Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski, Sędziowie Sędzia NSA Witold Falczyński,, Sędzia WSA Marta Laskowska-Pietrzak (sprawozdawca), po rozpoznaniu w Wydziale II w dniu 23 września 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi P. G.– redaktora naczelnego dziennika na bezczynność Zarządu Okręgowego w przedmiocie udostępnienia prasie informacji publicznej I. zobowiązuje Zarząd Okręgowy do załatwienia wniosku P. G. – redaktora naczelnego dziennika z dnia 29 maja 2015 r. o udzielenie informacji, w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku; II. stwierdza, że bezczynność Zarządu Okręgowego nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; III. zasądza od Zarządu Okręgowego na rzecz P. G. - redaktora naczelnego dziennika kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

P. G. - redaktor naczelny dziennika "[...]" z siedzibą w G. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Z. (dalej także jako "ZO PZŁ") w przedmiocie udzielenia prasie informacji publicznej zgodnie z wnioskiem z dnia [...] r. Zdaniem skarżącego ZO PZŁ, pozostając bezczynnym w sprawie tego wniosku, naruszył przepis art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 782, dalej jako "u.d.i.p."). Skarżący wniósł zatem o zobowiązanie ZO PZŁ na podstawie art. 149 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej jako "p.p.s.a."), do udzielenia informacji zgodnie z przedmiotowym wnioskiem w terminie 14 dni, a ponadto o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi skarżący wyjaśnił, że wnioskiem z dnia [...] r., działając jako redaktor naczelny dziennika "[...]", wystąpił do ZO PZŁ, na podstawie przepisów art. 4 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 ze zm., dalej jako "Pr. pras."), o udzielenie informacji "poprzez przesłanie kopii protokołów i podjętych uchwał z posiedzeń Zarządu Okręgowego PZŁ, odbytych do chwili obecnej w 2015 r., w formie kserokopii przesyłką pocztową lub skanów pocztą email (...)".

Zarząd otrzymał przedmiotowy wniosek w dniu [...] r. i do dnia [...] r., tj. w ciągu 14 dni przewidzianych w art. 13 ust. 1 u.d.i.p. Co więcej, organ ten do dnia sporządzenia skargi nie wykonał w sprawie żadnej z czynności, o których mowa w art. 13-17 u.d.i.p.

Skarżący podkreślił, że zgodnie z art. 4 ust. 1 Pr. pras. przedsiębiorcy i podmioty nie zaliczone do sektora finansów publicznych oraz nie działające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności. Jednakowoż w świetle poprzedzającego ten przepis art. 3a Pr. pras. udostępnianie informacji publicznych prasie odbywa się w trybie u.d.i.p. P. Z. Ł. jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to zobowiązanym do udostępniania informacji publicznych zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. W związku z tym przedmiotowy wniosek z dnia [...] r. – jako dotyczący informacji publicznej i skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne – pomimo, że pochodził od przedstawiciela prasy, podlegał rozpatrzeniu w trybie przewidzianym w u.d.i.p., a nie w trybie art. 4 Pr. pras.

W ocenie skarżącego powyższe oznacza, że brak odpowiedzi organu w ciągu 14 dni lub niewykonanie żadnej z czynności przewidzianych w przepisach art. 13 - 17 u.d.i.p. jest bezczynnością lub przewlekłym prowadzeniem postępowania, na które to zaniechania redaktorowi naczelnemu dziennika [...] przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

W odpowiedzi na skargę ZO PZŁ wniósł o jej odrzucenie, ewentualnie o oddalenie skargi.

Zarząd podniósł, że w dniu 19 czerwca 2015 r. przesłał P. G. odpowiedź na jego wniosek z dnia [...] r. (na dowód czego do odpowiedzi na skargę załączył kopię wspomnianego pisma datowanego na dzień [...] r. wraz z kopią potwierdzenia jego nadania przesyłką poleconą w dniu [...] r.). W związku z tym organ uznał, że nie dopuścił się w przedmiotowej sprawie bezczynności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem skargi P. G. – redaktor naczelny dziennika [...]" – uczynił bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Z. polegającą na nieudostępnieniu prasie informacji publicznej zgodnie z wnioskiem tego dziennika z dnia [...].

Jak wynika z treści tego wniosku, jako jego podstawę prawną wnioskodawca powołał art. 4 ust. 1 oraz art. 11 ust. 1 Pr. pras. Przedmiotem jego żądania były natomiast kopie protokołów z posiedzeń ZO PZŁ odbytych od początku 2015 r. do dnia złożenia wniosku oraz podjęte przez ten organ w owym czasie uchwały.

Wyjaśnić na wstępie należy, że zgodnie z art. 4 ust. 1 Pr. pras. przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności.

W myśl ustępu 3 i 4 powyższego artykułu, w przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy. Odmowę, o której mowa wyżej, lub niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie, można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych.

W świetle powyższych regulacji dziennikarz jest zatem uprawniony do uzyskiwania informacji w zakresie, o którym mowa w art. 4 Pr. pras. od podmiotów wymienionych w tym przepisie, w trybie w nim uregulowanym. Podkreślić jednak należy, że regulacja ta stanowi jedynie swoiste poszerzenie katalogu podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w u.d.i.p. tj. o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Rozszerzenie uprawnienia wynikającego z art. 61 Konstytucji oraz u.d.i.p. ma na względzie zadania jakie pełni prasa w demokratycznym społeczeństwie (por. E. Czarny-Drożdzejko, Karna ochrona prawa do informacji publicznej, LEX 2013 Nr 51998).

Jeżeli natomiast prasa domaga się udzielenia informacji od podmiotu objętego obowiązkiem udostępniania informacji publicznej na mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p., zaś wnioskowana informacja ma charakter informacji publicznej, wówczas – niezależnie od charakteru wnioskodawcy – właściwym do załatwienia wniosku jest tryb określony przepisami u.d.i.p. (por. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, dostępny w CBOSA). Wynika to z dyspozycji art. 3a Pr. pras., który stanowi wprost, iż w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy u.d.i.p. Zatem osoba, która w celach dziennikarskich chce otrzymać informację publiczną, ma takie same uprawnienia w tym zakresie, jak każda inna osoba działająca na podstawie przepisów u.d.i.p.

Co za tym idzie, dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. Na gruncie niniejszej sprawy ustalenia te będą zatem miały zasadnicze znaczenie dla oceny zarzucanej ZO PZŁ bezczynności.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów (pkt 5).

Nie budzi wątpliwości Sądu, że P. Z. Ł. jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to zobowiązanym do udostępniania informacji publicznych, będących w jego posiadaniu (art. 4 ust. 3 u.d.i.p.). Kwestię tę ocenił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13 wskazując, że ustawodawca w art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.) przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu administracji publicznej, w tym m. in.: prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia i w obwodach wydzierżawionych przez koła łowieckie, troskę o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny (por. R. Stec: "Uprawianie łowiectwa i prowadzenie gospodarki łowieckiej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne.", Lex 2012). Wymaga podkreślenia, iż powyższe zadania mogą być realizowane również przez organy okręgowe Związku, w tym jego zarządy okręgowe (art. 32a ust. 4 Prawa łowieckiego), a także przez poszczególne koła łowieckie (por. postanowienie NSA z dnia 26 listopada 2013 r., sygn. akt I OZ 1155/13, publ. CBOSA).

Publicznoprawny charakter działalności Polskiego Związku Łowieckiego przesądza również o tym, że żądane w niniejszej sprawie informacje stanowią informację publiczną. Skarżący domagał się bowiem udostępnienia protokołów z posiedzeń ZO PZŁ oraz podjętych przez ten organ uchwał, a więc dokumentów stanowiących informację o działalności tego organu. Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. "c" u.d.i.p. informację publiczną stanowi w szczególności informacja o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1 u.d.i.p., w tym o ich przedmiocie działalności i kompetencjach.

Skoro w świetle powyższych ustaleń nie budzi wątpliwości, że będący przedmiotem niniejszej sprawy wniosek z dnia [...] r. dotyczył informacji o charakterze publicznym i został skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, to należy uznać, że niezależnie od powołanej w tym wniosku podstawy prawnej, podlegał rozpatrzeniu przez ZO PZŁ w trybie przewidzianym w u.d.i.p., nie zaś w trybie określonym w art. 4 Pr. pras. Z przepisów u.d.i.p. wynika natomiast, że załatwienie wniosku, którego przedmiotem jest udostępnienie informacji publicznej, winno – co do zasady – nastąpić najpóźniej w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania (art. 13 ust. 1) i polegać na podjęciu czynności materialno-technicznej polegającej na udzieleniu żądanej informacji w sposób i w formie zgodnymi z wnioskiem (art. 14 ust. 1), bądź też na wydaniu decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (art. 16 ust. 1 - z zastrzeżeniem sytuacji opisanych w art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2 oraz art. 15 ust. 2 u.d.i.p., kiedy to termin udostępnienia informacji wydłuża się maksymalnie do 2 miesięcy, a postępowanie zakończyć się może także wydaniem decyzji o jego umorzeniu). Zaznaczyć w tym miejscu należy, że w razie odmowy udostępnienia informacji publicznej, do wydania w tym przedmiocie rozstrzygnięcia w formie odpowiadającej decyzji administracyjnej obowiązane są na mocy art. 17 ust. 1 u.d.i.p. poza organami administracji publicznej również inne podmioty wymienione w art. 4 u.d.i.p.

W sytuacji zaś, gdy adresat wniosku nie dysponuje żądaną informacją publiczną, bądź też informacja ta dostępna jest dla wnioskodawcy w innym trybie, wyprzedzającym zastosowanie przepisów u.d.i.p. (art. 1 ust. 2), wówczas zobowiązany jest jedynie powiadomić pisemnie wnioskodawcę o tych okolicznościach, tłumacząc przyczyny nieposiadania żądanej informacji, bądź też wskazując odmienny tryb dostępu do niej.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że ZO PZŁ dysponuje żądanymi przez stronę skarżącą dokumentami. Co więcej, organ ten wyraził gotowość ich udostępnienia, jednak jedynie poprzez umożliwienie redaktorowi naczelnemu dziennika [...] zapoznania się z ich treścią w siedzibie ZO PZŁ. Z odmową organu spotkała się natomiast prośba o przesłanie przedmiotowych dokumentów w formie kserokopii bądź skanów, co też organ uzasadnił tym, iż dokumenty te zawierają dane osobowe, zaś przepisy u.d.i.p. "nie przewidują możliwości anonimizacji udostępnianych dokumentów".

W ocenie Sądu przytoczone powyżej stanowisko ZO PZŁ, zaprezentowane w piśmie z dnia [...] r. pozbawione jest jednak racji. Publiczny charakter objętych wnioskiem z dnia [...] r. informacji determinował bowiem – jak już wyżej wskazano – konieczność załatwienia tego wniosku w trybie u.d.i.p. Zgodnie zaś z art. 14 ust. 1 tej ustawy, udostępnienie żądanych informacji publicznych następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem. Skoro zatem wnioskodawca w niniejszej sprawie jako formę i sposób udostępnienia żądanych informacji wyraźnie wskazał na przesłanie ich w formie kserokopii, ewentualnie pocztą elektroniczną w formie skanów, powinnością organu było udostępnienie mu żądanych informacji w jeden z tych sposób, w terminie 14 dni, względnie wydanie w tym terminie na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzji o odmowie ich udostępnienia. Z obowiązku tego nie zwalniała organu również okoliczność, iż żądane dokumenty zawierają dane osobowe osób fizycznych. Jako bowiem organ nie może udostępnić danych, które umożliwiałyby zidentyfikowanie osoby fizycznej (art. 6 ust. 1 ustawy z 1997 r. o ochronie danych osobowych w zw. z art. 5 u.d.i.p., przy czym podkreślić należy, że ograniczenie to nie dotyczy osób pełniących funkcje publiczne), to jednak konieczność ochrony danych osobowych nie zwalnia go z obowiązku udostępniania informacji publicznej. Organ winien bowiem wyłącznie ograniczyć dostęp do informacji umożliwiających identyfikację osób fizycznych, co w praktyce oznacza udostępnienie dokumentów odpowiednio zanonimizowanych (po zanonimizowaniu danych dotyczących i odnoszących się do osób prywatnych). Podkreślić przy tym należy, że konieczność dokonania anonimizacji nie może być utożsamiana z odmową udzielenia informacji publicznej w rozumieniu art. 16 ust. 1 u.d.i.p., ani też z przetworzeniem informacji, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. (por. wyroki WSA w Poznaniu: z dnia z dnia 7 marca 2013 r., sygn. akt II SA/Po 47/13, LEX nr 1293515 oraz z dnia 6 sierpnia 2013 r., sygn. akt II SA/Po 477/13, LEX nr 1373826)

W świetle powyższych okoliczności nie budzi wątpliwości, że ZO PZŁ, pomimo upływu ustawowego terminu, nie załatwił do dnia rozpoznania skargi wniosku strony skarżącej w żaden ze sposobów przewidzianych przepisami u.d.i.p., a w szczególności nie udostępnił wnioskodawcy żądanych informacji w sposób w formie zgodnych z wnioskiem. W związku z tym podniesiony wobec ZO PZŁ zarzut bezczynności w niniejszej sprawie uznać należy za zasadny.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 119 pkt 4 oraz art. 149 § 1 zdanie 1 p.p.s.a., orzekając w trybie uproszonym na posiedzeniu niejawnym, zobowiązał ZO PZŁ do załatwienia wniosku redaktora naczelnego dziennika [...] z dnia [...] r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku.

Jednocześnie Sąd, na podstawie art. 149 § 1 zdanie 2 p.p.s.a., stwierdził, że bezczynność ZO PZŁ w niniejszej sprawie nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. Oceniając tę kwestę Sąd wziął pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, w tym fakt, iż bezczynność Zarządu nie miała cech lekceważącego traktowania obowiązków nałożonych na ten podmiot przepisami u.d.i.p., a jedynie wynikała z błędnej interpretacji owych regulacji. Nie można jednak w tym kontekście pominąć okoliczności, że Zarząd, choć w wadliwy sposób, to jednak odpowiedział na wniosek skarżącego z zachowaniem 14-dniowego terminu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 1 p.p.s.a.