Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Świstak Sędziowie Sędzia WSA Wiesława Batorowicz (spr.) Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Protokolant st.sekr.sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 kwietnia 2015 r. sprawy ze skargi Redaktora naczelnego dziennika "A" – P. G. na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. w przedmiocie udzielenia informacji prasowej; I. umarza postępowanie, II. stwierdza, że bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, III. zasądza od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. na rzecz skarżącego kwotę [...] zł ([...]) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Pismem z dnia [...] września 2014 r. K. M. działając jako dziennikarz dziennika "A" zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. (dalej: "Zarząd"), na podstawie art. 4 ust. 1 i 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (dalej: "Prawo prasowe"), o udzielenie informacji dotyczącej ostatniego, przeprowadzonego w okręgu, kursu dla nowowstępujących do Polskiego Związku Łowieckiego, poprzez podanie wszystkich tytułów kosztów i ich wysokości przyjętych w kalkulacji dla wyliczenia sumarycznego kosztu kursu pokrywanego przez jego uczestników, z podaniem dat odbywania się kursu, liczby jego uczestników i ile zobowiązany był zapłacić każdy z nich.

Pismem z dnia [...] października 2014 r. Zarząd udzielił odpowiedzi na powyższy wniosek z dnia [...] września 2014 r. i udostępnił informacje dotyczące ostatniego, przeprowadzonego w okręgu kursu dla nowowstępujących do Polskiego Związku Łowieckiego.

W piśmie z dnia [...] października 2014 r. K. M. – wskazując, że udzielone informacje są niepełne – zwrócił się do Zarządu o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:

1. Czyjej własności są pomieszczenia, w których odbywało się szkolenie i egzaminy, jaka była ich powierzchnia, jaką przyjęto stawkę za 1 dzień korzystania z tych pomieszczeń i na jakiej podstawie formalnej (umowa, zlecenie, użyczenie) określono sumaryczny koszt wynajmu na rzecz ZO PZŁ za czas szkolenia i egzaminów?

2. Czy materiały szkoleniowe uczestnicy musieli pobierać odpłatnie od organizatorów, czy też mogli je sami sobie znaleźć na rynku lub w sieci, albo pożyczyć od uczestnika takiego kursu w ub. roku?

3. Czy koszty pomocy naukowych dla wykładowców są dodawane do każdego kolejnego kursu i pozostają po kursie we własności wykładowcy, czy też przechodzą z rąk do rąk przy kolejnych kursach, nie obciążając kosztów kolejnych szkoleń?

4. Jaką korespondencję otrzymywali od organizatorów kursu jego uczestnicy oraz ile stron kserokopii i czego wykonano na rzecz szkolenia?

5. W jakiej formie ponoszone były koszty przeglądu broni (umowa zlecenie, faktura firmy zewnętrznej) i jakie czynności wchodziły w ten przegląd?

6. Jakie konkretnie sztuki broni (rodzaj, marka, model, kaliber) używane były podczas szkolenia, jaka jest wartość księgowa każdej sztuki, kiedy została wprowadzona na majątek ZO PZŁ i jakim procentem rocznym jest amortyzowana?

7. Przyjmując opłatę za szkolenie w wysokości [...] zł/os. ZO PZŁ uzyskał nadwyżkę nie przewidywaną przez art. 42 ust. 9 ustawy Prawo łowieckie. Czy wydanie tej nadwyżki na zakup nowej broni śrutowej, a nie zwrócenie uczestnikom nie powoduje, że uczestnicy jednego szkolenia finansują uczestników kolejnych szkoleń lub finansują PZŁ, który staje się właścicielem tej broni?

Pismem z dnia [...] listopada 2014 r., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika redaktor naczelny dziennika "A" P. G. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. w przedmiocie udzielenia informacji publicznej.

W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, że wniosek z dnia [...] października 2014 r., jako dotyczący udzielenia informacji o charakterze publicznym i skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, pomimo że pochodził od przedstawiciela prasy, podlegał rozpatrzeniu przez organ w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dalej: "u.d.i.p."). Oznacza to zdaniem skarżącego, że brak odpowiedzi organu w ciągu 14 dni narusza art. 13 ust. 1 u.d.i.p. i jest bezczynnością w przedmiocie udzielenia informacji publicznej.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w K. wskazał, że już po złożeniu skargi, pismem z dnia [...] grudnia 2014 r., udzielił odpowiedzi na powtórne żądanie skarżącego.

Podczas rozprawy w dniu 30 kwietnia 2015 r. stawił się pełnomocnik Zarządu i wniósł o umorzenie postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Postępowanie sądowoadministracyjne należało umorzyć.

Instytucja skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm., dalej: "P.p.s.a."), ma na celu ochronę strony przez doprowadzenie do wydania przez organ rozstrzygnięcia w sprawie. Równocześnie, podejmując rozstrzygnięcie w sprawie ze skargi na bezczynność organu, należy uwzględnić stan sprawy istniejący w dniu wyrokowania.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, iż w świetle zapisów ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z 1984 r. nr 5 poz. 24 ze zm.), w szczególności art. 25 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 7, art. 1 i 3a tej ustawy oraz przedstawionego wypisu z rejestru dzienników i czasopism nie budzi wątpliwości legitymacja czynna redaktora naczelnego dziennika "A" P. G. jako kierującego redakcją, skoro w piśmie z dnia [...] października 2014 r. o udzielenie informacji zwracał się dziennikarz redakcji tego dziennika powołując się na działanie z upoważnienia wyżej wymienionego. Zarówno dziennikarz jak i redaktor naczelny konkretnego dziennika mieszczą się bowiem w pojęciu "prasa" w rozumieniu tej ustawy (por. wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, które zostały wydane na gruncie podobnych stanów faktycznych: z dnia 12 lutego 2015, sygn. akt II SAB/Po 150/14 i z dnia 5 lutego 2015, sygn. akt II SAB/Po 131/14 – orzeczenia publ. w Internecie pod adresem: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/).

Należy następnie wskazać, że domaganie się udzielenia informacji przez konkretnego dziennikarza nie przekreśla legitymacji do zaskarżenia bezczynności w tym przedmiocie przez redaktora naczelnego dziennika. W przedmiotowej sprawie nie budzi wątpliwości, że K. M. nie działał w imieniu własnym, ale na rzecz dziennika "A".

W tym miejscu należy przytoczyć przepis art. 3a Prawa prasowego, zgodnie z którym w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 782 ze zm.). Oznacza to, że udostępnienie prasie informacji – która ma walor informacji publicznej w rozumieniu wymienionej wyżej ustawy – odbywa się w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, a nie w trybie art. 4 Prawa prasowego. Jednocześnie w myśl art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w tym podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Zgodnie z poglądem ukształtowanym w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, orzeczenie publ. w Internecie pod adresem: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/), Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, do którego mają zastosowanie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Analizując bowiem kompetencje Polskiego Związku Łowieckiego wynikające z przepisów ustawy stwierdzić trzeba, że ustawodawca przekazał mu do realizacji zadania z zakresu administracji publicznej. Zdania te wynikają m.in. z art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 1226, ze zm., dalej "Prawo łowieckie"). Choć w strukturze organizacyjnej zrzeszenia podmiotowość prawną mają jedynie Polski Związek Łowiecki i koła łowieckie, to jednak zarządy okręgowe są statutowymi organami Polskiego Związku Łowieckiego wyposażonymi we własne władcze kompetencje (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 27 stycznia 2015 r., sygn. akt II SAB/Po 122/14, orzeczenie publ. w Internecie pod adresem: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/). Nie budzi zatem wątpliwości, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego jest podmiotem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p., a więc zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej z racji wykonywania przez Związek zadań publicznych wynikających m.in. z art. 34 Prawa łowieckiego i legitymowanym w sprawie bezczynności w przedmiocie udzielenia informacji publicznej (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 kwietnia 2007 r., sygn. akt I OSK 735/06 i cyt. wyżej wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2013 r. sygn. akt I OSK 89/13 – orzeczenia publ. w Internecie pod adresem: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/).

Reasumując stwierdzić należy, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. i co za tym idzie do rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej przez ten podmiot stosować się będzie regulacje ustawy o dostępie do informacji publicznej i to niezależnie od tego czy wniosek pochodzi od obywatela działającego w imieniu własnym, czy też od prasy.

Podkreślić należy, że u.d.i.p. nie zawiera jakichkolwiek wymagań formalnych wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Wniosek taki może przybrać każdą formę, o ile wynika z niego w sposób jasny co jest jego przedmiotem. Cel wymienionej ustawy oraz regulacja zawarta w art. 10 ust. 2 u.d.i.p. przewidująca, że informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku, uzasadnia przyjęcie, iż postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej jest odformalizowane i uproszczone. W kontekście rozpatrywanej sprawy należy zauważyć, że Zarząd był obowiązany udostępnić informacje publiczną, o jaką wniósł skarżący w piśmie z dnia [...] października 2014 r.

Odnosząc przedstawione rozważania do niniejszej sprawy, wskazać należy, że w momencie, w którym skarga z dnia [...] listopada 2014 r. wpłynęła do Zarządu, tj. w dniu [...] grudnia 2014 r., wniosek o udzielenie informacji publicznej nie był jeszcze przez Zarząd rozpatrzony i nie udzielono informacji objętej żądaniem wniosku. Jednakże już po wniesieniu skargi, w piśmie z dnia [...] grudnia 2014 r. skarżony organ udzielił redaktorowi naczelnemu dziennika "A" żądanej informacji. Powyższe oznacza, że w dacie orzekania przez tutejszy Sąd nie było możliwe wydanie rozstrzygnięcia, o jakim mowa w art. 149 § 1 P.p.s.a. i zobowiązanie organu do rozstrzygnięcia sprawy. Skoro udzielenie informacji publicznej przez Zarząd nastąpiło po wniesieniu skargi, a przed dniem wydania wyroku w sprawie, musiało to skutkować umorzeniem postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 P.p.s.a., jak też Sąd orzekł w punkcie I sentencji wyroku.

Stwierdzona bezczynność organu nie miała w ocenie Sądu charakteru rażącego naruszenia prawa, gdyż zwłoka w zakresie udostępnienia informacji publicznej nie może być traktowana jako intencyjne działanie, mające na celu uniemożliwienie stronie uzyskania informacji wskazanej w jej wniosku. Mając powyższe na względzie, tutejszy Sąd orzekł jak w punkcie II sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie III sentencji na podstawie art. 201 § 1 P.p.s.a., zgodnie z którym zwrot kosztów przysługuje skarżącemu od organu, także w przypadku umorzenia postępowania, z uwagi na dokonanie przez organ autokontroli. Wskazany wyżej przepis znajduje bowiem zastosowanie w przypadku, gdy w wyniku wniesienia skargi na bezczynność oraz przewlekłe prowadzenie postępowania, organ wyda akt lub podejmie czynność z zakresu administracji publicznej dotyczący uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, co do którego pozostawał w bezczynności, przewlekłości. O powyższym przesądziła uchwała składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2008 r. sygn. I OPS 6/08 (publ. w Internecie pod adresem: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/). Rozstrzygając o wysokości kosztów należnych skarżącemu od organu, Sąd uwzględnił również treść art. 205 § 2 P.p.s.a. oraz § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c, § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2[...] września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490) – z uwagi na fakt reprezentowania strony skarżącej przez radcę prawnego.