z 2014 r., poz. 1182 ze zm.), tak, by dane te nie weszły w posiadanie wnioskodawcy.

W świetle powyższych okoliczności nie budzi wątpliwości, że ZO PZŁ, pomimo upływu ustawowego terminu, nie załatwiło do dnia rozpoznania skargi wniosku strony skarżącej w żaden ze sposobów przewidzianych przepisami u.d.i.p., a w szczególności nie udostępniło wnioskodawcy żądanych informacji w sposób w formie zgodnych z wnioskiem. W związku z tym podniesiony wobec ZO PZŁ zarzut bezczynności w niniejszej sprawie uznać należy za zasadny.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 149 § 1 zdanie 1 p.p.s.a., zobowiązał ZO PZŁ do załatwienia wniosku dziennika "Ł." z dnia 6 października 2014 r. o udostępnienie informacji prasowej w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku.

Jednocześnie Sąd, na podstawie art. 149 § 1 zdanie 2 p.p.s.a., stwierdził, że bezczynność ZO PZŁ w niniejszej sprawie miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Oceniając tę kwestę Sąd wziął pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, w tym fakt, iż bezczynność ta trwa już blisko trzy miesiące i nie wynika z okoliczności niezależnych od tego podmiotu, lecz jedynie z bezpodstawnego uniemożliwienia wykonania przez samego wnioskodawcę kopii żądanych dokumentów.

Uwzględniając rażący charakter naruszenia prawa w niniejszej sprawie Sąd ponadto, na zasadzie art. 149 § 2 w zw. z art. 154 § 6 p.p.s.a., wymierzył ZO PZŁ grzywnę w wysokości 100 złotych. Wysokość wymierzonej grzywny odpowiada kryteriom wskazanym w art. 154 § 6 p.p.s.a., a nadto jest adekwatna do zaistniałego, nieuzasadnionego okresu bezczynności tego podmiotu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 1 p.p.s.a.