Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Sędziowie sędzia NSA Mieczysław Markowski, sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys, Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 16 czerwca 2015 r. sprawy ze skargi P. G. - redaktora naczelnego dziennika "Ł." w G. na bezczynność Zarządu Okręgowego P. Z. Ł. w S. w przedmiocie udzielenia informacji publicznej 1. zobowiązuje Zarząd Okręgowy P. Z. Ł. w S. do załatwienia wniosku Dziennika "Ł." w G. z dnia [...] października 2014 roku, w terminie 14 dni od doręczenia odpisu prawomocnego wyroku, w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej; 2. stwierdza, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; 3. wymierza Zarządowi Okręgowemu P. Z. Ł. w S. grzywnę w kwocie 500,00 (pięćset) złotych; 4. zasądza od Zarządu Okręgowego P. Z. Ł. w S. na rzecz skarżącego Dziennika "Ł." w G. kwotę 357,00 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Wnioskiem z dnia [...] października 2014r. dziennikarz Dziennika "Ł." K. M. skierował do Zarządu Okręgowego P. Z. Ł. w S. prośbę o udzielenie informacji poprzez przesłanie kopii protokołów i podjętych uchwał z posiedzeń Zarządu Okręgowego PZŁ odbytych w roku 2014 w formie kopii nadesłanych drogą pocztową lub skanów nadesłanych pocztą email. Dodał, że w przypadku uznania, iż w treści wnioskowanych protokołów znajdują się dane osobowe, dane te mogą zostać przez organ zanonimizowane. Dziennikarz powołał się na art. 4 ust.1 i 11 ust. 1 ustawy Prawo prasowe.

Na powyższy wniosek nie została udzielona odpowiedź i Redaktor Naczelny Dziennika "Ł." złożył w dniu [...] listopada 2014. skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego PZŁ w S. Skarga powyższa wpłynęła do organu [...] listopada 2014r. a przekazana została sądowi – bez odpowiedzi na skargę – dopiero w dniu 2 kwietnia 2015r. Z tytułu spóźnionego przekazania skargi organ został ukarany grzywną w kwocie 500 złotych postanowieniem WSA w Białymstoku z dnia 12.05.2015r. w sprawie o sygn. IISO/Bk 4/15. W skardze na bezczynność skarżący zarzucił organowi niedochowanie terminu do udzielenia informacji publicznej wynikającego z ustawy o dostępie do informacji publicznej, której przepisy stosuje się przy realizacji dostępu prasy do informacji publicznej. Skarżący wniósł o nakazanie organowi udzielenia informacji w terminie 14 dni oraz wniósł o zasądzenie od organu na jego rzecz kosztów postępowania sądowego.

Organ nie złożył odpowiedzi na skargę ani w momencie przesyłania skargi ani po późniejszym wezwaniu sądu (vide: wezwanie k. 12 akt i dowód jego doręczenia k. 13 akt sądowych).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje;

Skarga podlegała uwzględnieniu w pełnym zakresie albowiem organ pozostawał w bezczynności w udzieleniu żądanej informacji publicznej a stan bezczynności nie został usunięty do dnia wyrokowania.

Przedmiotem skargi była bezczynność Zarządu Okręgowego PZŁ w S. w załatwieniu wniosku z dnia 7 października 2014r. złożonego przez K. Ma. - dziennikarza Dziennika "Ł.", który z powołaniem się na przepisy art. 4 ust. 1 i 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984r. Prawo prasowe zażądał nadesłania kopii protokołów z posiedzeń Zarządu Okręgowego PZŁ i podjętych uchwał przez Zarząd w roku 2014. Treść wniosku i forma pisma nie pozostawiały wątpliwości, że pismo pochodzi od Dziennika "Ł." a zatem od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 i 5 Prawa prasowego, a nie od K. M. jako osoby fizycznej. Pojęcie "prasa" w rozumieniu powołanego art. 7 ust. 2 pkt 1 Prawa prasowego obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską, zaś dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taka działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji. Wprawdzie autor wniosku nie powoływał się na żadne pełnomocnictwo, ale z faktu, że wniosek został złożony na druku firmowym czasopisma, opatrzonym logo Dziennika "Ł.", z podaniem danych o numerze rejestru sądowego, numerze telefonu redakcji, faxu, adresu poczty elektronicznej zaś w podstawie prawnej dziennikarz powołał się na przepisy ustawy Prawo prasowe, należało przyjąć, że K. M. nie występował o informację w imieniu własnym a jako dziennikarz Dziennika "Ł." a w konsekwencji Redaktorowi Naczelnemu (P. G.) - jako osobie kierującej redakcją na mocy art. 25 ust. 1 Prawa prasowego – przysługiwała legitymacja do złożenia skargi na bezczynność.

Stosownie do treści art. 4 ust. 1 Prawa prasowego, przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych niedziałające w celu osiągnięcia zysku, są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności. Stosownie do art. 3 "a" Prawa prasowego, w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej, stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej. Z powyższych regulacji wynika zatem, że udostępnienie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, natomiast art. 4 ust. 1 ustawy Prawo prasowe poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w ustawie o dostępie do informacji publicznej tj. o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Dla oceny zatem, czy Zarząd Okręgowy PZŁ w S. pozostawał w bezczynności w udzieleniu skarżącemu dziennikowi żądanej informacji, istotne znaczenie miało ustalenie, czy żądaną informacją organ dysponował (art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej) oraz, czy informacja miała charakter informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 i 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej a sam adresat żądania był podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej (art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej). W bezczynności pozostaje zaś organ, który nie podejmuje żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadzi postępowanie, ale nie kończy go wydaniem stosownego aktu lub wykonaniem stosownej czynności. Na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej, bezczynność organu jest sytuacją, w której organ zobowiązany do podjęcia czynności materialno-technicznej w przedmiocie udzielenia informacji, takiej czynności nie podejmuje, przy czym pamiętać należy, że ustawa o dostępie do informacji publicznej nakazuje udzielenie informacji publicznej najpóźniej w ciągu 14 dni (art. 13 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej). Odmowa udzielenia informacji winna przybrać procesową formę decyzji administracyjnej (art. 16 ustawy o dostępie do informacji publicznej), a jeśli żądanie nie dotyczy informacji publicznej, organ odmawia jej udostępnienia zwykłym pismem, sporządzonym z zachowaniem przewidzianych terminów.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej do udzielania informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, przy czym – jak podkreślił NSA w wyroku z dnia 13.12.2013r. w sprawie I OSK 1858/13 - termin "zadania publiczne" jest pojęciem szerszym od terminu "zadania władzy publicznej". PZŁ jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Powyższe stanowisko jest ugruntowane w orzecznictwie i sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela ten pogląd (vide: między innymi wyroki NSA w sprawach o sygnaturach I OSK 89/13 oraz I OSK 2745/13). Z treści art. 34 ustawy z dnia 13.10.1995r. Prawo łowieckie wynika bowiem, że PZŁ został zobowiązany do realizacji zadań z zakresu administracji publicznej. Do zadań tych zalicza się między innymi: prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia i w obwodach wydzierżawionych przez koła łowieckie, troskę o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania, nałożone na związek w drodze ustawy, ze względu na ich cel, mają charakter publiczny (vide: Stec "Uprawnienia łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne", Lex 2012). O publicznoprawnym charakterze działalności PZŁ świadczy także konieczność odbycia przez osoby ubiegające się o uprawniania do polowania, szkolenia prowadzonego przez Związek (art. 42 ust. 4 – 7 Prawa łowieckiego). Wymaga podkreślenia, że powyższe zadania mogą być realizowane również przez organy statutowe PZŁ – zarządy okręgowe (art. 32 "a" ust. 4 ustawy Prawo łowieckie).

Nie nasuwa też wątpliwości Sądu, że żądane informacje (protokoły z posiedzeń Zarządu Okręgowego PZŁ i podjęte przez ten zarząd uchwały) są informacją publiczną. Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 tej ustawy. Przepis art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej zawiera przykładowy, otwarty katalog, typowych informacji publicznych. Dlatego doktryna oraz orzecznictwo sądowe, w oparciu o ogólną formułę ustawy, a także na podstawie konstytucyjnej konstrukcji prawa do informacji publicznej, za informację publiczną uznaje wszelkie informacje dotyczące faktów zarówno wytworzonych przez władzę publiczną lub inne podmioty wykonujące funkcje publiczne, a także inne podmioty, które władzę publiczną realizują bądź gospodarują mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa w zakresie powierzonych kompetencji. W szczególności, stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 2 "c" i "f" ustawy o dostępie do informacji publicznej, informację publiczna stanowi informacja o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, w tym o przedmiocie działalności tych podmiotów, kompetencjach czy majątku, którym dysponują. Ponadto informację publiczną stanowią – w myśl art. 6 ust. 1 pkt 2 "c" i "f" ustawy – informacje o organach podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, oraz o osobach sprawujących w nich funkcje oraz o ich kompetencjach (pkt 2), zasadach funkcjonowania podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 (pkt 3) i majątku publicznym tych podmiotów (pkt 3). Żądane protokoły z posiedzeń Zarządu Okręgowego PZŁ oraz treść podjętych na tych posiedzeniach uchwał Zarządu, bez wątpienia mieszczą się w zdefiniowanym wyżej pojęciu "informacji publicznej".

Bezspornym jest, że Zarząd Okręgowy PZŁ w S. nie rozpoznał wniosku z dnia 7.10.2014r. ani w ciągu ustawowego terminu, ani po wpłynięciu do organu niniejszej skargi na bezczynność (17.11.2014r.) ani po przekazaniu tej skargi sądowi (2.04.2015r). Pozostawanie w bezczynności jest oczywiste i nosi cechy rażącego naruszenia prawa jako przejaw zignorowania obowiązków wynikających z przepisów ustaw. Za rażące naruszenie prawa stanem bezczynności może być uznany stan, o którym bez żadnej wątpliwości i wahań można powiedzieć, bez potrzeby odwoływania się do szczegółowej oceny okoliczności sprawy, że naruszono prawo w sposób oczywisty (tak WSA w Białymstoku w wyroku z dnia 18.12.2014r. sygn. IISAB/Bk 81/14). Taka właśnie sytuacja wystąpiła w sprawie niniejszej. Z tych przyczyn poza opartym na treści art. 149 par. 1ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zobowiązaniem do załatwienia wniosku o udzielenie informacji publicznej w terminie 14 dni od doręczenia odpisu prawomocnego wyroku, Sąd przypisał stwierdzonemu stanowi bezczynności cechę rażącego naruszenia prawa (art. 149 par. 1 zdanie drugie ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Jednocześnie Sąd uznał, że zaistniały podstawy do wymierzenia organowi grzywny za stwierdzony stan rażącej bezczynności. O wymierzeniu grzywny w przypadku objętym dyspozycją art. 149 par. 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd orzeka na wniosek strony albo z urzędu (vide: art. 149 par. 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Na decyzję o wymierzeniu grzywny wpłynęła postawa organu i brak podjęcia działań eliminujących stan bezczynności mimo wiedzy o złożeniu skargi. Niewygórowana kwota grzywny jest następstwem posiadanej z urzędu wiedzy o ukaraniu organu grzywną z tytułu opóźnienia w przekazaniu niniejszej skargi sądowi (sygn. akt IISO/Bk 4/15). Łączne sankcje pieniężne związane z niewłaściwym wypełnianiem obowiązków ciążących na organie na mocy przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz Prawo prasowe a także ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi a wywołanych wnioskiem strony skarżącej z dnia 7.10.2014r. zamknęły się kwotą 1000 złotych.

Konsekwencją uwzględnienia skargi stało się obciążenie organu kosztami postępowania sądowego poniesionymi przez stronę skarżącą stosownie do treści art. 200 w związku z art. 210 par. 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Na koszty postępowania sądowego złożył się uiszczony wpis od skargi oraz koszty zastępstwa procesowego, wynikające ze stawek określonych Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013r. poz.490)