drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego 658, Dostęp do informacji publicznej, Inne, Zobowiązano do dokonania czynności, II SAB/Po 122/14 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2015-01-27, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SAB/Po 122/14 - Wyrok WSA w Poznaniu

Data orzeczenia
2015-01-27 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2014-10-13
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Sędziowie
Maria Kwiecińska /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
658
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
I OSK 1455/15 - Wyrok NSA z 2016-02-17
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Zobowiązano do dokonania czynności
Powołane przepisy
Dz.U. 1984 nr 5 poz 24 art. 3a
Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe.
Dz.U. 2014 poz 782 art. 4 ust. 1, art. 6 ust.1 pkt 2 lit d i f
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - tekst jednolity
Dz.U. 2012 poz 270 art. 149 par. 1, art. 200
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jolanta Szaniecka Sędziowie Sędzia WSA Barbara Drzazga Sędzia WSA Maria Kwiecińska (spr.) Protokolant St. sekretarz sąd. Joanna Wieczorkiewicz-Skoczek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 stycznia 2015 r. sprawy ze skargi Redaktora naczelnego dziennika "A" – P. G. na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w przedmiocie udostępnienia informacji prasowej I. zobowiązuje Zarząd Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego do załatwienia wniosku dziennikarza dziennika "Łowiecki" – K. M. z dnia (...) sierpnia 2014 r. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej w terminie 14 dni od zwrotu organowi akt sprawy z prawomocnym wyrokiem, II. stwierdza, że bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, III. zasądza od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego na rzecz skarżącego kwotę (...) zł (...) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Pismem z dnia (...) sierpnia 2014 r. K. M. działając jako dziennikarz dziennika "A" zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P., na podstawie art. 4 ust. 1 i 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z 1984 r., Nr 5, poz. 24), o udzielenie informacji dotyczącej poprzez udzielenie odpowiedzi na pytanie kto jest obecnie przewodniczącym Zarządu Okręgowego i od jakiego dnia zajmuje tę funkcję, licząc od pierwszej jego kadencji na tym stanowisku; ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na urlopie wypoczynkowym, urlopie bezpłatnym lub okolicznościowym w roku 2013; ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na zwolnieniu lekarskim (w tym urlopie zdrowotnym, sanatorium, etc.) w roku 2013; ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na delegacjach służbowych w roku 2013; jakie sumarycznie koszty delegacji służbowych poniósł Polski Związek z tytułu delegacji służbowych przewodniczącego Zarządu Okręgowego w 2013 r. Wnioskodawca zaznaczył, że w przypadku odmowy udzielenia żądanych informacji prosi, w imieniu redaktora naczelnego, o złożenie w ciągu 3 dni odmowy w trybie art. 4 ust. 3 ustawy Prawo prasowe. Powyższe podanie wpłynęło do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. w dniu (...) września 2014 r.

Przewodniczący Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. pismem z dnia (...) sierpnia 2014 r. zwrócił się do redakcji dziennika "A" o podanie czy K. M. pozostaje w stosunku pracy z redakcją dziennika "A" albo zajmuje się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych na rzecz i z upoważnienia redakcji oraz o nadesłanie stosownego upoważnienia.

Pismem z dnia (...) września 2014 r. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika redaktor naczelny dziennika "A" P. G. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. w przedmiocie udzielenia informacji prasowej zgodnie z wnioskiem z dnia (...) sierpnia 2014 r.

W uzasadnieniu skargi skarżący przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania w niniejszej sprawie oraz wskazał, że do dnia wniesienia skargi wnioskowana informacja nie została udzielona. Wyjaśnił m.in., że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 782). Natomiast art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty nie wymienione w ustawie o dostępie do informacji publicznej tj. o przedsiębiorców i podmioty nie zaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Zatem w świetle art. 3a ustawy Prawo prasowe dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji, w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 ustawie o dostępie do informacji publicznej do udostępniania informacji publicznych, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach powołanej powyżej ustawy.

Następnie podniesiono, że zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawie o dostępie do informacji publicznej do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Strona skarżąca podniosła, iż Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania. Polski Związek Łowiecki wykonuje m.in. zadania administracji publicznej, w tym między innymi polegające na zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Ponadto Polski Związek Łowiecki realizuje również zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na Związek w drodze ustawy mają charakter publiczny, dlatego informacja o działalności jego organów, określonych w ustawie winna być udzielana na wniosek tak prasy, jak i każdego obywatela R.P. na postawie przepisów ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Dalej skarżący podniósł, iż z art. 42 ust. 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 1226) wynika, że działalność Polskiego Związku Łowieckiego obejmuje ustalanie wysokości opłat za szkolenie i egzaminowanie na uprawnienia do wykonywania polowania, zaś związek uwzględnia przy tym poniesione koszty, których wskazania wnioskodawca się domagał. Zatem wniosek z dnia (...) września 2014 r., jako dotyczący udzielenia informacji o charakterze publicznym i skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, podlegał rozpatrzeniu przez Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej, a nie w trybie art. 4 ustawy Prawo prasowe. Oznacza to, że brak odpowiedzi Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. jest bezczynnością w tym przedmiocie.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego (dalej zwany w skrócie jako Zarząd) w P. wniósł o jej odrzucenie, względnie o oddalenie skargi. Zarząd zaznaczył, że mając na uwadze, iż zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy Prawo prasowe informacji prasowej może żądać wyłącznie dziennikarz organ mógł zażądać potwierdzenia że K. M. jest dziennikarzem oraz przesłania upoważnienia, na które się powoływał. Ponieważ K. M. nie występował w sprawie jako osoba fizyczna żądająca informacji we własnym imieniu, lecz podawał się za upoważnionego przez dziennik "A" w sprawie brak było podstaw do rozpoznawania jego wniosku w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, lecz zasadnym było odwołanie się do regulacji ustawy Prawo prasowe.

Pismem z dnia 22 grudnia 2014 r. pełnomocnik skarżącego wyjaśnił, że jeżeli Zarząd nie miał pewności, czy K. M. jest dziennikarzem dziennika "A" to w dniu otrzymania skargi nie powinien mieć już wątpliwości, że wniosek powinien być rozpatrzony w trybie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Występujący na rozprawie pełnomocnik skażonego organu podtrzymał wniosek o odrzucenie, względnie oddalenie skargi. Popierając wniosek o odrzucenie skargi pełnomocnik organu powołał się na stanowisko sądów administracyjnych, z których wynika, iż Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego nie ma zdolności sądowej w tej sprawie i nie może być obowiązany do udostępniania informacji publicznej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga okazała się zasadna.

Instytucja skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, o której mowa w art. 3 § 2 pkt. 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), ma na celu ochronę strony przez doprowadzenie do wydania przez organ rozstrzygnięcia w sprawie. Co znamienne choć ustawodawca dopuścił możliwość wniesienia skargi na bezczynność organu administracji publicznej, to jednak zaniechał zdefiniowania pojęcia "bezczynność". W orzecznictwie podnosi się, że bezczynność, o jakiej mowa w art. 3 § 2 pkt 8 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), ma miejsce w przypadkach, gdy w terminach określonych przepisami prawa organ nie podejmuje żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadzi postępowanie, ale pomimo istnienia ustawowego obowiązku, nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu, lub nie podjął stosownej czynności (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 25 lipca 2012 r., sygn. akt III SAB/Gl 3/12, Baza NSA). Tym samym dla stwierdzenia przez sąd administracyjny bezczynności organu administracji konieczne jest łączne spełnienie wyłącznie dwóch przesłanek: istnienia ustawowego obowiązku podjęcia określonego działania oraz braku jego podjęcia w terminach określonych przepisami postępowania. W konsekwencji zakres sądowej kontroli skargi na bezczynność sprowadza się do ustalenia, czy organ był zobowiązany do wydania aktu lub podjąć czynność oraz czy w zakreślonym przepisami procesowymi terminie, dokonał powyższych działań (P. Daniel, Skarga na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania – zakres kontroli, Kontrola państwowa 2013, Nr 3, s. 94). W realiach przedmiotowej sprawy oznacza to, iż obowiązkiem Sądu było rozstrzygnięcie, czy wnioskowana informacja stanowiła informację publiczną, czy zaskarżony podmiot – Zarząd Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. – był zobowiązany do jej udostępnienia oraz czy wywiązał się z obowiązków określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Przed dokonaniem merytorycznej oceny skargi podnieść należy, że stosownie do treści przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe, a w szczególności art. 25 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 7, art. 1 i 3a tej ustawy oraz przedstawionego wypisu z rejestru dzienników i czasopism nie budzi wątpliwości legitymacja czynna redaktora naczelnego dziennika "A" P. G. jako kierującego redakcją, gdy w piśmie z dnia (...) września 2014 r. o udzielenie informacji zwracał się dziennikarz redakcji tego dziennika powołując się na działanie z upoważnienia wyżej wymienionego. Zarówno dziennikarz jak i redaktor naczelny konkretnego dziennika mieszczą się bowiem w pojęciu "prasa" w rozumieniu tej ustawy. Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt ustawy Prawo prasowe w rozumieniu ustawy prasa to nie tylko publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele - i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską. Domaganie się udzielenia informacji przez konkretnego dziennikarza nie przekreśla legitymacji do zaskarżenia bezczynności w tym przedmiocie przez redaktora naczelnego dziennika "A". W stanie faktycznym sprawy nie ma bowiem podstaw do przyjęcia, że K. M. działał w imieniem własnym. To, że działał on na rzecz dziennika "A" wynika wprost z treści pisma z dnia (...) września 2014 r., ale i z treści skargi. Interes prawny w tej sytuacji niewątpliwie ma więc redaktor naczelny dziennika – jako osoba kierująca na mocy art. 25 ust. 1 ustawy Prawo Prasowe jako jego redakcją (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 06 maja 2014 r. sygn. akt II SAB/Lu 147/14; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 20 maja 2014 r. sygn. akt II SAB/Go 120/14; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 września 2014 r. sygn. akt II SAB/Wa 328/14 – dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

W powyższym świetle przyjąć należało, że rozpatrywana sprawa dotyczy bezczynności Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. polegająca na niezałatwienie wniosku opatrzonego datą 08 września 2014 r., złożonego przez dziennikarza dziennika "A" K. M. o udzielenie informacji prasowej.

Stosownie do treści art. 3a ustawy Prawo prasowe w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Innymi słowy, udostępnienie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 września 2014 r., sygn. I OSK 2745/13 oraz z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. I OSK 89/13 – dostępne w Centralne Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Dochodzi tym samym do zrównania prawa dziennikarza z prawami każdego podmiotu, który o taką informację może się ubiegać (J. Sobczak, Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2008, LEX/El.).

W sytuacji gdy wniosek o udzielenie informacji publicznej pochodzi od prasy dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. I tak, gdy wniosek będzie dotyczył informacji mającej charakter informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego, na mocy art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, do udostępniania informacji publicznych, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 05 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13 - dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Zatem skarga na bezczynność będzie przysługiwać, gdy podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej prasie informacji tej nie udziela, i nie wydaje w tym przedmiocie żadnego aktu.

Zgodnie z art 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w tym podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej). Niewątpliwie Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, do którego mają zastosowanie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Analizując bowiem kompetencje Polskiego Związku Łowieckiego wynikające z przepisów ustawy Prawo łowieckie stwierdzić trzeba, że ustawodawca przekazał mu do realizacji zadania z zakresu administracji publicznej. Zdania te wynikają m.in. z art. 34 powołanej powyżej ustawy, zgodnie z którym do zadań związku należy m.in. prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia i w obwodach wydzierżawionych przez koła łowieckie, troska o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny, o czym świadczy także konieczność odbycia, przez osoby ubiegające się o uprawnienia do polowania, szkolenia prowadzonego przez Związek (art. 42 ust. 4 – 7 ustawy Prawo łowieckie). Co istotne zadania określone w art. 34 ustawy Prawo łowieckie mogą być realizowane również przez organy okręgowe Związku, w tym jego zarządy okręgowe (art. 32a ust. 4 ustawy Prawo łowieckie).

Działalność Polskiego Związku Łowieckiego regulują przepisy ustawy Prawo łowieckie, a w szczególności jej rozdział 6, a także statut. Polski Związek Łowiecki jest zrzeszeniem osób fizycznych i prawnych, które prowadzą gospodarkę łowiecką poprzez hodowlę i pozyskiwanie zwierzyny oraz działają na rzecz jej ochrony poprzez regulację liczebności populacji zwierząt łownych. Polski Związek Łowiecki posiada osobowość prawną. Polski Związek Łowiecki oraz koła łowieckie działają na podstawie ustawy oraz statutu uchwalonego przez Krajowy Zjazd Delegatów Polskiego Związku Łowieckiego. Statut Polskiego Związku Łowieckiego określa w szczególności organy Polskiego Związku Łowieckiego oraz koła łowieckiego, ich kompetencje, tryb dokonywania ich wyboru, zmiany bądź uzupełnienia składu. Przepis art. 33 ustawy Prawo łowieckie wskazuje, że koła łowieckie zrzeszają osoby fizyczne i są podstawowym ogniwem organizacyjnym w Polskim Związku Łowieckim w realizacji celów i zadań łowiectwa (art. 33 ust. 1 ustawy), przy czym posiadają one osobowość prawną i ponoszą odpowiedzialność za swoje zobowiązania (art. 33 ust. 2 ustawy Prawo łowickie), a wskazane statutem organy okręgowe, do których zaliczyć należy Zarząd Okręgowy, koordynują i nadzorują działalność kół łowieckich oraz członków – osób fizycznych niezrzeszonych w kołach łowieckich (art. 33 ust. 4 ustawy Prawo łowieckie). Z powyższych przepisów wynika, że choć w strukturze organizacyjnej zrzeszenia podmiotowość prawną mają jedynie Polski Związek Łowiecki i koła łowieckie, to jednak zarządy okręgowe są statutowymi organami Polskiego Związku Łowieckiego wyposażonymi we własne władcze kompetencje.

Przepis art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wymienia podmioty zobowiązane do udostępniania informacji publicznej, przy czym katalog podmiotów wyliczonych w art. 4 ust. 1 pkt 1 – 5 powołanej powyżej ustawy nie ma charakteru zamkniętego, gdyż ustawodawca posłużył się w określeniu tego katalogu zwrotem "w szczególności". Mając na uwadze, że unormowania ustawy o dostępie do informacji publicznej wprowadziły odformalizowany tryb dostępu do informacji i stanowią konkretyzację wynikającego z Konstytucji RP prawa do informacji publicznej (art. 61 Konstytucji RP), należy stanąć na stanowisku, że przepisy określające otwarty katalog podmiotów wyliczonych w art. 4 ust. 1 pkt 1 – 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, o ile tylko są to "władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne", powinny być wykładane w taki sposób, który w najpełniejszy sposób gwarantuje rzeczywisty dostęp do informacji publicznej. Podmiotem zobowiązanym do zajęcia stanowiska w przedmiocie wniosku o udostępnienie informacji publicznej może być zatem zarówno Polski Związek Łowiecki jak i jego jednostka organizacyjna w postaci zarządu okręgowego, a co za tym idzie zarówno Polski Związek Łowiecki jak i zarządy okręgowe i koła łowieckie uprawnione są do rozpoznawania wniosków o udostępnienie informacji publicznej, w tym do wydawania rozstrzygnięć o jakich mowa w art. 16 ust.1 ustawy o dostępie do informacji publicznej (por. dotyczące jednostek organizacyjnych spółek prawa handlowego wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 04 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 102/13, z dnia 03 kwietnia 2014 r., sygn. akt I OSK 2874; postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 września 2013 r., sygn. akt I OZ 811/13; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 12 lutego 2013 r., sygn. akt IV SAB/Gl 146/12 – wszystkie dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Dlatego też orzekający w sprawie Sąd nie podzielił poglądu prawnego przedstawionego w powołanym przez organ postanowieniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. II SAB/Gd 155/14. Stanowisko przyjęte w powyższym postanowieniu wynikało bowiem z nieuprawnionego utożsamienia osobowości prawnej, którą niewątpliwie Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego nie dysponuje, ze zdolnością do bycia podmiotem obowiązków wynikających z ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podkreślić w tym miejscu trzeba, że w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej mowa jest o podmiotach reprezentujących inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, a nie o samych jednostkach które zadania te wykonują i majątkiem takowym dysponują. Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w zakresie swoich kompetencji niewątpliwie reprezentuje zaś podmiot jakim jest Polski związek Łowiecki.

Również zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem nie budzi wątpliwości, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego jest podmiotem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, a więc zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej z racji wykonywania przez Związek zadań publicznych wynikających m.in. z art. 34 ustawy Prawo łowieckie i legitymowanym w sprawie bezczynności w przedmiocie udzielenia informacji publicznej (zob. m.in. uzasadnienie postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 kwietnia 2007 r. sygn. I OSK 735/06, wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 05 kwietnia 2013 r. sygn. akt I OSK 89/13 – dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Reasumując stwierdzić należy, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej i co za tym idzie do rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej przez ten podmiot stosować się będzie regulacje ustawy o dostępie do informacji publicznej i to niezależnie od tego czy wniosek pochodzi od obywatela działającego w imieniu własnym, czy tez od prasy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Sąd podkreśla, że informacje, o udostępnienie których wystąpiono wnioskiem z dnia (...) września 2014 r. do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P., co najmniej w części obejmującej informacje dotyczące wydatków, a więc spraw majątkowych (koszty delegacji pracowników), jak i informacje o organach i osobach sprawujących funkcje w Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. (dane o osobie przewodniczącego Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego – okresie pełnienia tej funkcji) stanowią niewątpliwie informację publiczną w rozumieniu przepisów art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d i f ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Skoro wniosek z dnia 08 września 2014 r. dotyczył informacji o charakterze publicznym i został skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, to pomimo, iż żądanie to pochodziło od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 Prawa prasowego, stosownie do art. 3a tej ustawy podlegało rozpatrzeniu przez Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Dalej zauważyć trzeba, iż ustawa o dostępie do informacji publicznej nie zawiera jakichkolwiek wymagań formalnych jakie winien spełniać wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Wniosek taki może zatem przybrać każdą formę, o ile wynika z niego w sposób jasny co jest jego przedmiotem. Pogląd ten uzasadniony jest brakiem konieczności pełnego zidentyfikowania wnioskodawcy, a to z tego względu, że żądając udostępnienia informacji publicznej nie musi się on wykazać jakimkolwiek interesem prawnym lub faktycznym, aby informację taką otrzymać. Także cel ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz regulacja zawarta w jej art. 10 ust. 2, przewidująca że informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku, uzasadnia wywód, iż postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej jest odformalizowane i uproszczone.

Z tego też względu np. brak autoryzowanego podpisu na wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie stanowi jego braku formalnego uniemożliwiającego co do zasady jego rozpoznanie W wyroku z dnia 30 listopada 2012 r., sygn. akt I OSK 1991/12 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał między innymi, iż w ustawie o dostępie do informacji publicznej brak jest wskazania jakichkolwiek wymagań formalnych wniosku (poza utrwaleniem go w formie pisemnej). Za wniosek pisemny uznawać należy również przesłanie zapytania pocztą elektroniczną i to nawet, gdy do jego autoryzacji nie zostanie użyty podpis elektroniczny. Pogląd ten uzasadniony jest brakiem konieczności pełnego zidentyfikowania wnioskodawcy, a to ze względu na to, że żądając informacji nie musi się on wykazać jakimkolwiek interesem prawnym lub faktycznym, aby otrzymać informację. Cel ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz regulacja art. 10 ust. 2 ustawy, który przewiduje, iż informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku, uzasadnia wywód, iż postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej jest odformalizowane i uproszczone. Pogląd ten sąd orzekający w niniejszej sprawie w całości podziela i przyjmuje za własny. Co za tym idzie tego rodzaju braku formalnego nie będzie także stanowił brak upoważnienia (pełnomocnictwa) do wystąpienia z wnioskiem o informacje publiczną w imieniu innego podmiotu. Skoro bowiem na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej nawet brak podpisania wniosku nie zwalnia organu od jego rozpoznania, to tym bardziej skutku tego nie będzie rodził mniej istotny brak formalny jakim jest nie dołączenie do wniosku odpowiedniego upoważnienia dla osoby podającej się za dziennikarza. Pozbawionym jakiejkolwiek racjonalności byłoby bowiem takie wykładanie analizowanych przepisów, które prowadziłoby do sytuacji, iż podlega rozpoznaniu w trybie przewidzianym ustawą o dostępie do informacji publicznej wniosek złożony przez redakcję czasopisma na przykład w formie elektronicznej i nie opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym, taki sam wniosek złożony i podpisany przez osobę podającą się za dziennikarza rozpoznaniu nie podlega do czasu okazania się odpowiednim upoważnieniem redakcji. Z tych też przyczyn orzekający w sprawie Sąd nie podzielił poglądów prawnych przedstawionych w uzasadnieniach powołanych przez skarżącego orzeczeń innych Wojewódzkich Sądów Administracyjnych.

Podkreślić należy, iż zaaprobowanie stanowiska przedstawionego w tym zakresie przez organ prowadziłoby do sytuacji, w której występujący o udostępnienie informacji prasowej będącej jednocześnie informacją publiczną dziennikarz byłby traktowany bardziej restrykcyjnie niż osoba dziennikarzem nie będąca, a żądająca udostępnienia informacji wyłącznie w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Stanowisko takowe nie znajduje zaś jakiegokolwiek oparcia w przepisach ustawy Prawo prasowe, a jednocześnie stoi w oczywistej sprzeczności z art. 3a tej ustawy stanowiącym, iż w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podkreślić należy, iż skoro ustawodawca nie zastosował w tym przepisie konstrukcji odesłania do odpowiedniego stosowania przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, to oznacza to, że regulacje te stosuje się wprost i bez jakichkolwiek modyfikacji. W konsekwencji prasa która chce otrzymać informację o charakterze informacji publicznej ma takie same uprawnienia w tym zakresie, jak każda inna osoba działającą na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Reasumując sprecyzowany jasno wniosek o udostępnienie informacji prasowej będącej informacja publiczną i skierowany do podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej wszczyna postępowanie w sprawie, jednakże na tym etapie w postępowaniu tym nie znajdują jeszcze zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Wniosek ten jest zatem złożony skutecznie i wywołuje określone w ustawy o dostępie do informacji publicznej skutki prawne, czyli powinien podlegać rozpatrzeniu.

Postępowanie administracyjne uregulowane przepisami ustawy z dnia 06 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej obejmuje zarówno postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej, jak i postępowanie w sprawie odmowy udzielenia takiej informacji, przy czym jedynie odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 powołanej powyżej ustawy następują w drodze decyzji, do których stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej jest zatem swoistym postępowaniem o charakterze administracyjnym, uregulowanym zasadniczo przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej, do którego, jedynie w określonym zakresie mają również zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Oznacza to, że w przypadku złożonego wniosku o udostępnienie informacji publicznej, organ do którego złożono wniosek powinien: 1) udzielić informacji publicznej, 2) w razie stwierdzenia, że nie dysponuje żądaną informacją lub też uznania, że wnioskowana informacja nie stanowi informacji publicznej udzielić wnioskodawcy odpowiedzi w formie zwykłego pisma, 3) w razie stwierdzenia, iż środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku powiadomić pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazać w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie i następnie – o ile wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu – postępowanie umorzyć, 4) odmówić udzielenia informacji publicznej.

W przedmiotowej sprawie, skoro, jak powyżej wskazano, wniosek z dnia (...) września 2014 r. złożony przez K. M. jako dziennikarza dziennika "A" pomimo niedołączenia do niego upoważnienia do występowania w imieniu redaktora naczelnego tego dziennika, skutecznie – wbrew stanowisku Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. – wszczął postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej i powinien podlegać rozpatrzeniu przez ten podmiot. W konsekwencji Zarząd zobowiązany był załatwić sprawę na gruncie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej i podjąć jedną z opisanych powyżej czynności. Sąd zauważa przy tym, iż udostępnienie informacji publicznej powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej). Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w P. zarówno do dnia złożenia skargi, jak i do dnia wyrokowania nie podjął żadnych z przywołanych powyżej czynności. Jedyną reakcją tego podmiotu na wniosek złożony przez dziennikarza dziennika "A" K. M. było wystosowanie do redakcji dziennika "A" pisma z dnia (...) września 2013 r., w którym wezwano redakcję do wyjaśnienia czy K. M. pozostaje w stosunku pracy z redakcją dziennika "A" albo zajmuje się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych na rzecz i z upoważnienia redakcji oraz o nadesłanie stosownego upoważnienia, jednakże bez wskazania terminu dla spełnienie powyższego żądania jak i skutków prawnych niezastosowania się do powyższego wezwania. Pismo to nie może być uznane za żadną z czynności, do której podjęcia Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w P. był zobowiązany na gruncie regulacji ustawy o dostępie do informacji publicznej. Tym samym stwierdzić należało, iż Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w P. na dzień złożenia skargi oraz na dzień wyrokowania pozostawał w bezczynności w rozpoznaniu wniosku z dnia (...) września 2014 r.

Mając na względzie dotychczasowe rozważania Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu na podstawie art. 149 P.p.s.a. w punkcie I sentencji wyroku zobowiązał Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w P. do załatwienia wniosku skarżącej redakcji z dnia (...) września 2013 r. w terminie 14 dni od zwrotu organowi akt sprawy z prawomocnym wyrokiem.

Sąd, w punkcie II sentencji, stwierdził że bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. nie nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa. Zauważyć bowiem należy, że podmiot ten nie pozostawił wniosku z (...) września 2014 r. bez jakiejkolwiek odpowiedzi, a pozostawanie przez Zarząd w stanie bezczynności wynikało nie z lekceważenia przepisów prawa, lecz z błędnej ich interpretacji.

O kosztach postępowania Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł w punkcie III sentencji na podstawie art. 200 i 205 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c, § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 490).



Powered by SoftProdukt