Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Antoniuk, Sędziowie WSA Adam Lipiński (spr.), Janusz Walawski, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Sylwia Mikuła, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2015 r. w sprawie ze skargi P. G. – redaktora naczelnego dziennika "[...]" na bezczynność Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1. zobowiązuje Zarząd Głównego Polskiego Związku Łowieckiego do rozpatrzenia wniosku z dnia [...] października 2014 r. K. M. – dziennikarza dziennika "[...]", w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy; 2. stwierdza, że bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; 3. zasądza od Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego na rzecz skarżącego P. G. – redaktora naczelnego dziennika "[...]" kwotę 357 (słownie: trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Redaktor naczelny dziennika "[...]" – P. G. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego w rozparzeniu wniosku z dnia [...] października 2014 r. o udzielenie prasie informacji publicznej.

W skardze wskazał, iż wnioskiem z dnia [...] października 2014 r. dziennikarz dziennika "[...]" – K. M., powołując się na art. 4 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24 ze zm.), zwrócił się do Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego o udzielenie informacji przez przesłanie kopii:

uchwały ZG PZŁ z dnia [...] stycznia 2014 r. zakładającej Klub [...] Polskiego Związku łowieckiego;

protokołu z posiedzenia ZG PZŁ w dniu [...] stycznia 2014 r.;

statutu Klub [...] Polskiego Związku Łowieckiego;

innych dokumentów związanych z powstaniem Klubu;

listy funkcji kierowniczych Klubu z imionami i nazwiskami osób pełniących te funkcje.

Nadmienił, iż do dnia sporządzenia skargi (24 listopada 2014 r.) nie uzyskał na powyższy wniosek żadnej odpowiedzi, co w ocenie skarżącego stanowi naruszenie art. 4 ust. 1 z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r., poz. 782 ze zm.).

W dalszej części skargi skarżący wskazywał na przepisy art. 3a ustawy – Prawo prasowe, art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.) upatrując w tych przepisach istnienie po stronie Zarządu Głównego PZŁ obowiązku udostępnienia żądanej informacji. Przywołał także orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego – wyrok z dnia 5 kwietnia 2013 r. w sprawie I OSK 89/13 oraz postanowienie z dnia 12 kwietnia 2013 r. w sprawie I OSK 319/13.

W konkluzji skargi strona skarżąca wniosła o zobowiązanie, na zasadzie art. 149 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Zarządu Głównego PZŁ do udzielenia odpowiedzi, zgodnie z treścią wniosku oraz o zasądzenie na rzecz skarżącego od Zarządu Głównego PZŁ kosztów postępowania.

Skarga została sporządzona w dniu 24 listopada 2014 r. i wpłynęła do Zarządu Głównego PZŁ w dniu 1 grudnia 2014 r.

Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.

W uzasadnieniu swojego stanowiska Zarząd Główny PZŁ przyznał fakt otrzymania wniosku z dnia [...] października 2014 r. (wpływ w dniu 30 października

2014 r.), w którym K. M., powołując się na prawo prasowe, zadał pięć pytań skierowanych do ZG PZŁ i jako podstawę prawną wskazał ustawę Prawo prasowe, zaś do wniosku nie dołączył żadnego załącznika.

W ocenie Zarządu Głównego PZŁ brak jest w niniejszej sprawie bezczynności. Bezczynność w udzieleniu informacji może nastąpić jedynie na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zadane pytania nie mieszą się w zakresie informacji publicznej.

Następnie Zarząd Główny PZŁ stwierdził, iż (w podobnej sprawie) na pismo ZG PZŁ z dnia [...] sierpnia 2014 r. P. G. nie udzielił informacji czy wnioskodawca jest dziennikarzem.

ZG PZŁ nadmienił także, iż nie posiada informacji - pomimo starań - czy wnioskodawcy przysługuje uprawnienie żądania informacji prasowej - której zgodnie z ustawą Prawo prasowe przysługuje jedynie dziennikarzowi, natomiast instytucja dziennikarza ma swoją legalną definicję.

W aktach sprawy znajduje się pismo Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego z dnia [...] sierpnia 2014 r., skierowane na adres P. G. dziennik "[...]", w którym w nawiązaniu do pisma z dnia [...] sierpnia 2014 r. ZG PZŁ poinformował, iż osoba podpisana jako K. M. zwróciła się do tut. Zarządu z pytaniami, w trybie prawa prasowego, podając się za dziennikarza ww. dziennika. ZG PZŁ prosił o udzielenie informacji czy K. M. jest dziennikarzem dziennika [...].

W powyższym piśmie z dnia [...] sierpnia 2014 r. wskazano, iż wymieniona osoba powołała się na upoważnienie, którego nie załączyła. W związku z powyższym Zarząd nie posiada jakiegokolwiek potwierdzania, iż osoba ta występuje w imieniu dziennika "[...] ". Brak potwierdzenia powyższego uniemożliwi udzielenie odpowiedzi na zadane pytania w trybie prawa prasowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

We wniosku z dnia [...] października 2014 r. K. M. podał, że jest dziennikarzem dziennika "[...]", który zapisany jest w rejestrze dzienników i czasopism (Rej. Pr. SO w [...], nr [...]). Nadto sam wniosek został sporządzony na tak zwanym papierze firmowym, który zawiera charakterystyczne dla tego dziennika oznaczenia oraz układ graficzny i liternictwo charakterystyczne dla pism dziennika "[...]". We wniosku tym wskazano również na adres internetowy dziennika: [...].

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, powyższe oznaczenie wyraźnie sugerowało, iż autorem wniosku jest dziennikarz dziennika "[...]", zaś ewentualne wątpliwości w tym zakresie Zarząd Główny PZŁ mógł niezwłocznie wyjaśnić sprawdzając podany adres internetowy.

Wskazać w tym aspekcie sprawy także należy, iż pomiędzy redaktorem naczelnym dziennika "[...]" a organami Polskiego Związku Łowieckiego przed sądami administracyjnymi w Polsce toczą się od kilku lat spory w zakresie dostępu do informacji publicznej albo prasowej, a zatem logo i oznaczenia firmowe na pismach dziennika "[...]" są doskonale znane organom PZŁ.

Nadto status dziennikarza K. M. został potwierdzony w niniejszej skardze redaktora naczelnego dziennika "[...]".

Skoro, zgodnie z orzecznictwem (por. wyrok NSA z dnia 16 marca 2009 r., sygn. akt I OSK 1277/08; wyrok WSA w Poznaniu z dnia 5 września 2013 r., sygn. akt II SAB/Po 76/13), brak autoryzowanego podpisu na wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie stanowi jego braku formalnego, to tym bardziej przedmiotowy wniosek z dnia [...] października 2014 r. złożony przez K. M. w sposób wyżej opisany, w tym z powołaniem się na status dziennikarza dziennika "[...]" powinien wszcząć stosowne postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej. Żądanie przez organ wyjaśnień od redaktora naczelnego, czy osoba składająca wniosek jest dziennikarzem redakcji oraz wezwanie do przedłożenia pełnomocnictwa nie miało żadnego wpływu na skuteczność złożenia wniosku i na obowiązek organu do rozpatrzenia wniosku zgodnie z powołanymi wyżej przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Podkreślenia również wymaga, że udostępnienie informacji publicznej powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej).

Również w żaden sposób pisma ZG PZŁ z dnia [...] sierpnia 2014 r., stanowiącego odpowiedź ZG PZŁ na wniosek z dnia [...] sierpnia 2014 r. (co wprost wynika z treści tego pisma) nie można traktować jako odpowiedzi ZG PZŁ na inny wniosek z dnia [...] października 2014 r., jak to usiłuje wywieść w odpowiedzi na skargę Zarząd Główny PZŁ.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie argumentacja zawarta w odpowiedzi na skargę z podanych wyżej przyczyn jest całkowicie nieuzasadniona i zmierzająca jedynie do opóźnienia załatwienia sprawy udostępnienia żądanej informacji przez ZG PZŁ. Nie można tu także mówić jak to czyni odpowiedź na skargę, o dochowaniu przez ZG PZŁ jakichkolwiek starań w zakresie wyjaśnienia ewentualnych wątpliwości.

W zakresie pojęcia "prasa" mieści się zarówno dziennikarz, jak i redaktor naczelny konkretnego dziennika. Z tego powodu domaganie się udzielenia informacji przez konkretnego dziennikarza nie przekreśla legitymacji redaktora naczelnego dziennika, dla którego dziennikarz pracuje, do zaskarżenia bezczynności w tym przedmiocie (por. wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 18 listopada 2014 r., sygn. akt II SAB/Rz 89/14).

Z okoliczności sprawy, w tym żądania przesłania informacji na adres dziennika oraz przede wszystkim z treści skargi wynika, że K. M. nie działał w imieniu własnym, ale na rzecz dziennika "[...]". W takiej sytuacji osobą, która posiada w niniejszej sprawie interes prawny jest redaktor naczelny tego dziennika – P. G., jako osoba kierująca – na mocy art. 25 ust. 1 Prawa prasowego – jego redakcją. Redaktor naczelny redakcji jest zatem uprawniony do występowania w postępowaniu przed sądem administracyjnym za określoną redakcję.

Zgodnie natomiast z art. 3a Prawa prasowego, w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Tym samym, udostępnienie prasie informacji, która ma walor informacji publicznej w rozumieniu tej ustawy, odbywa się w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, która w kompleksowy sposób reguluje zagadnienie dostępu do informacji publicznej, określa zarówno zakres podmiotowy i przedmiotowy jej stosowania oraz procedurę i tryb udostępniania informacji publicznej a nie w trybie art. 4 Prawa prasowego (patrz: J. Sobczak, Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2008 r., dostępny w LEX oraz wyrok WSA w Krakowie z dnia 28 listopada 2014 r., sygn. akt II SAB/Kr 371/14, a także wyrok WSA w Gliwicach z dnia 25 marca 2015 r., sygn. akt IV SAB/Gl 13/15).

W świetle regulacji przepisów art. 1 ust. 1, art. 4 i art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej nie może być wątpliwości, że żądane wnioskiem z dnia [...] października 2014 r. dokumenty, to jest: uchwała ZG PZŁ z dnia [...] stycznia 2014 r. zakładająca Klub [...] Polskiego Związku Łowieckiego, protokół z posiedzenia ZG PZŁ w dniu [...] stycznia 2014 r., statutu Klub [...] Polskiego Związku Łowieckiego; dokumenty związane z powstaniem Klubu; lista funkcji kierowniczych Klubu z imionami i nazwiskami osób pełniących te funkcje - stanowią informację o działalności (załatwianych sprawach) ZG PZŁ, podmiotu wykonującego zadania publiczne, do którego mają zastosowanie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Taki pogląd jest zbieżny z poglądem wyrażonym przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 kwietnia 2013 r. (sygn. akt I OSK 89/13, dostępny na ww. stronie internetowej). NSA trafnie argumentował, że Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Mocą ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1226 ze zm.), prawodawca przekazał Polskiemu Związkowi Łowieckiemu do realizacji zadania z zakresu administracji publicznej, w tym m.in. prowadzenie gospodarki łowieckiej, troskę o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących (art. 34). Związek realizuje także inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na Związek w drodze ustawy – ze względu na ich cel – mają charakter publiczny. To wszystko sprawia, że Polski Związek Łowiecki jest podmiotem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej. (zob. m.in. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13). Zatem żądana informacja, dotycząca dokumentów związanych z powstaniem Klubu [...] PZŁ, należy do kategorii spraw publicznych, które leżą w sferze spraw załatwianych przez Zarząd Główny PZŁ.

Reasumując, stwierdzić należy, że zagadnienia podniesione w przedmiotowym wniosku z dnia [...] października 2014 r., należą do sfery zagadnień publicznych w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej a Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 omawianej ustawy. W następstwie tego, ma on również obowiązek rozpoznania przedmiotowego wniosku o udostępnienie informacji publicznej, stosując odpowiednie regulacje tej ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Brak po stronie Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego takiego działania powoduje jego bezczynność w rozpatrzeniu przedmiotowego wniosku, co z kolei czyni skargę w całości zasadną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), w punkcie pierwszym sentencji wyroku stwierdził, że Zarząd Główny PZŁ pozostawał w bezczynności w rozpoznaniu wniosku z dnia [...] października 2014 r. Konsekwencją tego rozstrzygnięcia jest konieczność załatwienia wniosku w sposób przewidziany w przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej, z uwzględnieniem wytycznych zawartych w niniejszym uzasadnieniu.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie stwierdzona bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, co zostało wskazane w punkcie drugim sentencji wyroku.

Na taką ocenę bezczynności miał wpływ wyżej opisany sposób załatwiania przez Zarząd Główny PZŁ przedmiotowego wniosku z dnia [...] października 2014 r., a w zasadzie brak jakiegokolwiek jego załatwiania, gdy zważy się, iż w rozumieniu odpowiedzi na skargę załatwieniem tej sprawy było pismo ZG PZŁ z dnia [...] sierpnia 2014 r., wystosowane do redaktora dziennika "[...]" w sprawie innego wniosku, a także dalszy brak działania ZG PZŁ po wpływie skargi ([...] grudnia 2014 r.).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 ww. ustawy oraz § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490).