Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Grochowska-Jung (spr.) Sędziowie WSA Andrzej Góraj Andrzej Kołodziej Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 marca 2015 r. sprawy ze skargi P. G. - red. nacz. dziennika [...] na bezczynność Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] w przedmiocie udostępnienia informacji prasowej na wniosek z dnia [...] września 2014 r. 1. zobowiązuje Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego w [...] do rozpatrzenia wniosku skarżącego P. G. - red. nacz. dziennika [...] z dnia [...] września 2014 r., w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy; 2. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. zasądza od Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] na rzecz skarżącego P. G. - red. nacz. dziennika [...] kwotę 357 (słownie: trzysta pięćdziesiąt sedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Pismem z dnia [...] września 2014 r. S. P. w piśmie z logo "[...] Dziennik [...]" i nagłówkiem dziennika, zwrócił się do Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] o udzielenie, na podstawie art.11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz.U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24 ze zm.), informacji:

1. Czy Zarząd Główny PZŁ występował w roku bieżącym do zarządów okręgowych PZŁ o przekazanie na konto Zarządu kwot pieniężnych z kont okręgów?

2. Jeżeli na powyższe pytanie jest odpowiedź twierdząca, to prosił:

a) o przysłanie kopii pisma wystosowanego do okręgów oraz podanie podstawy prawnej takiego wystąpienia (jeżeli nie ma jej w tym wystąpieniu),

b) o informację skąd miały pochodzić te kwoty,

c) jakie kwoty uzyskał Zarząd Główny z każdego z okręgów,

d) jak zostały lub jak zostaną zagospodarowane uzyskane w ten sposób środki.

Natomiast w przypadku odmowy udzielenia informacji w powyższej sprawie w imieniu redaktora naczelnego wniósł o złożenie odmowy w ciągu 3 dni w trybie art. 4 ust. 3 ww. ustawy.

Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego pismem z dnia [...] września 2014 r. poinformował P. G., iż nie wpłynęło żądanie redaktora naczelnego o udzielenie odmowy informacji na piśmie z uwagi na powyższe ZGPZŁ nie może takiej odmowy wydać.

Następnie redaktor naczelny dziennika "[...]" P. G. w dniu 8 października 2014 r. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w [...], zarzucając mu naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wnosząc o udzielenie informacji zgodnie z wnioskiem z dnia [...] września 2014 r. oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu – powołując się na opisany powyżej stan faktyczny – podał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy Prawo prasowe, przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności. Z kolei przepis art. 3a stanowi, iż w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zatem udostępnienie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Natomiast art. 4 ust. 1 ustawy – Prawo prasowe poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w ustawie o dostępie do informacji publicznej, tj. o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Stąd też w świetle art. 3a ustawy - Prawo prasowe, dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej do udostępnienia informacji publicznych, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach tej ustawy. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania. Jak wskazano w wyroku NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, ustawodawca w art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (tekst. jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.) przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu ¡administracji publicznej, w tym m.in.: zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących.

Wymienione zadania nałożone na Związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny (por. Roman Stec: "Uprawnienie łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne" Lex 2012). Zatem przedmiotowy wniosek z dnia [...] września 2014 r., jako dotyczący udzielenia informacji publicznej o charakterze publicznym i skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, pomimo że pochodził od przedstawiciela prasy, podlegał rozpatrzeniu przez ZGPZŁ w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej, a nie w trybie art. 4 ustawy - Prawo prasowe.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego w [...] wniósł o jej odrzucenie. W uzasadnieniu podał, że zgodnie z ustawą Prawo prasowe w przypadku żądania redaktora naczelnego podmiot odmawiający udzielenia informacji sporządza odmowę udzielenia informacji na piśmie z wszelkimi wymogami zawartymi w art. 4 Prawa prasowego. Odmowa ta lub brak spełnienia jej wymogów jest zaskarżalne do sądu administracyjnego. Zdaniem organu, w przedmiotowej sprawie żądanie redaktora naczelnego nie zostało do skarżonego przekazane zatem skarga jest niedopuszczalna.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości m.in. poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

Skarga analizowana pod tym kątem zasługuje na uwzględnienie. Na samym wstępie zaakcentować należy, że przedmiotem skargi jest bezczynność Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] polegająca na niezałatwieniu wniosku z dnia [...] września 2014 r. o udzielnie informacji prasowej złożonego przez S. P.

Dokonując analizy powyższego wniosku nie budzi - zdaniem Sądu - wątpliwości fakt, że pochodzi on od dziennika "[...]", a nie od S. P. występującego jako osoba fizyczna. Zatem jego źródłem jest prasa w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm.). Wprawdzie S. P. nie powoływał się w nim na żadne pełnomocnictwo, jednak wniosek ten posiada logo i nagłówek dziennika "[...]", a jako jego podstawę prawną wskazano art. 4 ust. 1 Prawa prasowego. Zatem nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że z wnioskiem o udzielenie informacji S. P. w niniejszej sprawie występował w imieniu własnym, a niejako dziennikarz dziennika "[...]".

W dalszej części stwierdzić należy, że zgodnie z art. 4 ust. 1 Prawa prasowego, przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów, informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności. W przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy (ust. 3), a odmowę, o której mowa w ust. 3 lub niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie, można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych (ust. 4). Z kolei w myśl art. 3a ustawy, w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198). Wniosek stąd, że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, natomiast art. 4 ust. 1 Prawa prasowego poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Chodzi tu o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. W konsekwencji dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej i z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie. Zgodnie z tym przepisem do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Tymczasem Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego w [...] jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania. W tym miejscu powołać należy się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, w którym m.in. stwierdzono, że ustawodawca w art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.) przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu administracji publicznej, w tym m.in.: prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodach wyłączonych w obwodach wydzierżawionych przez koła łowieckie, troskę o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny (por. R. Stec: "Uprawianie łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne.", Lex 2012). Publicznoprawnych charakter działalności Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego przesądza również o tym, że żądane w niniejszej sprawie informacje stanowią informacje publiczne bowiem we wniosku domagano się udzielenia informacji dotyczącej występowania przez ZGPZŁ do zarządów okręgowych PZŁ o przekazanie na konto Zarządu kwot pieniężnych z kont okręgów skąd pochodziły te kwoty, jakie kwoty uzyskał Zarząd Główny z każdego z okręgów oraz jak zostaną lub jak zostały te środki zagospodarowane.

W myśl zaś art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, informację publiczną stanowi każda informacja o sprawach publicznych. W szczególności informacją taką, podlegającą udostępnieniu w trybie przepisów ustawy, jest informacja o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1, w tym o treści dokumentów urzędowych, w szczególności treści aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć (pkt 4 lit. a). Zatem nie budzi wątpliwości fakt, że wniosek z dnia [...] września 2014 r. dotyczył informacji o charakterze publicznym i został skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne. Skoro zaś tak, to pomimo, iż żądanie to pochodziło od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 Prawa prasowego, stosownie do art. 3a tej ustawy podlegało ono rozpatrzeniu przez Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego w [...] w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej, a nie w art. 4 Prawa prasowego. Stąd też wobec braku odpowiedzi na przedmiotowe żądanie, organ pozostawał w bezczynności, a redaktorowi naczelnemu dziennika "[...]" przysługiwała skarga do sądu administracyjnego na bezczynność w tym przedmiocie, złożona w trybie art. 3 § 2 pkt 8 w zw. z art. 3 § 2 pkt 4 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (vide: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 319/13). Zaznaczyć się godzi, że właśnie redaktor naczelny dziennika "[...]" posiadał legitymację do wniesienia w niniejszej i sprawie skargi, bowiem art. 3a Prawa prasowego wskazuje jedynie tryb, w jakim ma być załatwiony wniosek prasy o udostępnienie informacji publicznej, skierowany do podmiotu zobowiązanego do udostępniania takich informacji. Użyte w tym unormowaniu słowo "prasa" wskazuje jednak, że w każdej takiej sprawie to "prasa" pozostaje w roli podmiotu żądającego informacji, zaś "Prasą" w rozumieniu Prawa prasowego jest na przykład określony dziennik (art. 7 ust. 2 pkt 7). Zatem w sytuacji, gdy wniosek o udostępnienie informacji publicznej wnosi dziennikarz działający w imieniu określonego dziennika, interes prawny w postępowaniu zainicjowanym tym wnioskiem będzie miał dziennik, a nie tylko dziennikarz, jako osoba fizyczna. Redaktorowi naczelnemu takiego dziennika - jako osobie kierującej na mocy art. 25 ust. 1 Prawa prasowego jego redakcją - przysługuje zatem legitymacja do wniesienia skargi w takim postępowaniu.

W dalszej części stwierdzić należy, że z bezczynnością mamy do czynienia, gdy zobowiązany podmiot nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie, ale - mimo istnienia ustawowego obowiązku – nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosowanej czynności określonej w art. 3 § 2 pkt 1 - 4a ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Na gruncie spraw z zakresu informacji publicznej bezczynność zachodzi w szczególności wówczas, gdy podmiot zobowiązany do udostępniania informacji publicznych, pomimo dysponowania żądaną informacją publiczną, nie udostępnia jej zgodnie z art. 13 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy, tj. bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, bądź też w tym terminie nie wydaje, na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy, decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (co jest uzasadnione np. wobec stwierdzenia, że żądana informacja objęta jest ograniczeniem opisanym w art. 5 ust. 1 i 2 ustawy).

Zatem w rozpoznawanej sprawie Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego w [...] pozostaje w bezczynności w sprawie wniosku strony skarżącej z dnia [...] września 2014 r., ponieważ nie został on dotychczas załatwiony w żaden z opisanych wyżej sposobów.

Na marginesie już tylko dodać należy, że skarga dotyczy bezczynności w rozpoznaniu wniosku, a nie pisemnej odmowy udzielenia informacji. Jednocześnie z drugiej strony Sąd nie dopatrzył się w bezczynności Zarządu rażącego naruszenia prawa, ponieważ postawa organu była raczej wynikiem braku nieznajomości obowiązujących przepisów, a nie złej woli i tym samym świadczy, że skarżący nie był lekceważony. Z tego samego powodu Sąd nie orzekł z urzędu grzywny wobec Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w [...].

W tym stanie rzeczy, na mocy art. 149 ust. 1 w zw. z art. 151 i art. 132, a w sprawie kosztów na podstawie art. 200 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), należało orzec, jak w sentencji wyroku.