Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sylwester Miziołek, Sędziowie Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal (spr.), Sędzia WSA Beata Ziomek, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Urszula Opara, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 29 stycznia 2015r. sprawy ze skargi P. G. redaktora naczelnego dziennika [...] na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. zobowiązuje Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego do rozpatrzenia wniosku dziennika [...] z dnia 4 listopada 2014r. (data wpływu do organu 12 listopada 2014r.) o udzielenie informacji publicznej w terminie 14 dni od doręczenia odpisu prawomocnego wyroku; II. stwierdza, że bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; III. zasądza od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego na rzecz P. G. redaktora naczelnego dziennika [...] 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W dniu 28 listopada 2014r. (data wpływu do organu 1 grudnia 2014r.) P. G. Gawlicki, redaktor naczelny dziennika "[...]", wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego Związku Łowieckiego (ZO ZŁ) w Kielcach udzielenia prasie informacji publicznej na wniosek z dnia 4 listopada 2014 r. (data wpływu do organu 12 listopada 2014r.) w trybie ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (zwanej dalej: u.d.i.p.) w zw. z art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984r. Prawo prasowe. Na podstawie art. 149 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi domagał się nakazania ZO ZŁ w udzielenia informacji zgodnie z wnioskiem w ciągu 14 dni.

W uzasadnieniu podniesiono, że wnioskiem z dnia 8 września 2014r. dziennikarz dziennika "[...]" K. M. wystąpił do ZO ZŁ na podstawie art. 4 ust. 1 i art. 11 ust. 1 Prawo prasowe o udzielenie informacji dotyczących ostatniego, przeprowadzonego w okręgu, szkolenia dla nowo wstępujących do ZŁ, poprzez podanie wszystkich tytułów kosztów i ich wysokości przyjętych w kalkulacji dla wyliczenia sumarycznego kosztu szkolenia pokrywanego przez jego uczestników, z podaniem dat odbywania się kursu, liczby jego uczestników i ile zobowiązany był zapłacić każdy z nich.

Na pytanie to organ odpowiedział pismem z dnia 30 października 2014 r.

Skarżący podkreślił, że wprawdzie pismo organu wysłane zostało z naruszeniem 14 -dniowego terminu określonego w art.13 ust.1 u.d.i.p., to nie egzekwował bezczynności organu i zaakceptował tę odpowiedź jako udzielenie wnioskowanej informacji. Ponieważ jednak podane w tym piśmie informacje wydawały się niepełne i niespójne, ten sam dziennikarz na podstawie art. 4 ust. 1 i art. 11 ust.1 u.p.p. zwrócił się do organu o udzielenie odpowiedzi na pytania:

"1. Jakie stawki i jaką ilość godzin osób prowadzących szkolenia przyjęto do kalkulacji?

2. Co wchodziło w koszty przeprowadzenia egzaminów, a jeśli również wynagrodzenia lub diety, to jaka była ich stawka i liczba godzin prowadzących egzaminy?

3. W jaki sposób wyliczono koszty obsługi administracyjno-biurowej?

4. Jakie tytuły, w jakiej wysokości i ewentualnie w jakich stawkach jednostkowych wchodziły do obsługi technicznej i audiowizualnej?

5. Czyje delegacje służbowe, na ile dni, dokąd i w jakim celu zostały ujęte w kosztach kursu?

6. Kogo, od jakich ryzyk i w jakim towarzystwie ubezpieczeniowym ubezpieczono za 5000 zł.?

7. Jakie podatki ujęto w kwocie 6000 zł. jeżeli VAT naliczono uczestnikom oddzielnie?

8. Jaka jest w księgach rachunkowych wartość strzelnicy i w jakiej wysokości odpisy miesięczne lub roczne obciążają ZO ZŁ z tytułu posiadania strzelnicy?

9. Czyją własnością są pomieszczenia, w których odbywało się szkolenie i egzaminy, jaka była ich powierzchnia, jaką przyjęto stawkę za 1 dzień korzystania z tych pomieszczeń i na jakiej podstawie formalnej (umowa, zlecenie, użyczenie) określono sumaryczny koszt wynajmu na rzecz ZO ZŁ za czas szkolenia i egzaminów?

10. Jakie materiały naukowo-dydaktyczne, w jakiej ilości i w jakich cenach jednostkowych zostały skalkulowane w kosztach szkolenia?

11. Czy materiały naukowo-dydaktyczne uczestnicy musieli pobierać odpłatnie od organizatorów, czy też mogli je sami sobie znaleźć na rynku lub w sieci, albo pożyczyć od uczestnika kursu w ub.r.?

12. Jakie konkretnie tytuły kosztów zostały poniesione na wyjazdy terenowe, na czyją rzecz i w jakich wysokościach jednostkowych?

13. Jakie konkretnie tytuły kosztów objęte zostały w kalkulacji pozycją kosztów pozostałych i w jakiej rzeczywistej wysokości poniesiono je, i na czyją rzecz, podczas szkolenia?

14. Przyjmując opłatę za szkolenie w wysokości 1000 zł/os. plus VAT wyliczone na 100 osób, a szkoląc 137 osób ZO ZŁ uzyskał nadwyżkę w wysokości brutto 45 510 zł. wbrew art. 42 ust.9 ustawy Prawo łowieckie. Czy nadwyżkę tę zwrócono uczestnikom w kwocie 332,19 zł brutto na osobę, a jeżeli nie to, jak zagospodarowano tę nadwyżkę? ".

Skarżący podniósł, że do dnia wniesienia skargi organ nie udzielił informacji, ani nie wykonał żadnej czynności w sprawie, o których stanowi u.d.i.p. W uzasadnieniu stwierdzono również, że Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a zatem należy do kategorii podmiotów zobowiązanych do udzielenia informacji publicznej, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. Przepis art. 3a Prawa prasowego umożliwia w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosowanie przepisów u.d.i.p. Z ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie wynika, że ustawodawca przekazał PZŁ szereg zadań z zakresu administracji publicznej. Zadania nałożone na PZŁ ze względu na ich cel mają charakter publiczny, dlatego informacja o działalności jego organów określonych w ustawie, powinna być udzielona na wniosek zarówno prasy, jak i każdego obywatela w trybie u.d.i.p. Z uwagi na powyższe wniosek z dnia 4 listopada 2014 r. powinien zostać rozpatrzony w trybie u.d.i.p., a nie w trybie przepisów Prawa prasowego.

W odpowiedzi na skargę ZO ZŁ wniósł o jej odrzucenie, względnie oddalenie. Zdaniem organu podstawę wniosku z dnia 8 września 2014r. stanowiły przepisy art. 4 ust. 1 i art. 11 ust. 1 Prawa prasowego. Organ oczekiwał więc potwierdzenia, że K. M. jest rzeczywiście dziennikarzem dziennika "[...]" i posiada upoważnienie, na które się powoływał. Podkreślono, iż podobne wnioski wpłynęły do wszystkich (49) Zarządów Okręgowych ZŁ, zaś działalność gazety budzi poważne wątpliwości. Biorąc jednak pod uwagę, że na organie spoczywa ocena, czy wnioskowana informacja jest informacją publiczną, czy też prasową oraz jakie terminy i formy udzielenia odpowiedzi obowiązują, organ nie udzielił odpowiedzi w terminie przewidzianym w u.d.i.p. Następnie została wniesiona skarga na bezczynność organu w udzieleniu informacji publicznej. Odpowiadając na skargę organ uznając ją w całości, w tym samym dniu, przesłał skarżącemu i Sądowi odpowiedź na wniosek z dnia 8 września 2014r. Nieprawomocnym wyrokiem z dnia 11 grudnia 2014r. WSA w Kielcach w sprawie o sygn. akt II SAB 67/14 umorzył postępowanie sądowe. Następnie w piśmie z dnia 4 listopada 2014r. (data wpływu do organu 12 listopada 2014r.) K. M., podający się za dziennikarza dziennika "[...]" sformułował kolejnych 14 pytań dotyczących przedmiotowego kursu argumentując, że udzielona w piśmie z dnia 30 października 2014r. odpowiedź jest niepełna.

Organ na ten wniosek odpowiedział pismem z dnia 25 listopada 2014r., zapraszając dziennikarza, o którym nigdy nie słyszano i który nigdy nie publikował na łamach tego dziennika, do wizyty w ZO ZŁ celem pozyskania wszystkich wnioskowanych informacji. Jednocześnie organ zadeklarował, że przedmiotowych informacji udzieli w każdym czasie w siedzibie organu, oferując przy tym pełną współpracę, pomoc oraz posiadane środki techniczne.

W ocenie organu, działania redakcji zmierzają do sparaliżowania pracy organu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej "P.p.s.a.", kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje między innymi orzekanie w sprawach ze skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania organów określonych w pkt 1 - 4a.

Bezczynność organu ma miejsce wówczas, gdy organ będąc właściwym w sprawie i zobowiązanym do podjęcia czynności, nie podejmuje jej w terminach określonych w ustawie i w konsekwencji pozostaje w zwłoce. Skarga na bezczynność ma na celu spowodowanie wydania przez organ oczekiwanego aktu lub podjęcia określonej czynności.

Z mocy art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z 1984r., Nr 5, poz. 24 ze zm.) – w zakresie prawa dostępu do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198), zwanej dalej, u.d.i.p. O ile zatem zostanie ustalone, że wnioskodawca jest "prasą" w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo prasowe, żądanie dotyczy informacji stanowiącej informację publiczną w zakresie określonym w art. 1 ust. 1 u.d.i.p. i zostało skierowane do podmiotu zobowiązanego do udzielenia takiej informacji, o którym mowa w art. 4 ust. 1 i 2 u.d.i.p. – postępowanie w przedmiocie udostępnienia tej informacji toczy się – zarówno przed organem, jak i przed sądem administracyjnym w trybie u.d.i.p.

Z taką sytuacją mamy do czynienie w rozpoznawanej sprawie.

Na wstępie wskazania wymaga, że wniosek z dnia 4 listopada 2014r. jest nowym wnioskiem nadesłanym do Zarządu Okręgowego Związku Łowieckiego w nawiązaniu do odpowiedzi udzielonej przez ten organ na wniosek z 8 września 2014r. Jak bowiem stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w nieprawomocnym wyroku z dnia 11 grudnia 2014r. w sprawie o sygn. akt II SAB/Ke 67/14 cyt.: "Wobec sformułowanego przez wnioskodawcę żądania dalszego uszczegółowienia już udzielonej informacji (wykraczającego poza ramy pierwotnie złożonego wniosku z dnia 8 września 2014r.) jest to kolejny wniosek o udostępnienie informacji publicznej".

Nie budzi wątpliwości Sądu, że wniosek z dnia 4 listopada 2014r. zawierający żądanie udzielenia informacji pochodzi od "prasy" w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy – Prawo prasowe. Zgodnie z tym przepisem pojęcie "prasa" obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską, a dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją, albo zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji. Kwestia oceny, czy składający w dniu 4 listopada 2014r. wniosek K. M. występował jako dziennikarz czy też osoba fizyczna, była już przedmiotem rozważań w orzecznictwie sądowym, albowiem tak jak podnosił organ w odpowiedzi na skargę, podobne wnioski skierowano do wszystkich 49 Zarządów Okręgowych ZŁ w Polsce. Wojewódzki Sąd w Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim, w wyroku z dnia 23.12.2014r. sygn. akt II SAB/Go 124/14 (dostępny w cbois.nsa.gov.pl) uznał, że wprawdzie wskazana osoba nie powoływała się we wniosku na żadne pełnomocnictwo, jednak należy zauważyć, że przedmiotowy wniosek został w nagłówku oznaczony logo dziennika "[...]", złożony na druku firmowym redakcji z podaniem danych w tym numeru rejestru sądowego, numerów telefonów, faxów, adresów poczty elektronicznej i strony internetowej, zaś jako jego podstawę prawną wskazano przepisy prawa prasowego. Brak jest zatem podstaw, by przyjąć, że z wnioskiem o udzielenie informacji K. M. występował w imieniu własnym, a nie jako dziennikarz dziennika "[...]".

Z takim poglądem skład orzekający w sprawie niniejszej w pełni się zgadza, podzielając jednocześnie podobny pogląd wyrażony przez WSA w Kielcach w wyroku z dnia 29.10.2014r. sygn. akt II SAB/Ke 60/14 i w wyroku z dnia 21.01.2015r.,sygn. akt II SAB/Ke 73/14. Tym samym Sąd nie podziela stanowiska zaprezentowanego w wyroku WSA w Łodzi z dnia 18.12.2014r. sygn. akt II SAB/Łd 161/14.

Prawo do dostępu do informacji publicznej jest konstytucyjnym prawem podmiotowym wyrażonym w art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym obywatel ma prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz podmiotów pełniących funkcje publiczne. Naczelny Sąd Administracyjny zwracał uwagę, że ustawodawca formułując w art. 61 Konstytucji zasadę "prawa do informacji", wyznaczył tym samym podstawowe reguły wykładni tego uprawnienia. Jeżeli bowiem stanowi ono prawo konstytucyjne, to ustawy określające tryb dostępu do informacji powinny być interpretowane w taki sposób, aby gwarantować obywatelom i innym osobom i jednostkom szerokie uprawnienia w tym zakresie, a wszelkie wyjątki powinny być rozumiane wąsko. Oznacza to stosowanie w odniesieniu do tych ustaw takich zasad wykładni, które sprzyjają poszerzaniu, a nie zawężaniu obowiązku informacyjnego (por. wyrok NSA z dnia 14.11.2003r. sygn. akt II SAB 199/03 niepubl. oraz wyrok z dnia 7.12.2010r. sygn. I OSK 1774/10 - dostępne w internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Mając na uwadze powyższe stwierdzić przyjdzie, że przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej, nie uzależniają rozpoznania wniosku od przedstawienia dokumentów potwierdzających status, czy też tożsamość osoby, która domaga się udzielenia określonej informacji publicznej.

Skoro zatem art. 3a ustawy Prawo prasowe w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej odsyła do stosowania przepisów ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej, to traktowanie dziennikarza występującego o udzielenie informacji publicznej bardziej rygorystycznie niż każdego innego podmiotu korzystającego z uprawnienia przewidzianego w art. 61 Konstytucji RP jest nieuzasadnione. Nieuzasadnione w ocenie Sądu jest więc w realiach niniejszej sprawy żądanie od dziennikarza K. M. upoważnienia do działania w imieniu dziennika "[...]", bądź oczekiwanie, że dziennikarz sam uwiarygodni, że działa w imieniu konkretnej redakcji.

Nie budzi również wątpliwości Sądu, że wniosek z dnia 4 listopada 2014r. został skierowany do podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Analizując kompetencje Związku Łowieckiego wynikające z przepisów ustawy stwierdzić trzeba, że ustawodawca przekazał mu do realizacji zadania z zakresu administracji publicznej. Zadania te wynikają m. in. z art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2013 r., poz. 1226 ze zm.). O publicznoprawnym charakterze działalności Związku Łowieckiego świadczy także konieczność odbycia, przez osoby ubiegające się o uprawnienia do polowania, szkolenia prowadzonego przez Związek (art. 42 ust. 4 -7 Prawa łowieckiego). Z kolei zgodnie z art. 42 ust. 9 tej ustawy Związek Łowiecki ustala wysokość opłat za szkolenie i egzaminowanie, uwzględniając poniesione koszty.

Sąd rozpoznający sprawę niniejszą podziela stanowisko prezentowane w orzecznictwie sądowoadministracyjnym (por. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2013r., sygn. I OSK 89/13, wyrok NSA z dnia 28 listopada 2013r. sygn. akt I OZ 1155/13, wyrok NSA z dnia 18 września 2014r. sygn. akt I OSK 2745/13), że Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, do którego mają zastosowanie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit c i d u.d.i.p. informację publiczną stanowi informacja o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1, w tym o przedmiocie ich działalności, kompetencjach oraz majątku którym dysponują. Z kolei stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 3 lit d i e u.d.i.p. informację publiczną stanowią informacje o zasadach funkcjonowania tych podmiotów, w tym sposobach załatwiania spraw.

Takie rozumienie informacji publicznej pozwala na gruncie rozpoznawanej sprawy stwierdzić, że informacje zawarte we wniosku z 4 listopada 2014r. stanowią informację publiczną, z zastrzeżeniem ograniczeń wynikających z art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p. Zgodnie z tym przepisem prawo do informacji podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych (ust.1). Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa (ust.2).

W tym miejscu odnotować trzeba, że zakres ograniczeń odpowiada ograniczeniom wskazanym w art. 4 ust. 1 Prawa prasowego.

Sumując powyższe, należy stwierdzić, że w sprawie niniejszej zastosowanie miały, z mocy art. 3a Prawa prasowego, przepisy u.d.i.p. Z przepisów tych wynika, że podmiot zobowiązany do udostępniania informacji publicznej ma obowiązek podjąć określone w tej ustawie czynności, nawet jeśli żądane informacje nie stanowią informacji publicznej - w terminie wskazanym w art. 13 u.d.i.p. tj. bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Jeśli zatem wniosek dotyczy informacji będącej informacją publiczną organ ma obowiązek:

1) udostępnić tę informację w formie czynności materialno – technicznej w sposób i w formie zgodny z wnioskiem (art. 13 ust. 1 u.d.i.p.) lub

2) wydać na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzję o odmowie jej udostępnienia w razie uznania, że zachodzą podstawy do takiej odmowy, np. wynikające z art. 5 u.d.i.p. lub

3) udzielić informacji, o których mowa w art. 13 ust. 2 i art. 14 ust. 2 u.d.i.p., wyjaśniając przyczyny braku możliwości udostępnienia informacji w terminie bądź zgodnie z wnioskiem, przy jednoczesnym wskazaniu, w jakim terminie (nie dłuższym jednak niż 2 miesiące), w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie (w sytuacji powiadomienia wnioskodawcy o braku możliwości realizacji jego żądania w sposób lub w formie określonych we wniosku, ze wskazaniem innego sposobu lub formy bezzwłocznego udostępnienia informacji, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się (art. 14 ust. 2 u.d.i.p.) lub

4) poinformować pisemnie wnioskodawcę, że nie posiada żądanej informacji.

Z materiału dowodowego przedstawionego Sądowi wynika, że żadnej ze wskazanych wyżej czynności organ nie podjął w ustawowym 14-dniowym terminie, co świadczy o jego bezczynności. Wbrew bowiem twierdzeniom organu za takie czynności nie może być uznane udzielenie składającemu wniosek odpowiedzi w formie pisma (pismo z dnia 25 listopada 2014r.) zawierającej zaproszenie do siedziby organu, celem pozyskania wnioskowanych informacji.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 149 § 1 zdanie 1 P.p.s.a., zobowiązał ZO ZŁ do rozpatrzenia wniosku skarżącego z dnia 4 listopada 2014 r.(data wpływu do organu 12 listopada 2014r.) w terminie 14 dni od doręczenia odpisu prawomocnego wyroku.

Jednocześnie Sąd, na podstawie art. 149 § 1 zdanie 2 P.p.s.a., stwierdził, że bezczynność ZO ZŁ nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. W tym zakresie Sąd wziął pod uwagę, że bezczynność była nieznaczna, a jak wynika z przedstawionej argumentacji postawa organu nie wynikała ze złej woli lecz z nieprawidłowej wykładni przepisów ustawy i powstałych stąd wątpliwości odnośnie powinności udzielenia żądanych informacji. Tym samym nie nosiła znamion lekceważącego traktowania ustawowych obowiązków organu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 P.p.s.a.