Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 29 stycznia 2015 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Piotr Chybicki Sędziowie sędzia WSA Hanna Raszkowska sędzia WSA Bogusław Jażdżyk (spr.) Protokolant specjalista Wojciech Grabowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 stycznia 2015 roku sprawy ze skargi P. G. na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w przedmiocie udzielenia informacji publicznej 1/ zobowiązuje Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego do rozpoznania wniosku skarżącego z dnia 3 listopada 2014 roku, w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi odpisu prawomocnego orzeczenia wraz z aktami sprawy; 2/ stwierdza, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3/ zasądza od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego na rzecz skarżącego P. G. kwotę 357 złotych (słownie: trzysta pięćdziesiąt siedem) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu akt sprawy wynika, że wnioskiem z dnia 3 listopada 2014 r. R. A., działając na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm.), zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego o udzielenie informacji na następujące pytania:

1. Ile dzików jest obecnie w zagrodzie dziczej ZO PZŁ zlokalizowanej w A przy Ośrodku Doskonalenia Psa Myśliwskiego w Leśnictwie A, Nadleśnictwo A?

2. Ile dzików zakupiono w poszczególnych latach gospodarczych 2011/2012, 2012/2013, 2013/2014 i 2014/2015?

3. Ile środków ZO PZŁ wydał na zakup dzików w poszczególnych latach gospodarczych jak wyżej?

Pismem z dnia 25 listopada 2014 r. P. G. - redaktor naczelny dziennika A, złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie za pośrednictwem Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego skargę na bezczynność wskazanego organu w zakresie udostępnienia informacji publicznej, zarzucając mu naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198, ze zm.) zwanej dalej: u.d.i.p. Wniósł o nakazanie w trybie art. 149 § 1 ppsa. udzielenia wnioskowanych informacji w ciągu 14 dni zgodnie ze złożonym wnioskiem oraz zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skarżący przytoczył treść art. 4 ust. 1 i art. 3a ustawy Prawo prasowe, wskazując, że podmioty nie zaliczone do sektora finansów publicznych zobowiązane są do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów, informacja ta nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności. Natomiast drugi z przytoczonych przepisów stanowi, że w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy u.d.i.p. Z powyższej regulacji wynika, że na skutek przedmiotowego wniosku winna być udzielona informacja w trybie u.d.i.p. Podkreślono, że Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją wskazanej wyżej ustawy, co potwierdzono w wyroku NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13. Skoro ustawodawca przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu administracji publicznej, o których mowa w art. 34 ustawy Prawo Łowieckie i podmiot ten gospodaruje majątkiem Skarbu Państwa wykonując zadania z zakresu ochrony zwierzyny dzikiej, to jest zobowiązany do udzielenia informacji publicznej. Brak zaś odpowiedzi na wniosek skutkuje bezczynnością lub przewlekle prowadzonym postępowaniem.

W odpowiedzi na skargę wskazano, że do Okręgowej Rady Łowieckiej wpłynęła skarga redaktora naczelnego dziennika A na odmowę udzielenia przez ORŁ informacji prasowej. W odpowiedzi na skargę wskazano, że nie podjęto korespondencji z wnioskodawcą, ponieważ swój wniosek złożył on w terminie wyjątkowo absorbującym środowisko myśliwskie, z uwagi na obchody święta "HUBERTUS". Poza tym wskazano, że w tym samym czasie ZO PZŁ uczestniczył w targach łowieckich w A.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Skarga wniesiona w rzeczonej sprawie jest zasadna.

Podnieść należy, że stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2014r., poz. 1647 j.t.) sądy administracyjne sprawują kontrolę wykonywania administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Przy czym sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawa prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270) zwanej dalej: ustawą ppsa. Kontrola ta obejmuje orzekanie w sprawach skarg na akty administracyjne lub czynności z zakresu administracji publicznej, enumeratywnie wymienione w art. 3 § 2 ustawy ppsa., jak również stosownie do art. 3 § 2 pkt 8 tej ustawy stronie przysługuje skarga na bezczynność organu administracji w sprawach, w których mogą być wydawane decyzje i postanowienia (art. 3 § 2 pkt 1-3 ustawy ppsa.), w których mogą być wydawane akty lub podejmowane czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (art. 3 § 2 pkt 4 tej ustawy), a także mogą być wydawane pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego w indywidualnych sprawach (art. 3 § 2 pkt 4a ustawy ppsa.). W takich sprawach można skutecznie wnieść skargę na bezczynność, jeśli organ administracji publicznej nie załatwi sprawy w terminie określonym w przepisach art. 35-36 k.p.a., bądź w terminie wynikającym z innej ustawy regulującej sposób postępowania organów administracji.

Wyjaśnić pozostaje również, że z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie - ale mimo zaistnienia ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub innego aktu lub nie podjął stosownych czynności. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność organu nie ma znaczenia okoliczność z jakich powodów określona decyzja, postanowienie lub inny akt nie zostały dokonane, a w szczególności czy bezczynność została spowodowana zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu.

Wobec tego aby móc skutecznie zarzucać organowi bezczynność należy wpierw stwierdzić, czy na takim organie ciąży wynikający z przepisów prawa obowiązek wszczęcia postępowania i podjęcia w nim stosownego rozstrzygnięcia (czynności), a dopiero później, iż obowiązku tego w nakazanym prawem terminie organ nie wypełnia.

Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że wojewódzki sąd administracyjny prowadząc postępowanie w sprawie bezczynności w zakresie udostępnienia informacji publicznej powinien, zanim wyda orzeczenie, zbadać prawidłowość złożenia skargi do sądu, a także czy sprawa mieści się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz istnienie lub nieistnienie bezczynności.

Poza tym stwierdzić należy, że zgodnie z art. 4 ust. 1 Prawa prasowego, przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów, informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności. W przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy (ust. 3), a odmowę, o której mowa w ust. 3, lub niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie, można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych (ust. 4).

Z kolei w myśl art. 3a ww. ustawy, w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Wniosek stąd, że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, natomiast art. 4 ust. 1 Prawa prasowego poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Chodzi tu o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. W konsekwencji dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej i z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie. Zgodnie z tym przepisem do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Tymczasem Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania.

W tym miejscu powołać należy się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, w którym m.in. stwierdzono, że ustawodawca w art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.) przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu administracji publicznej, w tym m.in.: prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia i w obwodach wydzierżawionych przez koła łowieckie, troskę o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny (por. R. Stec: "Uprawianie łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne", Lex 2012). Wymaga podkreślenia, że powyższe zadania mogą być realizowane również przez organy okręgowe Związku Łowieckiego, w tym jego zarządy okręgowe (art. 32a ust. 4 ustawy Prawo Łowieckie).

Nie budzi wątpliwości fakt, że wniosek z dnia 3 listopada 2014 r. dotyczył informacji o charakterze publicznym i został skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, przy czym należało przyjąć, że pochodzi on od dziennika A, a nie od R. A., występującego jako osoba fizyczna. Jego źródłem jest zatem prasa w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm.).

Pomimo, że żądanie to pochodziło od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 Prawa prasowego, stosownie do art. 3a tej ustawy podlegało ono rozpatrzeniu przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w A w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej, a nie w art. 4 Prawa prasowego. Stąd też wobec braku odpowiedzi na przedmiotowe żądanie, organ pozostawał w bezczynności, a redaktorowi naczelnemu dziennika A przysługiwała skarga do sądu administracyjnego na bezczynność w tym przedmiocie, złożona w trybie art. 3 § 2 pkt 8 w zw. z art. 3 § 2 pkt 4 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (vide: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 319/13, publikowane w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że redaktor naczelny dziennika A posiadał legitymację do wniesienia w niniejszej sprawie skargi, bowiem art. 3a Prawa prasowego wskazuje jedynie tryb, w jakim ma być załatwiony wniosek prasy o udostępnienie informacji publicznej, skierowany do podmiotu zobowiązanego do udostępniania takich informacji. Użyte w tym unormowaniu słowo "prasa" wskazuje jednak, że w każdej takiej sprawie to "prasa" pozostaje w roli podmiotu żądającego informacji, zaś "Prasą" w rozumieniu Prawa prasowego jest na przykład określony dziennik (art. 7 ust. 2 pkt 7). Dlatego też w sytuacji, gdy wniosek o udostępnienie informacji publicznej wnosi dziennikarz działający w imieniu określonego dziennika, interes prawny w postępowaniu zainicjowanym tym wnioskiem będzie miał dziennik, a nie dziennikarz, jako osoba fizyczna. Redaktorowi naczelnemu takiego dziennika - jako osobie kierującej na mocy art. 25 ust. 1 Prawa prasowego jego redakcją - przysługuje zatem legitymacja do wniesienia skargi w takim postępowaniu.

Wyjaśnić należy także, że na gruncie spraw z zakresu informacji publicznej bezczynność zachodzi w szczególności wówczas, gdy podmiot zobowiązany do udostępniania informacji publicznych, pomimo dysponowania żądaną informacją publiczną, nie udostępnia jej zgodnie z art. 13 ust. 1 w związku z art. 14 ust. 1 u.d.i.p., tj. bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, bądź też w tym terminie nie wydaje, na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy, decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (co jest uzasadnione np. wobec stwierdzenia, że żądana informacja objęta jest ograniczeniem opisanym w art. 5 ust. 1 i 2 ustawy).

Tak więc w rozpoznawanej sprawie Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego pozostaje w bezczynności w sprawie wniosku z dnia 3 listopada 2014 r., ponieważ nie został on dotychczas załatwiony w żaden z opisanych wyżej sposobów.

W tym stanie rzeczy, na mocy art. 149 § 1 p.p.s.a. orzeczono, jak w pkt 1 sentencji wyroku.

Sąd nie dopatrzył się w bezczynności podmiotu zobowiązanego rażącego naruszenia prawa, stąd orzeczono jak w pkt 2 sentencji wyroku. Jednakże argumentacja przedstawiona w odpowiedzi na skargę jest pozbawiona merytorycznych podstaw. Obchody święta "HUBERTUS" nie mogą być bowiem w żadnym przypadku argumentem prawnym usprawiedliwiającym bezczynność organu. Nie mniej jednak w ocenie Sądu organ nie działał złośliwie i celowo nie przewlekał rozpoznania wniosku strony.

O kosztach postępowania, obejmujących zwrot skarżącemu od organu uiszczonego wpisu od skargi w kwocie 100 zł oraz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej, orzeczono w pkt 3 stosownie do art. 200 i art. 205 § 2 ustawy p.p.s.a.