Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Świstak Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędzia WSA Danuta Rzyminiak - Owczarczak Protokolant ref. stażysta Edyta Rurarz - Kwietniewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 stycznia 2016 r. sprawy ze skargi Redaktora naczelnego dziennika "Ł." – P. G. na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. w przedmiocie udzielenia informacji publicznej I. umarza postępowanie, w zakresie zobowiązania organu do rozpoznania wniosku z dnia [...] maja 2015 r. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej, II. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, III. zasądza od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. na rzecz skarżącego kwotę 357 zł (trzysta pięćdziesiąt siedem złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Pismem z dnia [...] maja 2015 r. redaktor naczelny dziennika "Ł." P. G. zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. o udzielenie informacji poprzez przysłanie kopii protokołów i podjętych uchwał z posiedzeń Zarządu Okręgowego odbytych w roku 2015 do chwili złożenia wniosku, w formie kserokopii przesłanych pocztą lub skanów przesłanych pocztą elektroniczną.

Jako podstawę prawną swojego żądania wskazał art. 4 ust. 1 i 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe.

Przewodniczący Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego Z. Z. pismem z dnia [...] czerwca 2015 r. poinformował wnioskodawcę, iż z żądanymi dokumentami może się zapoznać w siedzibie Zarządu Okręgu w godzinach pracy biura. Jednocześnie wyjaśnił, że z powodu natłoku pracy związanej z organizacją Okręgowych Zawodów Strzeleckich, Mistrzostw PZŁ w S. M., walnych zgromadzeń sprawozdawczo-wyborczych kół, rozstrzygnięcia konkursu przyrodniczo-łowieckiego dla szkół, przygotowań do Okręgowego Zjazdu Delegatów, nie ma możliwości załatwienia wniosku w sposób i w formie w nim wskazanych.

Pismem z dnia [...] lipca 2015 r. redaktor naczelny dziennika "Ł." P. G. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. w przedmiocie udzielenia prasie informacji publicznej na wniosek z dnia [...] maja 2015 r. Skarga wniesiona została w dniu [...] lipca 2015 r. (data nadania na poczcie – k. 11 akt sądowych).

W uzasadnieniu skargi skarżący przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania w sprawie oraz wskazał, że do dnia wniesienia skargi wnioskowana informacja nie została udzielona, jak również nie dokonano żadnej z czynności wymienionych w art. 13-17 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Wyjaśnił m.in., że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. nr 112, poz. 1198 ze zm – dalej: "u.d.i.p.). Jednocześnie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. nr 5, poz. 24 ze zm.) poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty nie wymienione w u.d.i.p., tj. o przedsiębiorców i podmioty nie zaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Zatem w świetle art. 3a ustawy Prawo prasowe dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji, w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udostępniania informacji publicznych, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach u.d.i.p. Skarżący wskazał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Strona skarżąca podniosła, iż Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania. Polski Związek Łowiecki wykonuje m.in. zadania administracji publicznej, w tym między innymi polegające na zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Ponadto Polski Związek Łowiecki realizuje również zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na Związek w drodze ustawy mają charakter publiczny, dlatego informacja o działalności jego organów, określonych w ustawie winna być udzielana na wniosek tak prasy, jak i każdego obywatela R.P. na postawie przepisów u.d.i.p. Wniosek z dnia [...] maja 2015 r., jako dotyczący udzielenia informacji o charakterze publicznym i skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, podlegał rozpatrzeniu przez Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. w trybie przewidzianym w u.d.i.p., a nie w trybie art. 4 ustawy Prawo prasowe. Oznacza to, że brak odpowiedzi Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. jest bezczynnością w tym przedmiocie.

W odpowiedzi na skargę z dnia [...] września 2015 r. Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w P. (dalej zwany w skrócie jako Zarząd) wniósł o jej oddalenie.

W uzasadnieniu opisano przebieg postępowania, wyliczono liczne obowiązki Zarządu związane z organizacją zawodów strzeleckich oraz organizacją zebrań sprawozdawczo-wyborczych związanych z upływem kadencji organów PZŁ, wskazano na konieczność udzielenia pracownikom urlopów wypoczynkowych. Dopiero w sierpniu, po powrocie z urlopu jednego z pracowników możliwe stało się przygotowanie żadanej informacji. Podkreślono, iż pracownik Zarządu przygotował konieczne materiały po godzinach pracy za dodatkowym wynagrodzeniem. W dniu [...] sierpnia 2015 r. wysłano skarżącemu informację o możliwości przekazania odpłatnie wnioskowanych dokumentów, od skarżącego nie otrzymano jednak odpowiedzi.

Pismem z dnia [...] września 2015 r. Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w P. poinformował, że w dniu [...] września 2015 r. udzielił skarżącemu żądanej informacji publicznej. Sądowi przedłożono odpis pisma z dnia [...] września 2015 r. oraz kserokopie udostępnionych skarżącemu uchwał i protokołów z posiedzeń Zarządu (k. 21, 36-73 akt sądowych).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Stosownie do treści z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm., zwanej w dalszej części również: "P.p.s.a.") kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje między innymi orzekanie w sprawach skarg na bezczynność. W takich przypadkach kontroli poddany jest brak aktu lub czynności w sytuacji, gdy organ administracji, względnie inny podmiot zobowiązany do określonego działania, miał obowiązek podjąć działanie w danej formie w określonym przez prawo terminie. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie mają znaczenia powody, przez które akt nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, jak również czy bezczynność spowodowana została zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, iż w świetle zapisów ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. z 1984 r. nr 2 poz. 24 ze zm.), w szczególności art. 25 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 7, art. 1 i 3a tej ustawy oraz przedstawionego wypisu z rejestru dzienników i czasopism nie budzi wątpliwości legitymacja czynna redaktora naczelnego dziennika "Ł." P. G. do złożenia skargi do sądu administracyjnego. Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe "prasa" to nie tylko publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe; "prasą" są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele - i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; "prasa" obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską.

Jednocześnie w myśl art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.). Oznacza to, iż udostępnienie prasie informacji – która ma walor informacji publicznej w rozumieniu wymienionej wyżej ustawy – odbywa się w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, a nie w trybie art. 4 ustawy Prawo prasowe.

Zgodnie z art 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w tym podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Zgodnie z poglądem ukształtowanym w orzecznictwie sądów administracyjnych (patrz m.in. ww. wyrok NSA z dnia z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13), Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, do którego mają zastosowanie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Analizując bowiem kompetencje Polskiego Związku Łowieckiego wynikające z przepisów ustawy stwierdzić trzeba, że ustawodawca przekazał mu do realizacji zadania z zakresu administracji publicznej. Zdania te wynikają m.in. z art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2013 r., poz. 1226, ze zm.). Co istotne zadania określone w art. 34 ustawy Prawo łowieckie mogą być realizowane również przez organy okręgowe Związku, w tym jego zarządy okręgowe (art. 32a ust. 4 ustawy Prawo łowieckie).

Działalność Polskiego Związku Łowieckiego regulują przepisy ustawy Prawo łowieckie, a w szczególności jej rozdział 6, a także statut. Polski Związek Łowiecki jest zrzeszeniem osób fizycznych i prawnych, które prowadzą gospodarkę łowiecką poprzez hodowlę i pozyskiwanie zwierzyny oraz działają na rzecz jej ochrony poprzez regulację liczebności populacji zwierząt łownych. Polski Związek Łowiecki posiada osobowość prawną. Polski Związek Łowiecki oraz koła łowieckie działają na podstawie ustawy oraz statutu uchwalonego przez Krajowy Zjazd Delegatów Polskiego Związku Łowieckiego. Statut Polskiego Związku Łowieckiego określa w szczególności organy Polskiego Związku Łowieckiego oraz koła łowieckiego, ich kompetencje, tryb dokonywania ich wyboru, zmiany bądź uzupełnienia składu. W myśl art. 33 ustawy Prawo łowieckie koła łowieckie są podstawowym ogniwem organizacyjnym w Polskim Związku Łowieckim, ich zadaniem jest realizacja celów i zadań łowiectwa, posiadają osobowość prawną i ponoszą odpowiedzialność za swoje zobowiązania, wskazane statutem organy okręgowe koordynują i nadzorują działalność kół łowieckich oraz członków - osób fizycznych niezrzeszonych w kołach łowieckich. Z powyższych przepisów wynika, że choć w strukturze organizacyjnej zrzeszenia podmiotowość prawną mają jedynie Polski Związek Łowiecki i koła łowieckie, to jednak zarządy okręgowe są statutowymi organami Polskiego Związku Łowieckiego wyposażonymi we własne władcze kompetencje.

Przepis art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wymienia podmioty zobowiązane do udostępniania informacji publicznej, przy czym katalog podmiotów wyliczonych w art. 4 ust. 1 pkt 1-5 nie ma charakteru zamkniętego. Mając na uwadze, że unormowania wymienionej ustawy wprowadziły odformalizowany tryb dostępu do informacji i stanowią konkretyzację wynikającego z Konstytucji RP prawa do informacji publicznej (art. 61 Konstytucji RP), należy stanąć na stanowisku, że przepisy określające otwarty katalog podmiotów wyliczonych w art. 4 ust. 1 pkt 1-5 ustawy, powinny być wykładane w sposób, który najpełniej gwarantuje rzeczywisty dostęp do informacji publicznej. Podmiotem zobowiązanym do zajęcia stanowiska w przedmiocie wniosku o udostępnienie informacji publicznej może być zatem zarówno Polski Związek Łowiecki jak i jego jednostka organizacyjna w postaci zarządu okręgowego.

Reasumując stwierdzić należy, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. i co za tym idzie do rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej przez ten podmiot stosować się będzie regulacje ustawy o dostępie do informacji publicznej i to niezależnie od tego czy wniosek pochodzi od obywatela działającego w imieniu własnym, czy też od prasy.

We wniosku z dnia 29 maja 2015 r. zwrócono się o udzielenie informacji, która miała charkter informacji publicznej, dotyczyła bowiem informacji z zakresu przedmiotu działalności i zasad funkcjonowania zobowiązanego organu w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Tym samym skarżący mógł domagać się udostępnienia mu wnioskowanych informacji, ponieważ miały one status informacji publicznej.

Następnie należy wskazać, iż sposób i termin udostępnienia informacji publicznej regulują przepisy art. 13 i art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W myśl tych przepisów udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje co do zasady bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem. Jeżeli informacja nie może być udostępniona w wymienionym wyżej terminie podmiot zobowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższymj jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Podobnie, jeżeli informacja nie może być udostępniona w sposób lub formie określonych we wniosku – z uwagi na brak w dyspozycji podmiotu zobowiązanego koniecznych do takiego udostępnienia środków technicznych – należy powiadomić pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazać w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. Jeżeli wnioskodawca w terminie 14 dni od powiadomienia nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub formie wskazanych w powiadomieniu postępowanie umarza się.

W przedmiotowej sprawie wniosek o udostępnienie informacji publicznej z dnia [...] maja 2015 r. został złożony do podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji w dniu [...] czerwca 2015 r.; we wniosku wskazano, iż informacja ma być udostępniona poprzez przesłanie kserokopii wnioskowanych dokumentów przesyłką pocztową albo ich skanów pocztą elektoroniczną. Termin do udzielenia informacji upływał z dniem [...] czerwca 2015 r. W terminie powyższym Zarząd Okręgowy PZŁ w P. powiadomił skarżącego, iż żądaną informację może uzyskać poprzez zapoznanie się z wnioskowanymi dokumentami w siedzibie Zarządu. Jednocześnie wskazano, iż taki sposób i termin uzyskania informacji podyktowany jest licznymi obowiązkami związanymi z organizacją zawodów strzeleckich, rozstrzygnięciem konkursu dla szkół, organizacją walnych zgromadzeń sprawozdawczo-wyborczych kół, organizacją Okręgowego Zjazdu Delegatów. Należy stwierdzić, iż powyższym pismem z dnia [...] czerwca 2015 r. nie udzielono skarżącemu żądanej informacji publicznej, pismo to nie może być również uznane za skuteczne powiadomienie z art. 14 ust. 2 u.d.i.p. Zmiana wskazanego we wniosku sposobu i formy udostępnienia informacji może bowiem nastąpić wyłącznie w przypadku braku w dyspozycji podmiotu zobowiązanego środków technicznych umożliwiających realizację wniosku, nie mogą to być natomiast względy natury organizacyjnej – a na tą ostatnią okoliczność powołał się Zarząd Okręgowy PZŁ w P.

W konsekwencji skarżącemu nie udzielono wnioskowanej informacji publicznej w terminie przewidzianym w art. 13 ust. 1 u.d.i.p., w tym też terminie nie dokonano powiadomienia z art. 13 ust. 2 u.d.i.p., ani skutecznego powiadomienia z art. 14 ust. 2 u.d.i.p., a Zarząd Okręgowy PZŁ w P. znalazł się w stanie bezczynności w załatwieniu wniosku z dnia [...] maja 2015 r. i stan ten trwał w dacie wnoszenia skargi.

Niemniej już po wniesieniu skargi do Sądu pismem z dnia [...] września 2015 r. skarżącemu udzielono żądanej informacji publicznej. Tym samym, mimo stwierdzenia, że organ pozostawał w stanie bezczynności, niniejsze postępowanie sądowe stało się bezprzedmiotowe i jako takie należało je umorzyć na mocy art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Wobec usunięcia stanu bezczynności niemożliwe jest bowiem zobowiązanie organu na podstawie art. 149 § 1 powołanej ustawy do dokonania w określonym terminie oznaczonej czynności.

Sąd stwierdził że bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w P. nie nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa. Zauważyć bowiem należy, że podmiot ten nie pozostawił wniosku z [...] maja 2015 r. bez jakiejkolwiek odpowiedzi, a pozostawanie przez Zarząd w stanie bezczynności wynikało nie z lekceważenia przepisów prawa, lecz z niewłaściwego ich zastosowania i obiektywnych trudności organizacyjnych.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 i 205 § 2 p.p.s.a. oraz § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c, § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490).